Творчасць Быкава 50-70-х гг.

У асноўным гэта франтав. і партыз. ап-ці. В-на наклала вельмі глыб. адбітак на тв-ць В. Б, які сам прайшоў праз жахі в-ны, не раз бачыў жорст-ць фаш-му і жудасн карціны: смерць сяброў, аднавяскоўцаў. У творах В. Б расказаў пра бар-бу бел народа, пра муж-ць партызан і падпол-каў, пра жыццё франтавікоў. Акрамя гэтага, аўтар з усёй шматгр-цю і глыбінёй даследаваў прыр. страху і здрад-ва, у фінале якіх - заўжды смерць і пагарда. Паказаць чал. на в-не, вытокі гераізму і здрадніцтва, рэальныя псіх-ыя канфлікты і маральныя выпрабаванні - такую мэту паставіў перад сабой празаік на пач. творчага шляху. Б.не мог абмінуць тое, што ён бачыў на ўласныя вочы і праз што прайшоў, таму і расказаў пра ўсё ў сваіх творах. Праўду пра вайну мы даведваемся з твораў “Жураўліны крык”, «Здрада», «Трэцяя ракета», «Альпійская балада», “Мёртвым не баліць», «Пастка», «Воўчая зграя», «Дажыць да світання», «Пайсці і невярнуцца», «У тумане», «Кар'ер» і інш. Ап-ць «Жураўл. крык»- пра вайну. Б.заўсёды важна, каб чытач адчуў па магч-ці ўсё, што пераж-лі салдаты і камандзіры ў чак. блізк. бою, перад тварам смерці. 6 чалавек пакінуты прыкр-ць адступ-не батальёна на пераездзе ў першыя, самыя трывож дні в-ны. Яны засталіся па загаду і абавязку, хоць “кожн жылка трымціць”. Кожны з байцоў па-свойму перажывае экстрэмал. умовы. Героі трым-ца па-рознаму. Аўсееў прывык разважаць, рэвізаваць і знаходзіць самае прав-нае з усіх магчым рашэнняў. Такую звычку ён набыў даўно, яшчэ ў школе. За год да вайны Аўсееў стаў курсантам ваен вуч-ча. Але з першых дзён яму там не спад-ся. Праўда, тыя нягоды хутка сконч-ся. Калі пач-ся вайна, яго адклікалі з вуч-ча і накір-лі на фронт. Аўсееў спач. узрадаваўся, але ў перш баі яго аглушыла страляніна, асляпіла страхам блізк смерці. Дагэтуль яму так-сяк шанцавала, але, здаецца, прыйшоў канец яго ўдачам. Аўсееў вельмі непакоіўся за заўтраш дзень, чула яго сэрца - будзе непапраў ліха, і ўсё думалася, што зрабіць, каб абмінуць пагібель. Глечык - нясмелы і маўклівы хлопец, зважлівы да старэйшых. Ён ніколі не адкрываў сваіх пакутаў, усё слухаў другіх, думаючы, што яго гора - не гора. Праўда, ад таго не было лягчэй, і ўсё чарнела ўнутры ад непазбыўнага болю мінулага. Свіст - вясёлы і добры чалавек, які можа ўзняць настрой. Да в-ны ён сядзеў у турме, а потым добраахвотнікам пайшоў у ЧА. Ён не б. злапамятны, як Пшанічны. Карпенка паходзіў з прост люду. ВАВ была не першай у яго жыцці. Раней прыйшлося ваяваць з фінамі. Героі Б-ва розныя, але смерць аб'яднала іх усіх. Адзін за адным гінуць і вучоны-інтэлігент Фішар, і здаравяка Карпенка, і бесклапотны Свіст. Забілі нават тых, што спрабавалі абхітрыць і таварышаў, і самую смерць - Аўсеева і Пшанiчнага. Самым апош загінуў Глечык. В.Б. імкнуўся, каб чытачы ярка ўявілі трагізм ваен падзей, сведкам якіх ён быў, адчулі боль стратаў, бязліт-ць і тугу смерці. У 60-я гг.- ап-ці "Трэцяя ракета", "Пастка", "Альпійская балада", "Мёртвым не баліць", "Круглянскі мост" і інш. Аб'ядноўвае ўсе гэтыя творы добразасвоеная В. Б. ісціна: жыццё не даруе прыстасав-ва, цынізму, дэмагогіі, і праўда на баку тых, хто не здраджвае сваім пр-пам нават тады, калі яны каштуюць уласнага жыцця.

