Iininae: ёнд1р!ст1к куштер дэрежёсшщ дамуы, аталган

территорияныц табиги ерекшелштер1, географиялык

жагдайы, халыктьщ дагдысы мен дэстурлер1 жэне т.б. бой-

ынша шартталган турл1 елдер тургындарыньщ ем ip суру

дэрежеа мен Kipic айырмашылыктары. Экономикалык

аймактык тецс1зд1ктщ саясаттык, дши, этникалык про-

блемалармен сэйкес болуы елдщ аумактык тутастыгыныц

сакталуына катер тендцредь

Аймактык элеуметтж тузету — ешрлш дэрежей бойынша

эртурл1 аймактарды жакындату.

Аймактык экономикалык тузету - экономика дамуыныц

дэрежёСшён багынышты болмайтын адамдардыц

элеуметпк ©MipiHiH шарттары бойьшша аймактардьщ

экономикалык керсетккптер1 бойьпппа жакындату.

Дш - дуниеге кезкарас немесе дуниетаным, жэне де «касиетп»

деп саналатын кудайга жэне кудай барлыгына сену

нёгйшДё курылган ерекше кимылдарга (культ).

185

Дшнщ б!ршама ертерек KepiHic KepceTyi - сикыр, тотемизм,

фетишизм, анимизм жэне т.б. Дшнщ тарихы бой

KepceTyi: тайпальщ, ^лттык-мемлекеттш (этникальщ),

элемдш (буддизм, христиандьщ, ислам) дшдер. Тагы

монотейзмдж дшдерге (6ip гана к^дайга сену - иудаизм,

христиандьщ, ислам ceHiMi тэн) жэне политеизмдк

дшдерге (к¥Дайлардыц келемд1 пантеоньюа ие — индуизм,

джайнизм, сикхизм, буддизм, синтоизм, даосизм) деп

беледа.

Элемдш дшдер: христиан (I гасырдьщ басьпща Рим

империясыньщ шыгыс провинциасында - Палестинада),

Ислам (Аравияда VII гасырдьщ басында), буддизм ( Кене

Индияда б.з.д. VI-Vf. пайда болды).

Туылу - 6ip урпак кздэатын немесе урпактар косымшасьш к¥Ра-

тын адамдардьщ жиынтыгыньщ бала туылу кубылысы-

ныц KepceTKinii. Белгш 6ip уакыт аралыгындагы туылган

адамдардьщ санын керсетедь

Рурбандалу - Keft6ip калалык формаларды жэне OMip шартта-

рын енпзгеннен кешнп ауылдыц дамуы больш табылады.

К^алалык жерлердеп нарык - нарык экономикасыныц шарт-

тарынасэйкес жер учаскелершщ epKiH сатылулары. Жер

Колдану Typi - жер учаскесшщ багасы бойынша, оньщ

кел1ктк кол жeтiмдiлiriмeн жэне айналаньщ ерекшелтмен

багаланады. Жер колданудыц барлык Typnepi кёзшдеп

жер багасын аньщтайтын непзп фактор больш жагдай

рентасы (жер беру пайдалылыгына байланысты туындай-

тьш транспорттык шыгындар унемдеуш керсетед1) больш

табылады. Баска факторлардыц мэндершщ басымдылыгы

калалык аумактардыц 9p6ip колданушьшары уннн эртурл1,

Жердщ ец кымбат багасы - кала орталыгында, каланьщ

жаны жэне непзп магистральдардыц киылысында.

Ецбек нарыгы — бул жумыс куппнщ сураныска (жумыс беру mi

тарапынан санаганда) жэне оньщ усынысына (ецбекке

жарамды халык тарапынан санаганда) катынасы. Усыныс

пен сураныс катынасы ец 6ipimniaeH жумыс купйнщ

багасымен есептеледт

186

взгадис жумыс жасайтын хальщ — ез ецбектершщ табыс-

тарыньщ аркасында eMip суретш тулгалар.

Синтоизм - Жапонияныц жергЫт! дш! (буддизммен катар).

Конфуцияндык (ата-бабалар гибадатын, иатриархалдык

жануя "преулерш кадагалау, улкендерд1 сыйлау жэне т.б.)

жэне даосизм элементгершщ уйлесш1.

