56 Сурак Қазақстан Республикасындағы инвестициялық саясат пен инвестициялық климат.

1997 жылы инвестициялы – құрылымдық саясатты жаңарту мақсатында 2 маңызды заң қабылданды- бұл ҚР «мемлекеттік инвестицияны қолдау туралы» заң, ҚР «сыртқы қарызды басқару және сырттан карыз алу туралы» заң, ҚР инвестиция бойынша мемлекеттік комитет құрылды.

Инвестициялық саясаттың өткізілуі, елдің экономикалық және әлеуметтік дамуына бағытталған :

инвестициялық бағдарламаға сәйкес келу;

бюджеттік емес қорларды, бюджеттік ассигнованияларды және мемлекеттік инвестицияларды тікелей басқару;

дифференцияланған пайыздық ставкілерді және жеңілдіктер енгізу;

экономикалық жағдайға байланысты салмақты қаржылық,бағалық, несиелік саясатты өткізу;

инвестициялық жобаларды экспертизаға жатқызу (экспертизаның сұрақтары «банктік тексеру және инвестициялық жобаларды талдау») бағамы бойынша зерттелінеді

58 Сурак Инвистициялаудын лизингтик тасил

Лизинг – мүлікті сатып алу және оны лизинг келісімшартының негізінде белгілі бір бағаға, белгілі бір мерзімге және келісімшарттан туындайтын белгілі бір шарттармен лизинг алушыға табыстау бойынша инвестициялық қызмет түрі, лизинг алушыда мүлікті құнын төлеп сатып алу құқығы қалады. ЛИЗИНГТІҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ

Өндірістік қуаттылықтарды айналымдық қаражатты жұмсамастан жаңарту;

80%-ға дейін қаржыландыруды қамтамасыз ету;

Мүлік лизинг алушы кәсіпорынның балансында көрсетіледі;

Лизинг келісімшартының әрекет мерзімі 3 жылдан 5 жылға дейін;

Лизинг бойынша сыйақы түгелдей шегерімдерге жатқызылады;

Алғашқы іске пайдалану жылындағы қосарлы амортизация нормасы;

Лизинг келісімшарты әрекет еткен мерзім ішінде ҚҚС біркелкі мөлшерде есептеледі;

Лизинг берешекті өтеу кестесін жасау тұрғысынан аса икемді болып келеді;

Лизингтің заты лизинг келісімшарты аяқталғаннан кейін лизинг алушының меншігіне беріледі;

Сатып алынып отырған лизинг заты лизинг мәмілесінің бірден бір қамтамасыздығы болып табылады. ҚАРЖЫЛЫҚ ЛИЗИНГ ШАРТТАРЫЛизингтің мерзімі:· Оңтайлы мерзім – 37 ай. Сыйақы мөлшерлемесі· Жылдық 18%.

59 сурак Инвестициялык саладагы несиелендіру үйымдастыру және несиелік мониторинг. Несие банктің қаражаттарын жұмылдырады, бірақ өте тәуекелді болып табылады. Осыдан несиелік портфельдің сапасынан және құрылымынан банктің дамуы және перспективасы тәуелді екені айқындалды. Осыған байланысты қазіргі заманға сай және оған ұмтылатын банктер керекті, міндетті деңгейде несиелік мониторинг жүргізеді.

«Несиелік моноторинг» - несиенің мақсатты түрде жұмсалуын қадағалау, өз уақытында және толық несиені өтеуді және есеп шығаратын әдістерді қабылдануын қадағалау.

Несиелік моноторинг көптүрлігіне қарамастан, олар 4 принцип негізінде құрылады:

Несиенің барлық түрлерін несие беруші банк тексереді.

Несиелік мониторингтің кезеңдерін жүзеге асырады. Мысалы:

жасалынаған келісімшартқа сай төлемдер графигін бұзбау;

меншіктің сапасы және жағдайы;

сот болған жағдайда барлық керекті құжаттардың болуы;

несие алушының қаржылық жағдайын толық анықтау ж/е нақты баға беру;

ссуданың деңгейін анықтау.

Проблемалық несиелерді тексеру. Ол мәселелерге: салықтың өзгеруі, импорт-экспорт заңдылығының өзгеруі, технологияның өзгеруі немесежаңа бәсекенің пайда болуы.

Несиелік қызметте актуалды болып нарықтық жағдайдағы ішкі несиелендіру аудиті болып табылады. Осы мақсатта арнайы аудиторлық қызметтер ұйымдастырылады.

Ішкі аудиторлық тексерістің мақсаты:

уақыты өткен несие бойынша банктік шоттағы ақша қаражаттарының қалдықтарының жағдайларын анықтау;

несиелік тәуекелдің ең төменгі мөлшерін анықтау;

несиелеу процессі жүзеге асыру кездегі жағдайға қадағалау-тексеру талдауын жасау.

Несиелік мониторинг банктік несиелендірудің программасын жүзеге асыруға өте қажет. Ол банктің басшыларына несиелік проблемаларды тез арада анықтауды, қызметті атқарушылардың жұмыстарын қадағалауды, тәуекелділікті бағалауды қамтамасыз етеді және банктің қаржылық тұрақтылығына көмектеседі

