Літаратура Берасцейшчыны

развів. раўнам-на і няспынна. Кожнае 10-годдзе ў яе ўліваюцца новыя сілы, з’яўляюцца цік. і перспектыўныя пісьм-ія імёны. Літ-ра вызнач. жанравай і тэматычнай разнастайнасцю. Ёсць у яе свае паэты,празаікі і дараматургі, крытыкі і літ.знаўцы, перакладчыкі.Сёння ў Брэсце жывуць і працуюць пісь-кі З.Дудзюк, Валянціна Кукса, М.Пракаповіч, Васіль Дэбіш, Анатоль Дэбіш, Сяргей Цыплюк, Любоў Красеўская, Георгій Тамашэвіч і інш. У 1981 -абласное аддзяленне Саюза пісьменнікаў Б-сі, кір-кі У. Калеснік, М. Пракаповіч, А. Каско.

Я.Янішчыц нарадз. 20 лістапада 1948 г. ў в. Рудка Пінскага р-на ў сял. сям'i. “Палеская ластаўка”, “палеская летуценніца” назвалі ў літ-ры Я.Я., пражыла 40 г. Трагічна абарвалася жыццё ў 1988 г. У бел. літ. працавала крыху больш за 20 гадоў. Друкавацца яна пачала яшчэ вучаніцай: першыя вершы былі змешчаны ў пінскай раён. газ. і часоп. “Бярозка”. 1966 г. -на філфак БДУ. Адна за адной выходзілі яе паэт. кнігі - “Дзень вечаровы”, “Ясельда”, “На беразе пляча”, “Пара любові і жалю”, “Каліна зімы”. Да Я. Я. прыйшлі прызнанне і вядомасць. Лепшае з творчай спадчыны паэткі сабрана ў кнігах “У шуме жытняга святла” і “Выбранае”.Я. Я. з’яўл.яркай і таленавітай прадаўжальніцай традыцый нац. паэзіі - найперш традыцый духоўнасці і лірызму, якія звязаны з выяўленнем любові да роднага краю, філасофіі нар. побыту, еднасці чал. і прыр. Л.Дранько-Майсюк–папул-ы і арыгін-ы суч. бел. паэт. Вершы Л.Д. ўводзяць чытача ў свет красы і гармоніі, яны прасякнуты суладнымі і вытанчанымі музычнымі інтанацыямі (на яго словы напіс. звыш 40 песень). Родны Давыд-Гарадок апаэтызаваў у сваёй ранняй тв-ці як асяродак сапраўднага нац. каларыту, увасабленне хараства палескай прыр. Першыя вершы -у раён. газеце. Выдаў кнігі вершаў “Вандроўнік”, “Над пляцам”, зборнікі вершаў і паэтычных эсэ “Тут”, “Акропаль”, сатырычных апавяд. Лір. гер. - вобраз вандроўніка, які трывала ўвайшоў у яго паэзію. Паэзію Л.Д.-М. асэнсоўвае як вечнае служэнне прыгажосці і пошук эстэтычнага ідэалу. Адной з найбольш цэласных і ўдалых па мастацкім увасабленні пафасу творчасці з’яўл. кніга Л.Д.-М. “Акропаль” – глыбокая філасаф-ць. Найвыш. праява прыгажосці для Л.Д.-М. – каханне. “Паэт, які кахае”- так назваў Л.Д. -М. крытык А.Бельскі. Л. Д.-М-ку добра ўдаецца вобр. мужчыны, закаханага ў «жанчыну з чужога нечага жыцця», які ўмее прыгожа, эстэтычна абставіць сітуацыю “грэшнага кахання”. Пр-пы красы, эстэтызму, паэт. гармоніі -вызначальныя зб-ках Л. Д.-М. “Над пляцам”, “Тут”, “Акропаль”, “Стомленасць Парыжам”. Места (мястэчка, горад), вандроўныя ўражанні і каханне - асноўныя тэмат. лініі яго тв-ці. Зрэдку пад пяром паэта нарадж. і радкі грамадз. гучання - верш “Эмігрант”. Значны ўклад -у развіццё дзіцячай песеннай лірыкі.

