2.Организмнен бөлініп алынған ішектің қозғалысын зерттеу. (Магнус әдісі)

Бөлек кесіп алынған ішектің өзінен-өзі (автоматтық) қозғалысын бақылау.

Жұмысты орындау: Наркоз берілген егеуқұйрықтың ішін ашып аш ішегін түгелдей кесіп,алады да оны жылы Рингер-Локк ерітіндісіне (t =38С) салады.Жылы ерітіндіде ішектің өзінен-өзі жиырылуы байқалады.Сонан кейін ішектен 2-2,5 см кесіп алады. Кесіп алған ішектің бір жағын жіппен (лигатурамен) шыны ілгекке байлайды. Ал екінші жағын Энгельман рычагына бекітіп,ішекті ішіне жылы Рингер-Локк ерітіндісі құйылған шыны ыдысқа орналастырылады. Арнаулы түтікшемен жалғасқан баллонды қолданып ерітіндіні оттегімен қанықтырады. Бөліп алынған аш ішектің перистальтикалық қозғалыс сызығын бірнеше минут ішінде кимографтың бетіндегі қағазға жазып алады.

Ішектің қозғалысына адреналин, ацетилохолин және өттің әсерін бақылау.

Бұл жұмысты орындау үшін аш ішек орналасқан ортаға әрбір затты жекелеп тамызып, ішектің қозғалыс өзгерістерін зерттейді. Әр заттың әсерінен кейін ыдыстағы ерітіндіні жаңартып отыру керек. Кимографтың қағазына жазылған ішектің қозғалыс сызықтарын талдап қорытынды жасалады.

7. Сабақ мазмұны:

6.Әдебиет:

Негізгі

Орыс тілінде:

1. Физиология человека, В.М. Покровский., Г.Ф. Коротько, М., 2004.

2. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии.

К.В.Судаков, А.В.Котова, М., 2002.

3. Руководство по общей и клинической физиологии. В.И.Филимонов, МИА, 2002,

957 стр.

4. Нормальная физиология, под ред. К.В.Судакова, М., 2000.

5. Агаджанян Н.А., Тель Л.З., Циркин В.И., Чеснакова С.А. Физиология

человека. Санкт-Петербург, Sotis, 2000 г., 528 с.

Қосымша:

1. «Основы физиология человека», 1 и 2 том, Б.И.Ткаченко, С.-Петербург, 1994г.

2. Атлас по нормальной физиологии А.В.Коробков, С.А.Чеснокова, Москва,

Высшая школа, 1987 .

2. Справочник физиологических и лабораторных показателей здорового человека.

А. А. Утепбергенов, 1995 .

2. Физиология человека. Под ред. М.Покровского, Г.Ф.Коротько, в двух томах, М., 2001, 368 с.

Қазақ тілінде:

Негізгі:

Адам физиологиясы. Х.К. Сәтбаева, А.А.Өтепбергенов, Ж.Б. Нілдібаева,

Алматы, 2005, 663 б.

2. Адам анатомиясы. А.Р. Рахишев., Алматы, 2005, 598 б.

3. Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар./ Сайдахметова А.С., Рахыжанова С.О. Семей, 2006 г. - 174 бет.

4. Қанқожа М.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. – Алматы, 2004 ж. – 78 бет.

Қосымша:

1.Рахишев А.Р. Русско-казахский толковый словарь медицинских терминов. (каз., русс.), А-Ата, 2002, 550 б.

2. Организмнің шартты-рефлекторлық әрекеті және оның нейрофизиологиялық тегершіктері. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің типтері. Ибраева С.С., Астана, 2006, 52 б.

7.Бақылау: білімді соңғы бақылау (ситуациялық есептер)

1.Тақырып 3: Бауырдың өт түзілуінің реттелуіндегі ролі және өттің ас қорытуға қатысуы. Балалардағы ерекшеліктері.

2.Мақсаты: бауырдың сан-алуан қызметтерін, өт түзілуінің реттелуінде бауырдың ролін, өттің құрамы мен қасиеттерін, өттің ас қорытуға тигізетін әсерін түсіну; қоректік заттар гидролизінің типтерін, тасымалдану және сіңірілу механизмдерін меңгеру.