60 сурак инвистициялык цикл жане онын курылымы. Экономикалық және қаржылық тұрғыдан инвестицияландыру экономикалық ресурстарды болашақта таза пайдаға жету және бұл пайданы бастапқы салынған капиталдан асырып түсіру мақсатымен ұзақ мерзімді салу деп анықталады. Капиталдық салым процесінің жалпы анықтамасы: инвестицияландыру дегеніміз бүгінгі қажеттіліктерін қанағаттандыруды оны келешекте инвестициялық игіліктердің көмегімен қанағаттандыру үмітіне айырбастауды білдіреді. Инвестиция – бұл ақшаны, оның сақталуына немесе құнының артуына және табыстың оң шамасын қамтамасыз етуге үміт арта отырып, отналастыруға болатын кез келген құрал. Период времени между началом осуществления проекта и его ликвидацией принято называть инвестиционным циклом. Инвестиционный цикл принято делить на фазы, каждая из которых имеет свои цели и задачи: прединвестиционную - от предварительного исследования до окончательного решения о принятии инвестиционного проекта; инвестиционную - включающую проектирование, заключение договора или контракта, подряда на строительные работы и т.п.; операционную (производственную) - стадию хозяйственной деятельности предприятия (объекта); ликвидационную - когда происходит ликвидация последствий реализации ИП. Прединвестиционная фаза включает несколько стадий: а) определение инвестиционных возможностей; б) анализ с помощью специальных методов альтернативных вариантов проектов и выбор проекта; в) заключение по проекту; г) принятие решения об инвестировании. Каждая стадия инвестиционного проекта должна способствовать предотвращению неожиданностей и возможных рисков на последующих стадиях, помогать поиску самых экономичных путей достижения заданных результатов, оценке эффективности ИП и разработке его бизнес-плана. На прединвестиционной фазе необходимо сформулировать инвестиционный замысел (идентифицировать проект). Идеи осуществления инвестиционного проекта появляются в связи с неудовлетворительным спросом на товары и услуги, наличием временно свободных средств, желанием реализовать предпринимательские способности и т.п. Как правило, рассматривается несколько вариантов бизнес-идеи и отклоняются варианты, предполагающие высокую стоимость, чрезмерный риск, отсутствие надежных источников финансирования. Инвестиционный замысел отражается в Декларации о намерениях. В Декларации содержатся сведения об инвесторе, местоположении объекта, технических и технологических характеристиках инвестиционного проекта, потребности в различных ресурсах (трудовых, сырьевых, водных, земельных, энергетических), источниках финансирования, воздействии объекта на окружающую среду, сбыте готовой продукции.

61 сурак Нарыктык катнастар жайындагы инвистицияларды каржыландыру адистери Инвестициялар ақша құралдары, мақсатты банкілік салымдар, пайлар, акциялар және де басқа құнды қағаздар, технологиялар, машиналар, қондырғылар, лицензиялар, несиелер, кез келген мүлік немесе мүліктік құқықтар ретінде анықталады және осының бәрі – пайда табу мен әлеуметтік жақсы әсерлерге жету мақсатында. Осы тұрғыда инвестиция түсінігі нарықтық тәсілге едәуір жақын келедіӘлемдiк тәжiрибенiң дәлелдеуi бойынша, инвестициялар кез-келген елдiң өркендеуiнiң маңызды факторы ретiнде қарас­тыры­лады Қазақстан халқына ел Президентiнiң жолдаған “Қазақстан-2030” Жолдауында республика экономикасына инвестицияларды тарту маңызды стра­тегиялық мәселе ретiнде қарастырылған. Инвестицияларды экономикаға тарту iшкi жинақтардың және қаражаттардың жетiспушiлiгiнен құтылуға, өндiрiстiң өсуiне, экспорттың жоғарылауына, импорттың төмендеуiне, тауарлық тапшылықтың қысқаруына және өндiрiстi ұйымдастырудың тиiмдiлiгiн жоғарылатуға көмектеседi.Тiкелей инвестициялар тартудың тәжiрибесiмен алмасу, жекелеген елдердегi инвестициялық ахуал мен заңдардың ерекшелiктерiн, сондай-ақ шетелдiк инвесторлардың iскерлiк белсендiлiгiнiң өзiндiк белгiлерiн зерделеу мақсатында инвестицияларды қолдау және мамандарды өзара тағылымдамадан өткiзу бағдарламасын жүргiзу бойынша шетелдiк агенттiктермен ынтымақтастықты жандандыру керек. Елеулi инвестициялық ресурстарға ие немесе әлеуеттi инвесторлардың мейлiнше кең шеңберiне шығудың арналары болуға қабiлеттi шетелдiк және халықаралық инвестициялық қорлармен, трасттармен, сақтандыру компанияларымен, инвестициялық банктермен және басқа да ұйымдармен ынтымақтастықты жолға қою үлкен маңызға ие болады. Қазақстанға тiкелей шетелдiк инвестицияларды тарту бойынша елшiлiктермен және дипломатиялық миссиялармен жұмыстың тиiмдiлiгiн арттыру қажет. Қазақстанның халықаралық қаржы ұйымдарымен (Дүниежүзiлiк банк, Халықаралық валюта қоры, Еуропа Қайта жаңарту және Дамубанкi, Азия Даму банкi, Ислам Даму Банкi және басқалар), сондай-ақ донор елдермен ынтымақтастығы табысты дамып отыр. Қазақстан - олардың әлемнiң көптеген аймағын қамтыған қаржы дағдарысының жағдайында сенiмiн сақтап дамып келе жатқан рыноктардың бiрi. Сонымен бiрге халықаралық ұйымдарда дамып келе жатқан елдерге жеке капиталдың құйылуына жәрдемдесудiң өзiндiк тәжiрибесi жинақталған, бұл Қазақстан Республикасының экономикасына тiкелей инвестицияларды тартуды жандандыру кезiнде пайдалы болуы мүмкiн. Атап айтқанда, дамып келе жатқан елдердi жеке қаржыландыруды тарту үшiн Дүнижүзiлiк банк соңғы жылдары өзiнiң кепiлдiк құралдарының екi түрiн: несие тәуекелiне iшiнара кепiлдiк берудi және саяси тәуекелдi реттеудiң iшiнара кепiлдiктерiн белсендi пайдалануды бастады.