5 Тақырып Есеп беретін тұлға мен есеп айырысу есебі

Қазақстанның халық шаруашылығында кассалық операцияларды жүргізудің уақытша тәртібіне сәйкес шар-қ субьектілер кассалық қызмет көрсетуді жүзеге асыратын банк мекемесімен келісім бойынша субьект бастығы белгіленген мөлшерде және мерзімге операциялық шар-қ және басқа щығындар үшін қолма-қол ақшаны есеп беруге кассадан береді.

Субьектінің шаруашылық мақсаттарына жұмсалатын ақшасы кассадан жауапты тұлғаларға ғана беріледі. Жауапты тұлғалардың тізімі басшының бұйрығымен бекітіледі. Олардың әрқайсымен толық материалдық жауапкершілік келісім шарты жасалады.

Есеп беруге берілген қолма-қол ақшаның жұмсалмаған бөлігі алынған мерзімі аяқталғаннан кейінгі үш күннен кешіктірместен кассаға қайтарылуы тиіс. Қызметкерді іссапарға жіберген кезде, іссапарының мақсаты, іссапараның баратын жері, іссапарының басталған және аяқталған күні. Бұйрықтың негізінде іссапарға жіберілетін қызметкер алдын-ала жасалған есеп бойынша аванстық соманы кассадан алады.

Қолма-қол ақшаларды берудің олардың іссапар шығыстары үшін пайдаланудың тәртібі қолданыстағы заңдармен реттеледі.

Іссапарға жіберілген қызметкерлердің:

1.Іссапар орнына дейінгі және одан кері қарай тұрақты жұмыс орнына дейінгіжол жүру шығындарын

2.Тұрғын – үйді жалдау шығындарын

3.Тәулік ақысын

4.Ұсынылған құжаттарға сәйкес өзге шығындарын шаруашылық субьектісі өтейді.

Қызметкер іссапардан оралғаннан кейін, үш күннің ішінде іссапарға байланысты жұмсалған сомалар бойынша аванстық есептеме өткізуге міндетті. Іссапар шығындарын растау үшін қажетті құжаттардың түпнұсқалары ұсынылады: олардың ішінде жол шығындарының билеттері, қонақ үй төлем ақысының фискалды чектері, келіп кеткені жөнінде белгі қойылған іссапар куәлігі бар. Нормадан артық төленген іссапар шығындары да қызметкердің табысы болып есептеліп, ол сомаға да салық салынады. Іссапар шығындарының нормасы тұрақты түрде қайта қаралып, ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітіледі, 2009 жылға арналған іссапар шығындарының нормалары төменгі деңгейде белгіленген.

ҚР-да 6 АЕК

Өзге елдер 8 АЕК- бұл тәуліктік шығындар.

Аванстық есептемеге қоса белгіленгентәртіппен іссапар күәлігі, жол жүру құжаттарының түбіршегі, үй-жайды жалдау туралы құжаттар бірге тапсырылады.

Есеп беретін адамдар мен есеп айырысудың жинақтамалы есебі 1250 «қызметкерлердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі» шотында жүргізіледі. Бұл шот активтік, негізгі, есеп айырысу.

Шаруашылық операцияларының мазмұны	Дт	Кт	Тип
Жеке тұлғаның еңбекақысынан жетіспеген материалдардың орнын толтыру мақсатында ақша ұсталынды.	3350	1250	4
Кассадан іссапар бойынша қызметкерге ақша берілді	1250	1010	1
Қызметкер жұмсалмаған ақшасы бойынша аванстық есеп өткізді	7210	1250	1
Қызмтекер жұмсалмаған ақшасын кассаға қайтарды	1010	1250	1
Қызметкердің сатып алған материалдары кіріске алынды.	1310	1250	3