Літ. Берасц-ны багатая на яркія i самабытныя творчыя індыв-сці піс-каў, што дазваляе гаварыць пра эстэт. важкасць i разнапланавасць мастацтва слова. Зараз на літ. ніве працуюць піс-ікі маладзейшага пакал. Мікола Пракаповіч нар. 1948г. у в. Пугачова у сям’і рабочага. 1966 паступіў на філфак БрДУ, ў газ. “Заря” надрукаваны яго першы верш “Ранак”. Пасля заканчэння педін-та -настаўнічае на Піншчыне, у в. Асобавічы. Там б. напісаны многія вершы, якія пазней склалі падборку “Белая вежа” у калектыўным зб. “Нашчадкі”. Захапленне паэзіяй, жаданне пісаць ніколі не пакідала яго. Вершы рэгулярна публікаваліся на ст. абл. і рэспуб. перыяд. Выданняў. 3 паэт.зб.: “Неад’емнае”, “На кругі свае”, “Мяжа надзеі”. Большасць твораў -выразнае патрыят. гучанне. Аўтар і лір. гер. жывуць і вучацца нястомна “сваё і чужое цаніць”. У тв-ці М.П. абвострана адчуванне ўсяго роднага, пачынаючы з бацькоў, сваёй сям’і і заканчваючы ўсёй Б-сю, яе хараством і пакутлівай гісторыяй. Як своеасаблівая малітва за Б-сь успрымаецца яго зборнік “Мяжа надзеі”. Адчуваецца глыбокае асэнсаванне паэтам гістар. лёсу беларусаў, яго трывога і непакой за будуч. роднага краю. З твораў М. П. паўстаюць і постаці знакамітых землякоў, чые лёсы непадзельныя ад лёсу Бацьк-ны:майстра Алексы, Афанасія Філіповіча, Паўлюка Багрыма, Казіміра Лышчынскага, Усевалада Ігнатоўскага і інш. Н.Мацяш нар. 20 верасня 1943 г. у в. Ніўкі Бяроз-ага р-на. Жаданне ўславіць край сваіх продкаў, апець хараство прыр., душэўную прывабнасць, шчырасць і працавітасць людзей роднай вёскі, Палесся, непаўторнымі штрыхамі ўзнавіць перажытае, маладую паўнату асабістага быцця, дух. самавызначэння, пасталення асобы–адметнасць першай паэт.кнігі Н. М. “Агонь”. Адкрываецца яна вершам “Белаазёрск”, які выразна акрэслівае адну з цэнтр. праблем дэбютнага зб.–праблему еднасці ч-ка з радзіннымі каранямі, лучнасці асобы з бацькоўскай зямлёй. Лір. гераіня верша “Белаазёрск” захапляецца чароўнай красою вясковага ўлоння, людзьмі, якія захавалі стараж. гіст. сваёй зямлі, яе песні, паданні. Вялікім чалав. шчасцем лічыць маладая паэтэса жыць у краі бацькоў. Аўтабіяграфізм, “следаванне” за жыццёвым фактам выразна праявіліся ў творах, прысвечаных сваякам. Н.М. шчыльна прытрымлівалася ў ранніх зб. жыццёвых прататыпаў, якіх яна найперш знаходзіла ў роднай сям’і, сярод сваякоў, вяскоўцаў. Паэтэса глыб-а ўдзячная бацьку, маці, бабулі, далёкім і блізкім сваякам за тое, што адарылі яе сэрца душэўнай цеплынёй, навучылі адчуваць паўнату і гарманічнасць навакольнага свету (“Галі”, “Бацька”, “Ніты матуля так перабірала...”). Матыў “малой радзімы” знайшоў адлюстраванне і ў зб. “Ралля суровая”. У вершах марал. ідэал у Н. М. у многім звязаны з асоб. роднай мамы. У в. “Калыханка маме” на першае месца ў с-ме дух. каштоўнасцей паэтэса ставіць працавітасць, дабрыню, даверлівасць, аптымізм, талент спяваць,–усё тое, чым спрадвеку вызначаліся насельнікі роднага краю. У зб.