Билет№1

№1. Ана тілі

1 Адамның ана тілі бойына қалай сіңеді?

2 Ана тілі деген не?

3 Ана тілін құрметтеу дегенді қалай тісінеміз?

№2.<<Отбасы тәрбиесі>> тақырыбы бойынша әңгімелеңіз

Үлкенді сыйлау-қазақ халқының ата салты. Үлкенді сыйлау,ең алдымен,әке мен шешені сыйлаудан басталады.Өз отбасын,өз ата-анасын сыйлайматын ұл мен қыз басқа адамдарды да сыйлай алмайды.Атаөана баланы дүниеге келтіріп,өмір береді,тәрбиелеп өсіреді,білім береді.Оған ержетіп,отбасының қамқоршысы болады да сенім артады.Есейген бала ата-анаға қамқоршы болуға жараса-жігіт болғаны.Ата мен ананың қартайғанда бойынан күші қайтады.Бірақ олардың ақылы ,көпті көрген тәжірибесі отбасына үлкен көмегін тигізеді.Әрбір қиын істің шешімін,ең алдымен,ата-ана табады.

Ол үшін ата-анамен ақылдасып,олардың пікірін тыңдап отырған орынды.

Ата-ананы сыйлаған жастардың өз балалары да кейін соны қайталайды.

Ата-ананың ісінен үйреніп қана қоймай,олардың тәрбиесін бойға сіңіре білу-әр баланың парызы.

№3.жүрек жұтқан — батыр адам

4 — буын

1 — а.б.

3 — б.б.

7 - дауыссыз

4 — дауысты

ж — дауыссыз, ұяң.

ү — дауысты, жінішке, қысан, еріндік.

р - дауыссыз, үнді.

е - дауысты, жінішке, ашық, езулік.

к - дауыссыз, қатан.

ж - дауыссыз, ұяң.

ұ - дауысты, жуан, қысан, еріндік.

т - дауыссыз, қатан.

қ - дауыссыз, қатан.

а - дауысты, жуан, ашық, езулік.

н - дауыссыз, үнді.

11- әріп 11- дыбыс

Билет№2

№1. Қазақ тілі

1 Тіл кімнің байлығы?

2 Қазақ халқы өткен өмірі, аңыз ертегілері және т.б. Мәліметтерді ұрпақтан ұрпаққа қалай жеткізді?

3 Бүгінде қазақ тілі — қаңдай тілі?

№2. Туған тілім-бабам тілі-өз тілім

Туған тілім-анам тілі-өз тілім.

Туған тілім-далам тілі-өз тілім,

Туған тілім-адам тілі-өз тілім.

Туған тілде сыры терең жаным бар,

Туған тілде әнім менен сәнім бар.

Туған тілім тіл болудан қалса егер

Жүрегімді суырып-ақ алыңдар.

Д. Әбілев.

№3. Халқымыз

түбірі — халық.

Ымыз-тәуелдік жалғау,1жақ

Билет№3

№1.Қазақ графикасы

1 Қазақ графика тариханда жазудың неше түріп болған?

2 Руникалықжазулар қай ғасырлырда қолданылдан?

3 Бүгінгі орыс жазуы (кирилица) қашаннан бастап қолданылып келеді?

№2. Бір құдайға сиынып, Кел, балалар, оқылық , Оқығанды көңілге Ықыласпен тоқылық.. Істің болар қайыры Бастасаңыз алдалап, Оқымаған жүреді Қараңғыны қармалап. Кел, балалар, оқылық, Оқығанды көңілге Ықыласпен тоқылық.. Оқысаңыз , балалар, Шамнан шырақ жағылар, Тілегенің алдыңнан Іздемей-ақ табылар.

№3. Бетінен отты шығу — ұялу

15 - буын

5 — а.б.

1 — б.б.

1 — т.б.

8 — дауыссыз

7 — дауысты

б - дауыссыз, ұяң.

е - дауысты, жінішке, ашық, езулік.

т - дауыссыз, қатан.

і - дауысты, жінішке, қысан, езулік.

н - дауыссыз, үнді.

