8.Бух есеп ғылымына еңбегі сіңген Валицкий

Бухгалтерлік есеп ғылымына еңбегі сінген И.Ф.Валицкий. Иван Францевич Валицкий керемет чех бухгалтері, темір жол және алтын қазатын өнеркәсіпте бухгалтер болып жұмыс істеген. Ол әрқашан универсалды және үлкен идея жөнінде ойлаған; преферанс ойыны бейнесінің еәтижесі үшін екіжақты жазуды ұсынды; макроучеттің бірінші системасын құрастырды. Ол системаны бухгалтерия ретінде түсінді және статистикалық әдістер арқылы жүргізілді; бірақ жазулардың негізінде бухгалтерлік регистрацияның құжаттары емес, статистикалық мәліметтер актісі болды. Макроучет ұйымы мемлекеттің бұйрығымен емес, «астананың экономикалық ұйымдардың бір шот үстелі» орындау керек. Валицкий макроучеттағы халықтың кірісін басқа ғалымдар секілді шектеген жоқ, керісінше, ол бухгалтерлік методологияны қолдана отырып, тек бір жылға арналған халықтың кірісі мен жиынтық өнімге ғана орын тауып отқан жоқ, сонымен қатар Валицкий халықтың байлығының көлемін анықтауға ұсыныс жасаған. Бухгалтерияға негізгі қосқан үлесі : капитал салымы (құрылыс) мен негізгі кәсіп расында шекара жүргізу: екі басты кітап, екі касса, екі баланс. Осы еңбегімен Валицкий бухгалтерияның дамуына үлес қосты. Ал бұл қазір бухгалтерлік есептің негізі болып саналады.

9.Бух есеп ғылымына еңбегі сіңген Шер

Кальмеспен катар Иоган Фридрих Шер жумыс істеді. олар онеркәсіп ондірісінің көпшілігін ушке біріктіреді:

• бір онімдік бір бөлістіктер;

• бір онімдік коп боліпетіпдер;

• парапель циклді және кейіннен жинастыруіиы өндіріс.

Осылайша ескі камералдык бухгалтерия XII гасырдан бастап

XVIII ғасырдын ортасына дейін билік етті. Онын мәні акшалай кара- жаттын, әдетте кассаның кіріс. шыгыстарын есептеуте негізделген.

Жана камералдык бухгалтерия, сайып келгенде. кірістер мен шыгыстардын әрбір турі накты белгілі бір багіты бейнелейді жэне бухгалтер шаруагер сиякты кзінде бар «каржылык жоспарды». талдаушылык. мамандану. толыктылык жэне біртүтастык принииптеріне курылатын бюджетті калай сактайтынын бакылайды дегенге токтады.

10.Бух есеп ғылымына еңбегі сіңген ф.Вилла

Бірінші - ломбардтык мсктспгі күрушы Франческо Вилла (1801-1884) болды. Бүл бағыт. бухгалтерлік есепті техникалык тәртіпке жалғастыруға болмайды деп санайды. ойткені ол экономнкалык- әкімшілік үғым кешені екендігі айтылады. Ол есептер комегі аркылы ұйымдастырылады. Бухгалтерлік есеп шаруашылык процесімен шүғылданған гулғаларды бакылау үшін экімдерге (администратор) кажет. Ол баска екі - тоскан жэне венециан мектебін кураушыларта улкен ыкпал етіі.

Франческо ВИлла 1801-1884 – ломбардтық мектептің негізін қалаушы. Ол есептің экономикалық және заңды мақсаттарының синтезің жүзеге асырды. Оның сануынша бухалтерия ғылым деңгейіне жету үшін өзінің принциптері мен категорияларын зерттеуі қажет. Вилланың басты еңбегі 1840ж шықты. Осы жылды бухалтерлік есптің ғылымының пайда болған жылы деп санасақ та болады. Ол бухалтерияның мақсаты ұйымның шаруашылығы мен мүлкін бақылау деді. Ол бухалтердік есепте 3 бөлім бар деді:

1. Экономикалық – әкімшілік қатынастар облысы

2. Регистірлерді жүргізу мен қолдану ережесі

3. Басқарудың ұйымдастырылуы

Оның айтуы бойынша жауапкершілігі күшейетін тұлға дебеттеледі, жауапкершілігі кішірейетін тұлға кредеттеледі. Осылайша Вилла персонификациядан персонолизацияға көшкен. Мұнда есептің обьектісі құқықытық қатынстар емес материалдық және ақшалай құндылықтар. Есеп жүргізу жүйесін вилла шаруашылық жүйесіне байланысты 3ке бөлді. Олар: депозиттік, жеке, қорытынды.