19 Билет

1.Қазақтың билері

Қазақ билері – халық кеңесшілер, дауларды шешетін шешендік өнері бар беделді адамдар. Би - дау-жанжалға билік айтушы білермен адам. Би халықтың әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін жақсы білумен бірге сөз таласында шешендігімен, даулы істі қарауда тапқырлығымен көзге түсіп белгілі болады. Билердің билік шығару, ол биліктердің орындалу әдістерін білуде кең құқықтары болады. Олар кіші, орта және ішкі ордалар хандары кеңесінің құрамына кіріп, хандар саясатына елеулі ықпал жасаған. Қазақ халқында атақты билер: Төле би (1663-1756 ж.), Қаз дауысты Қазыбек би (1667-1764ж.), Әйтеке би (1683-1767 ж.). «Билер соты» деген Кеңес өкіметінің алғашқы жылдарына дейін болды.

2.Қазақстанның байлығы

-Қазақстан мемлекетінің жері қандай?

-Қазақстанның жері кең-байтақ

-Қазақстан қандай экономикалық аймаққа бөленеді?

-Қазақстан- Батыс, Солтүстік , Орталық, Шығыс, Онтүстік болып бір неше экономикалық аймаққа бөленеді

-Қандай өте үлкен Қазақстанның өзендерді білесін?

-Өте үлкен өзендері Каспий мен Арал

-Батыс Казақстан неменем мол?

-Батыс Қазақстан өлкеннің жер асты байлықтармен мол

-Қандай Қазақстанның жері жеміс-жидекке, мақтаға, көкөніске бай?

-Онтүстік Қазақстан мақатаға, жеміс-жидекке ,көкөніске бай

3.Берілген қыстырма сөздерді қатыстырып сөйлемдер құрастырыңыз.

Мүмкін, сірә, әрине, амалқанша,біріншіден.

20 Билет

1.Түркістан қаласы

Түркістан - Қазақстандағы қала. Түркістан – V-VІ ғасырларда іргетасы қаланған. Есім ханнан бастау алып, XІV-ХVIIІ ғасырларда Қазақ хандығының астанасы болған. Оңтүстік Қазақстан облысында орналасқан. ХІV ғасырда Ақсақ Темір іргетасын қалаған Қожа Ахмет Иасауи кесенесі бар. Бұл қалада Қожа Ахмет Иасауи өзінің уағызшылық қызметін жүргізген. Кесене аумағында Қаз дауысты Қазыбек би, Абылай хан, Есім хан, Хақназар хан, Тәуке хан, Қанжығалы қарт Бөгенбай батыр тағы басқалар жерленген. Қаланың іргетасы біздің заманымыздың 1-мыңжылдықтың бас кезінде каланған. Түркістан қаласы - 1928 жылдан Түркістан ауданының әкімшілік орталығы. Қалада жөндеу-механикалық, мақта тазалау, жем, кірпіш зауыттары, темір-бетон бұйымдарын шығаратын, тұрмыс қажетін өтейтін комбинаттар т.б. кәсіпорындар жұмыс істейді. Саттар Ерубаев мұражайы қызмет көрсетуде. 1991 жылы "Әзірет Сұлтан қорық-мұражайы" ашылды. Түркістанда орта білім беретін мектептерден баска арнаулы білім беретін оқу орындары бар.

2.Мұражайлар

-Сен мұражайда болдың ба?

-Иә, болдым.

-Қандай мұражайда болдың?

-Мен Теміртаудың Елбасының мұражайында, Абайдың мемлекеттік тарихи-мәден қорық- мұражайында, Ұлттық валюта мұражайында, Археология мұражайында болдым.

-Саған ең күшті қандай мұражай ұнады?

-Маған Теміртаудың Елбасының мұражайда ұнады. Ол өте қызық. Бұл бірінші елбасының мұражайы. Мұнда оны тарихи білдіреді.

3.Сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемдер құрастырыңыз..

Шақырса да, отырсақ та, суы тайыз болғанмен, күн өтсе де.