9 Билет

1.Ыбырай Алтынсарин

Ыбырай Алтынсарин – аса көрнекті педагог, ағартушы, талантты ақын, балалар жазушысы. Ол 1841 жылы дүниеге келген. 1850 жылы Орынбор қаласындағы жетіжылдық мектепке оқуға кірген. 1857-1859 жылдары атасы Балқожа бидің хатшысы болған. 1864 жылы қазақ мектебін және қазақ қыздары үшін мектеп ашқан.

Ол «Қазақ хрестоматиясы», «Кел, балалар, оқылық», «Өнер, білім бар жұрттар», «Өзен», «Қыпшақ Сейітқұл», «Киіз үй мен ағаш үй» және т.б. шығармаларына жазған.

Ыбырай ірі ағартушы, педагог болудың үстіне, қазақ жазба әдебиетінің, соның ішінде балалар прозасының негізін қалаушылардың бірі.

2.Менің мектебім

-Сен қандай мектеате оқисың?

-Мен 101 мектеп-лицейде оқимын?

-Сенің мектебің қайда орналасқан?

-Менің мектебім Гульдерде 1 орналасқан.

-Директор кім болады?

-Директор Жұмабекова А.А. болады.

-Мектепте неше қабат бар?

-Мектепте 4 қабат бар.

-Сенде мектеп ұнайды ма?

-Иә, ұнайды.

3.Екі жай сөйлемнен себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем құрап жазыңыз.

Біздің ауылға жету қиын. Автобустар аз жүреді. Күн кешкіріп кетті. Амалсыз тура қонуға келді. Сенбілікке шығу Заукенқажыға тапсырылды. Салих тапсырманы тиянақты орындайды. Жобамен жұмыс істеу кеңінен тараған. Оқушыларды ол ынталандырады және қызықтырады.

10 Билет

1.Қолөнер

Қазақтардың тұрмысында қолөнер ерекше орын алған. Әйелдер киіз басып, кілем, ши тоқып, киім тіккен. Еркектер киіз үйдің қаңқасын, жиһаздарын, қару-жарақтар жасаған. Киіз үй жасайтын шеберлер өте көп болды. Олар керегк, уық, шаңырақ, есік, домбыра, ыдыс-аяқ, әр түрлі құрал-жабдықтар, басқа да бұйымдар жасаған.

Зергерлер күміс пен алтыннан әшекей бұйымдар соқты.

Әйелдер қой жүнінен кілем, мата тоқыды, киіз басты.

2.Қазақ батырлары

-Сен қандай қазақ батырлары білесің?

-Мен Қабанбай, Бөгенбай, Райымбек білемін.

-Бұлар қай ғасырда өмір сүрген?

-Олар он сегізінші ғасырда өмір сүрген.

-Олар кімге қарсы күресті?

-Олар жоңғарларға қарсы күресті.

-Қазақ халқы өз батырларын қалай құрметтейді?

-Батырлардың атында мектептер, көшелер, ауылдар бар және ескерткішкер қойылған.

3.Сөйлемге синтаксистік талдау жасап, сөйлемнің құрамына қарай түрін анықтаңыз

Киіз үйдің іші төртке бөлінеді. Қар еріді, жер көгере бастады. Оқушылар жиналысы ұзаққа созылды. Менің мектепке келгеніме жарты сағат болды.

11 Билет

1.Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы

Қазан көтерімсіне дейін қазақтар басқа түркі тілдес халықтары сияқты, бірде «шағатай», бірде кітап кітапша-татар деп аталған жазбаша, «кітапша» тілді пайдаланған. Оның ерекшелігі - лексикалық түрінде түркі, парсы, араб тілдерінің элементері пайдаланған. Қазақ көптеріміне дейінқазақ халқы араб алфавитін пайдаланған. Мәдениет пен экономиканың қарқынды дамуына байланысты матын жазуына. 1929-1940 ж. дейін пайдаланылды. 1940 ж. қазақ халқы орыс графикасының негiзiдегi жана алфавитке кoштi.

2.Қазақ халқының ұлттық тағамдары

- Саған қазақтың ұлттық тағамдары ұнай ма?

-Иә,әрине ұнайды

- Қазақтың қандай ұлттық тағамын жақсы көресің?

- Бесбармақты жақсы көремін

-Қазақ ұлттық тағамдары туралы не білесің?

-Қазақтың ұлттық дастарқанында тағамдардың негізгі үш түрі болады. Олар:ет ,сүт, нан тағамдары.

-Қазақтың қандай ұлттық тағамын білесің?

- Ет тағамдарынан: бесбармақ, қуырдақ, қазы-қарта,жал-жая;, сүт тағамдарынан: ірімшік, құрт,май. қымыз, шұбат және нан тағамдарынан бауырсақ , тоқаш білемін..

-Қандай ұлттық сусындарды білесің?

-Қымыз, щұбат,көже деген ұлттық сусындарды білемін.

-Ертен сен біздің үйге қонаққа кел. Анам ұлттық тағамдарды дәмді дайындайды.

-Рақмет.Әрине келемін. 3.Берілген сөздерге морфологиялық талдау жасап, туынды зат есімдерді анықтаңыз.

Біздің мемлекетіміздің бас қаласы – Астана. Астана тұрған орын ғұндардың бастыстағы бір ордасы болған. Астана- болашағы үлкен қала. Ол- әлемдегі көрікті қалалардың бірі