е - дауысты, жінішке, ашық, езулік.

н - дауыссыз, үнді.

о — дауысты, жуан, ашық, еріндік.

т - дауыссыз, қатан.

т - дауыссыз, қатан.

ы - дауысты, жуан, қысан, езулік.

ш - дауыссыз, қатан.

ы - дауысты, жуан, қысан, езулік.

ғ - дауыссыз, ұяң.

у - дауысты, ашық, қысан, еріндік.

15 дыбыс 15 әріп

Билет№4

№1. Араб жазуымен жазылған тұнғыш кітаптар.

1 „Құдатғу білік„ деген сөзі мағынасы қандай?

2 Оның авторы кім?

3 Диуани ат түрк кітабінің авторы кім?

№2.<<Қазақ отбасы>> тақырыбы бойынша әнгімелеңіз

Отбасы дегеніміз туысқандық байланыста болатын(атасы,әжесі,күйеуі,

әйелі,балалары,т.б) бірлесіп,әулеттік тұрмыстық өмір сүретін адамдар.

Олар отбасында мемлекеттік заңдар мен ережелерді сақтайды.Отбасы-

адам баласының өсіп-өнер,қаз тұрар,қанат қағар ұясы,алтын бесігі.

Қазақ отбасында әкенің орны ерекше.Әке – отбасының тірегі. Отбасы мүшелері әкені тыңдайды.

Ананың орны да ерекше. Әке де,балалар да ананы сыйлайды.Қазақ отбасында қыздың орны да үлкен.Қызды ерекше құрметтейді.Қазақ отбасында кенже ұл – шаңырақ иесі.Кенже бала отбасындағы ең кіші

бала,кіші ұл.Қара шаңыраққа барлық осы отбасының балалары,туыстары

жиналады.

№3. кітабініз

кітап — түбір. Ініз жалғауының бірінші дыбысы дауысты. Соңдықтан п дыбысы б айналды. Бұл — Үндестік заңың кейінді ықпал (сөз ішінде немесе сөз аралығында кейінгі дыбыстың алдыңғы дыбысқа әсері)

Билет №5

№1.Латын алфавиті.

1.Латын алфавиті қандай алфавит?

2.Бұл алфавит қай ғасырларда пайда болған?

3.1928-1929 жылдары латын алфавиті қай жерлерде қолданыме бастады?

№2.Қазақ халқының салт- дәстүрлері тақырыбы бойынша әнгімелеңіз

Қазақ халқының салт-дәстүрлері көп.Олар:шілдехана,қырқынан шығару,бесікке салу,тұсау кесу,үйлену тойы және т.б

Шілдехана - жана туған нәрестенің құрметіне жасалатын той. Дастарқан жайылып,жастар домбыра тартып,ән салып,ұлттық ойындар ойналады.

Қырқынан шығару- нәрестенің туған күніне қырық күн толған соң,ыдысқа қырық бір қасық су құйып,соған шомалдырады.Сәбидің қарын шашын,тырнағын алады.

Бесікке салу.Халқымызда бесік- қасиетті,құтты мүлік,сәбидің алтын ұясы болып есептеледі. Мерекелік дастарқан жайылып,бесікке салған адамға кәде береді.

Тұсау кесу - сәби қаз тұра бастағанда, тез жүріп кетсін деп,ала жіп есіп,екі аяғын тұсап,сүрінбей жүретін адамға тұсауын кестіріп,баланы қолынан ұстап,тез-тез жүгіртеді.Оған қуанасып,шашу шашылып,дастарқан жасалып,тұсаукесер кәдесі беріледі.

Үйлену тойы,негізінен,жүйелі бір тәртіппен өтеді.Бұл бірін-бірі сүйіп,ұнатқан қызбен жігіттің ата-ана,ағайын-туыстарарының танысып-білісуінен басталады. Алдымен күйеу жігіттің әке-шешесі болашақ келіннің

үйіне келіп,қыз ата-анасының ризалығын алып,құда болысып,тойдың барысы жайлы келіседі.

