3,2 Өлшемдердiң дәлсiздiгi

Дәлдігі бірдей емес – әр түрлі жағдайларда өлшеу құралдарымен дәлдігі бойынша әр түрлі орындалған, физикалық шамаларды өлшеу. Осы өлшеулердің нәтижелерін өңдеу әдістемесі әр түрлі.

4,1 Ерікті сертификаттаудың объектілері: кез келген объектілер

4,2 Өрескел қателiктердiң анықтау әдiстерi

Өрескел қателік – өлшеулер қатарына кіретін жеке бақылау нәтижесінде кездейсоқ қателігі ол берілген шарттар үшін осы қатардың қалған нәтижелерінен (өзгереді) ерекшеленеді. Пайда болу орнына байланысты құрал саймандық, әдістемелік және субьективті қателіктерді ажыратуға болады. Құрал саймандық – қателік қолдан. өлшеу құралының қателігімен себептелген. Әдістемелік қателігі: өлшеу обьектісінің – қабылданған моделінің оның өлшеу жолымен анықталатын қасиетін сипаттайтын моделмен ерекшеленеді. Әдістемелік қателіктер өлшеу құралдарының нормативтік техникалық құжаттамасында көрсетілмеуі мүмкін өйткені олар әрбір ната жағдайы анықталуы керек. Субьективті қателігі оператордың көрсеткіштерді өлшеу құрамының шкаласы тіркеуші аспаптардың диаграммалары б/ша есептеу қателігімен есептелген. Олар оператор күнімен, оның жұмыс уақытындағы жағдайымен, сезім органдарының жетілдірілуімен өлшеу құралдарының эргономикалық қасиеттерімен тудырылады.

5,1 Стандарттау жүйесінің негізгі ұғымдары мен терминдері.

С т а н д а р т т а у. "Стандарттау" дейтін термин ұзақ эволюциялық жолдан өткен. Стандарттау туралы біздің түсінігіміз ғылым мен техниканың, өндірістің даму сатыларымен байланысты. Ұлттық және халықаралық деңгейлердегі экономикалық байланыстардың кеңеюімен стандарттау жүйесі де дамыды, соған байланысты терминдер анықталынды. Стандарттаудың халықаралық ұйымы (ИСО) 1952 жылы Стандарттаудың ғылыми принциптерін зерттеу комитетін (СТАКО) құрды. Бұл Комитеттің алдына стандарттау терминдерінің анықтамаларын тағайындау мақсаты қойылды.

Стандарттау - тұтынушылардың тиісті сапалы, бағасы тиімді зат алуды қамтамасыз ететін нормалар мен ережелер, сондай – ақ жайлы да қауіпсіз еңбек етуді қатамасыз етуге арналған, орындалуға міндетті немесе ұсынылған іс. Ұлттық стандарттау – бір мемлекет ішіндегі стандарттау жұмыстары. Халықаралық стандарттау – бірнеше (екі не одан көп) дербес мемлекеттердің қатынасындағы стандарттау жұмыстары. Стандарт - мүдделі жақтардың бір – бірімен бірлесіп, келісімді немесе мақұлданған түрде жасаған, ғылым мен техниканың және практикалық тәжірибелердің нәтижелеріне негізделген, қоғамның пайдасына бағытталған, стандарттау органдарымен қабылданған техникалық құжаттар. Техникалық талаптар - өнімнің белгілі бір түріне қойылатын талаптар туралы нормативтік – техникалық құжат. 

5,2 Қателiктердiң жіктелуі

Қателік келесі белгілер б/ша жіктеледі: жүйелі, кездейсоқ, үдетуші, өрескел. Жүйелі қателіктер – сол және бір физ-қ шаманы қайта өлшеу кезінде тұрақты болып қалатын немесе заңды түрде өзгеретін өлшеу қателігін құраушы. Кездейсоқ қателіктер – сол және бір жағдайларда бірдей мұқияттылықпен жүргізілген физ-қ шаманың, сол және бір өлшемін қайта өлшеу сериясында кездейсоқ түрде өзгеретін өлшеу қателігін құраушы. Үдетуші қателік – уақыт өткен сайын өзгеретін, алдын ала болжаматын қателік. Өрескел қателік 4.2 де жазылған.