“Шчаслівай долю назаві” адметнае месца сярод твораў занялі вершы-прысвячэнні:“Ода дзівосна прыгожаму ч-ку”, “Памяці Рамана”, “Тая ўсмешка”, “Світанне”, “Песня ў цярноўніку” і інш. З цягам часу паэзія М. больш элегічная. Праблеме сям’і і сямей.узаемастасункаў прысвечаны вершы гэтага“Не ведаю”, “Збыліся”, “Наўздагон”, “Для кожнага”. У самыя скрушлівыя моманты існавання менавіта ў сваёй сям’і шукае дух. апору. Лір.гераіня драмай лічыць адсутнасць падтрымкі сваіх сямейнікаў. Яраслаў Пархута нар. ў в. Мілейкі Івацэв. р-на. Вучыўся ў БДУ. Першыя вершы- у брэсц.аблас. газ. “Заря”. У хуткім часе яго паэт. творы, гумарэскі, казкі, ап-ні, лір. навелы і ап-ці, нарысы, краязнаўчыя матэрыялы сталі часта з’яўл.на старонках перыяд.выданняў. З вялікай любоўю і клопатам пра ч-ка, пра родную зямлю і прыр. напісаны кнігі “Казка зялёнай дубровы”, “Ты пайшла ў сонца”, “Перапёлачка”, “Жаваранак над полем”, “Зямля бацькоў нашых”, “Пад высокім сонцам”, “Дарогамі надзеі і трывог”, “Крыніца ёсць у родным краі”. Краязнаўча-дакум-ыя кнігі Я.П. уяўляюць сабою дарожныя запісы пра знакамітыя і маляўнічыя мясціны Б-сі, асабліва тыя, дзе нарадзіліся, жылі, працавалі нашы славутыя землякі–Скарына, А. Пашкевіч, Каліноўскі, Карскі, Багушэвіч, Міцкевіч, Мележ... Многія эцюды, эсэ, нарысы піс-ка прысвечаны малой радзіме–Брэсцка-Пінскаму Палессю і яго людзям, прычым не толькі такім славутасцям, як П.Багрым, Т. Касцюшка, але і простым, сціплым працаўнікам, якія штодзённай працай памнажаюць дабрабыт і славу роднай зямлі. Я.П трывожыла, што бел. Палессе паступова ператвараецца ў край экалаг. катастроф. Пра іх з болем апавядае піс-ік у сваім палескім дзённіку “Дарогамі надзеі і трывог”. Напісаны ён быў пад час навуковай комплекснай экспедыцыі па Палессі. Калесніку належыла вялікая роля ў згрунтаванні пісьм-кіх талентаў на Б-не. Калеснік- выдатны педагога, крытык і даследчык літ. піс-к. Родным БрДУ лічаць мн. літаратары нашага краю, былыя вучні У. Калесніка. Сярод выпускнікоў філфака- М.Рудкоўскі, Мікола Купрэеў, А. Разанаў, М. Пракаповіч, Алесь Каско, Вера Ляшук, Аляксей Майсейчык, Міхась Тычына. Калеснік некалькі 10-годдзяў узначальваў кафедру бел.літ., стаў вучоным-літаратарам, піс-кам і значна ажывіў літ. жыццё краю. Напісаў шматлік. артыкулы і манаграфіямі. Сам Уладзімір Андрэевіч Калеснік сціпла ацэньваў свой уклад у развіццё літ. краю. К. увасабляў у вачах будучых паэтаў і празаікаў – сапраўднага “жывога” літаратара, які вырас на той жа зямлі, на якой раслі яны, і данёс яе клопаты і радасці да слыху ўсёй шматнац. краіны.