№3, көмекше есімдер(служебные слова)употребл со знаменательными словами в І.с. Көмекші сөздер І.с. сөздермен қолданылады

Мысалы;іші,сырты,асты,үсті,жаны

1-Сыныптың ішінде 2 оқушы ғана отыр.

2-Мектептің жанында үлкен спорт алаңы бар.

3-Әкем үйдің сыртында алма жинап жүр.

4-Диванның астында мысық жатыр.

5-Партаның үстінде кітап жатыр.

Билет№6

№1.Орыс алфавиті

1-Орыс алфавиті негізінде қазақ әріптерін жасау қай жылы қолған алынды?

2-Жаңа алфавитке көшуге ғалымдардан кімдер қатысты?

3-Қай жылдары үкімет орыс алфавитіне толық көшу туралы қаулықабылдары?

№2.Жеті қазына мне жеті ырыс

Жеті қазына-қазақтың дәстүрлі дүниетанымындағы философиялық түсініктердің бірі.Қазақ халқы жеті қазынаны ер жігіттің өмірімен байланыстырып,оның ұғымына мыналарды жатқызылады:1) жүйрек ат,

2) қыран бүркіт, 3) құмай тазы, 4) берен мылтық, 5) қанды ауыз қақпан, 6) майланғыш ау, 7)өткір кездік

Ер жігіттің жү»рек аты-қанаты. Қыран бүркіті-қуаты.Құмай тазысы -сенімді серігі.Мылтығы-оты.Қақпаны-сарті.Ауы-әдіс-айласы.Кездегі-сұсы.

Қазақ халқының дәстурлі дүниетанымындағы философиялық түсініктердің екіншісі-жеті ырыс.

Жеты ырысқа мыналарды жатқызады: 1) адамның ақылы,ой-санасы; 2) денсаулық; 3) ақ жаулық; 4)бала; 5)көңіл; 6) жер; 7)ит.

№3.фонетика.Үйренуне,қаулы

Үй-ре-ну-не 4 буын

4-дауысты

4-дауыссыз

Ү-дауысты,жінішке,қысан,еріндік

Й-дауыссыз,үнді

Р-дауыссыз,үнді

Е-дауысты,езулік,жінішке,ашық

Н-дауыссыз,үнді

У- дауысты, ашық, қысан, еріндік.

Н- дауыссыз,үнді

Е- дауысты,езулік,жінішке,ашық

8әріп,8дыбыс

Қа-у-лы

3буын

2-дауыссыз

3-дауысты

Қ- дауыссыз, қатан

А- дауысты, жуан, ашық, езулік.

У- дауысты, ашық, қысан, еріндік.

Л-дауыссыз,үнді

Ы- дауысты, жуан, қысан, езулік.

5әріп,5дыбыс.

Билет№7

№1-қазақ тілі-мемлекеттік тіл

1-Қазақстан қандай мемлекет?

2-Қазақ тілі қандай тіл

3-Қандай іс қағаздар мен құжаттар қазақ тілінде толтырылады?

№2.Тіл туралы 5 мақалды жатқа айтыңыз

Ат жүйрігі айырады, тіл жүйрігі қайырады.

Тіл-халықтың мұрасы.

Тіл жоқ жерде-ұлт жоқ.

Тіл қылыштан өткір.

Әр ұлттың ана тілі-өзі үшін ұлы.

№3.көмекше есімдер(служебные слова)употребл со знаменательными словами в І.с. Көмекші сөздер І.с. сөздермен қолданылады

1-Сыныптың ішінде 2 оқушы ғана отыр.

2-Мектептің жанында үлкен спорт алаңы бар.

3-Әкем үйдің сыртында алма жинап жүр.

4-Диванның астында мысық жатыр.

5-Партаның үстінде кітап жатыр.

Билет№8

№1-Василий Васильевич Радлов

1-В.В.Радлов кім?

2-Ғалым В.Томсонмен бірге қандай ескерткішті зерттеген?

3-Ол қандай еңбектер жазды?