“Сваякі”: час акупац. у бел. вёсцы. У маці- 2 сыны-падлеткі. Па вечарах яны знікаюць, маці здагадв., што яны трымаюць сув. з партызанамі. Муж- на фронце і маці баіцца страціць сыноў. Каб напалох. іх і затрымаць дома, яна звяртаецца да сваяка-паліцая Дразда. Падраб-на апісв. шлях маці праз поле у сус. Вёску да родзіча. Дразда яна застае ў кампаніі інш. паліцаяў. Тады яна задумалася, ці прав-а зрабіла, але б. позна. Паліцаі са сваяк. прыходз. у двор, калі хлопцы збір. харчав., каб ісці ў партыз. Хлопцы ўцяк., але б. растраляны. Маці ў роспачы ад бязмернага гора кідаецца ў калодеж.

У мног. вворах ваен. цыклу паказ. гераізм і здрад-ва, жадан. некат. партызан чуж. рукамі, коштам чужых жыц. зарабіць сабе славу. Такія гер. апов. “Круглянскі мост”. Брытвін- партыз. Каб узарваць мост і т.ч.выкан. заданне, ён выраш. выкарыст падлетка-хлопч. Міцю. Узрыўчатку паклалі ў бідон, які штодзень з малаком перавозіў Міця праз мост. Мост б. узарваны, але гіне і падлетак, а партызаны паслалі у цэнтр звестку, што аперацыя выканана паспяхова. Брытвін- кар’ерыст, бяздушны чал, для як. жыццё інш. мала, што значыць: падмануў Міцю і ахвяраваў яго жыццём.

Падобны да Брытвіна гер. ап-ці «Пайсці і не вярнуцца» Антон Галубін. Твор аб цяжк. партыз. жыцці з яго адк-цю за лёс людзей, асабліва за тых, хто яшчэ вагаецца і можа зрабіць няправіл крок. Партыз. атрад. Сувязная Зося Нарэйка- заданне разведаць размяшчэнне варожых сіл у бліжэйшых вёсках. Па дарозе за ёй ідзе Антон, які самавольна пакін. Атрад і кажа дзяўч., што праводзіць яе. На сам. справе яму надакуч. “лясное жыццё”, ён хоча ўберагчыся. Ён склаў план уратав. свайго жыцця: дайсці да вёскі, дзе знах-ца фаш. гарнізон і здаць Зосю, каб уратав. самому. Пісьм. апісвае драмат. развязку адносін былых заках-х, выкрыв. Нялюдскасць, цынізм, крывадушнасць. Галубін рашыўся сам застрэл. Зосю. Зося- прост вясков дзяўчына, на яе долю выпалі цяжкія марал і фізіч пакуты ў час вык-ня адказн задання, але ў яе- марал стойкасць. У творах партыз. цыклу шмат гераіч. вобр. паказв-ца склад-ць, драмат-ць выбару людзей пам. ворагамі і сваімі на акупір. тэр.Праблема выбару ва ўмовах крайн сітуацыі, хар-ная для твораў В. Б. «Сотнікаў», прагучала новае выраш-не: судзіце, але і вас судзіць будуць. Аўтар уцягвае нас у няпросты псіхал працэс, што адб-ца ў Рыбаку, уцягвае тым, што выклікае да яго добр пачуцці, давер. Рыбак чымсьці больш прыемны за таго самага Сотнікава. Але гэта толькі ўпачатку. А далей у Сот-ва выл-ца такая рыса, як нежаданне перакл-ць свае праблемы на плечы др, быць цяжарам, і ён стараецца ўсё рабіць сам. С-каў своеасабл гер.: ён застаўся чал у самай склад сітуацыі. Праўда, перад павешаннем у Сот-ва выяв-ся вельмі натур-ая для чал агіда да смерці, нежаданне развітвацца з жыццём. Нялёгка прыняць Сот-ву смерць, але, у адро-не ад Рыбака, у яго ёсць нешта большае – адч-не абавязку перад людзьмі. Вось маральнае аблічча сапраўд чалавека. Героі В. Быкава застаюцца людзьмі, нягледзячы ні на што. Галоўны герой аповесці "Дажыць да світання" лейтэнант Іваноўскі цаной амаль нечалавечых намаганняў дабіраецца да аблюбдванай ворагам дарогі, каб пакінуць там апошнюю гранату, на якой потым падрываюцца нямецкія матацыклісты.