№2.Қолөнер

Қазақстардың тұрмысында колөнер ерекше орын алған.Әйелдер киіз басып,кілем,ши тоқып,киім тіккен. Еркектер киіз үйдің қанқасын,жиһаздарын,қару-жарақтар жасаған.Киіз үй жасайтын шеберлер өте көп.Олар кереге,уық,шаңырақ,есік,домбыра,ыдыс-аяқ,әр түрлі құрал-жабдықтар,басқа да бұйымдар жасаған.Зерлергер күміс пен алтыннан әшекей бұйымдар соқты.Әйелдер қой жүнінен кілем,мата тоқыды,киіз басты.

№3(қалау райды тауып,синтаксистік талдау жаса)

Біздің Ә,Қастеевтің өнер мұражайына барғымыз келеді.

(жай сөйлем,хабарлы сөйлем,жақсыз,тал сойлем,жайылма)

Билет №9

№1. Сауранбаев Нығмет Тінәлиұлы

1 Н. Т. Сауранбаев кім?

2 Ол қай жылдан бастап жоғары оқу орындарында сабақ берді?

3 Сауранбаев қазақ алфвавитін қалай құрастырған?

№2.Білім туралы мақалды жатқа айтыңыз

Оқу  - білім азығы,

Білім – ырыс қазығы.

Білімдіге дүние жарық.

Білімсіздің күні кәріп.

Кітап - алтын қазына.

Ғылым - теңіз, білім - қайық.

Білім арзан, білу қымбат.

№3. суретшілер

су — а.б. Рет — б.б. Ші — а.б. Лер — б.б.

Буын - 4

а.б. - 2

б.б. - 2

дауыссыз — 6

дауысты — 4

с — дауыссыз, қатан.

у - дауысты, жуан, қысан, еріндік.

р — дауыссыз, үнді.

е - дауысты, жіңішке, ашық, езулік.

т — дауыссыз, қатан.

ш — дауыссыз, қатан.

і - дауысты, жіңішке, қысан, езулік.

л — дауыссыз, үнді.

е - дауысты, жіңішке, ашық, езулік.

р — дауыссыз, үнді.

10 әріп, 10 дыбыс

көрме

көр — б.б. Ме - а.б.

Буын — 2

а.б. - 1

б.б — 1

дауыссыз — 3

дауысты — 2

к - дауыссыз, қатан.

ө - дауысты, жіңішке, ашық, еріндік.

р - дауыссыз, үнді.

м - дауыссыз, үнді.

е - дауысты, жіңішке, ашық, езулік.

5 — әріп 5 — дыбыс

Билет.10

№1. Айдаров Ғұбайдолла

1 Ғубайдолла Айдаров кім?

2 Оның қанша ғылым-зерттеу еңбегі бар?

3 Ол нені зерттеген?

№2. Әбілхан Қастеев атындағы өнер мұражайы

Ә.Қастеев атындағы мұражай – бейнелеу өнері саласындағы ғылыми-зерттеу және мәдени-ағарту ісінің орталығы. Мұражай 1935 жылы құрылды.1950 жылдан бастап оның қоры Қазақстан суретшілері,мүсіншілері,графиктері мен кескіншілерінің ең таңдаулы деген шығармаларымен толықтырыла берді.

1976 жылдан бастап Қазақстанның ерте және орта ғасырлардағы өнері мен халықтық дәстүрлері қолөнердің көрмесі ашылды.

Мұражай қорындағы шығармалар республикалық көрмелерде және АҚШ,Жапония,Канада,Бельгия,Финляндия,Венгрия,Польша,Германия,Чехославакия,Норвегия,Иран,Ауғанстан сияқты бірқатар шетелдерде де көрсетілді.

№3- Руникалық жазулармен жазылған ескерткіштерді зерттеп,оның тілінің қазақ тіліне жақын екенін дәлелдеген. (саб,қурмалас,қимыл-сын)

Билет №11

№1. Қазақстан — тәуелсіз мемлекет.

1 Қазақстан қандай мемлекет?

2 Қазақстан қай жылы тәуелсіз болып жарияланды?

3 Мемлекетіміздің бас қаласы Астана қай жерде орналасқан?