Калалык орналастыру жуйеа - emupitrriK, элеуметпк,

мэдени байланыстар мен б1рьщгай тасымал жуйездмен

байланыскан, езара реттелген улкен, орта жэне Kiuii

калалардыц орналасуы.

Орналастыру жуйеа - арасында функциялардын кеп немесе

аз болса да айкындыкпен 6enmici бар, сонымен катар,

eHflipicTiK жэне элеуметпк катьгаастар бар мекендердщ

аумактьщ уйлеадмь Ец кеп кездесетш орналастыру

жуйелер1 — сызыкгык, агломерацияльщ, тец дэрежель

ОлЫ — урпактар ёлуш сипаттайтьга удерю KepceTKiuii. Хальщ

ендарудщ eKi керсетк1штер1шц 6ipi (туу керсетюнймен

катар). Белгин б ip уакыт аралыгындагы елген адам дар са-

нымен керсетшедт

Социофактшер - мэдениет элeмeнттepi: саяси кондыргы, 6miM

беру жуйеа, жануя курылымы.

Токырау аудандар - даму каркыны нелге тец немесе Tepic

мэндеп аудандар.

Этногенез сатылары - этнос болу процесшщ оныц пайда болу-

ынан жогалып кетуше дешнп уакыт аралыгьгадагы саты-

лар: кетершу фазасы; акматнкальщ фаза; жарылу фазасы;

инерцияльщ фаза; обскурация жэне мемориалдьщ фаза.

Ынталандыратын саясат - жаца шаруашылык турлерше

арналган аумактыц инфракурылымдьщ жэне акпараттьщ

дайындыгын аньщтайтын, аймактьщ саясат эдастершщ

6ipi.

Субурбандалу - ipi калалардагы кала даетшщ каркынды даму

процесш белплеу термит (хальщтьщ кала шетше, эколо-

гиясы тазалыгы жогарылау бедцеулерге кешу процеа).

187

Эдшетпк (кез келген когамныц ец басты кецш белетш

кундылыгы) - кандай да 6ip шектелген ресурсты белюу

кезшдеп азаматтардыц тец кукьщтыдыгы. «ариф-

метикальщ» эдшеТйк — «барлыгына б1рдей», «пропор-

ционалдык» - жекелеген келюшген шарттар бойынша

(мэселен, им кеп шыгаратын болса, сол коп алады);

шынайы тецс^джтщ (адамдардьщ ой мен фнзикалык

Кабшеттершщ эркелт таралуыныц салдарынан, аманат-

тардыц жэне т.б) болуын камтамасыз ететш «нарьщтык»

белку деп белуге болады.

Кызмет керсету едрылымы - хальщ кажеттшктершщ

тутынушыльщ кызметш керсететш адамдар кызметшщ

ещцргстк емес белит.

Халык санагыныц агымдагы багалануы - 1 кацтарга бага-

лану, жьш сайьга бер1лген аумакка келш коныстанатын

жэне туылгандар косылатын жэне солардьщ iuiiimeri

елгендер саны мен бершген аумактан KeTin калгандар

юретш халыктьщ соцгы санагы непзшде жасалады. 0ткен

жылдар бойынша хальщ саныныц агымдагы багамдары

кезеюй халык санагыныц нэтижеа непз1нде кртгалады.

Демографияльщ ауысу теориясы (жалпы турде 1945

жылы Фрэнк Ноутстайнмен жасалган) - б^л теория

демографияльщ ерлеудщ сатысына байланысты

демографияльщ жагдайдыц ерекшелктерш экономикалык

ес1ммен жэне когамдьщ удерюпен байланыстыра-

ды. Булармен мемлекеттер, аймактар эр турл1 уакытта

кезнедь Демографияльщ ауысудыц сатьшары: 1-саты

- турактыльщтьщ жогары децгеш: жогары туу децгеш

жогары ел1м децгешне байланысты табиги реакция болып

келед1; 2-саты - бастапкы eciM кезещ: туу дыц жогаргы

децгейде сакталуда, ел1м децгеш темендеуде, ёшр суру

сапасы есуде; 3-саты - есудщ замануи кезещ: теменп

дёцгейдеп ел1м коэффиЦйентшщ туракталуы; 4-саты -

туракгьшьщтыц теменп децгеш: туу мен елу децгешнщ,

хальщ саныныц темендеу! жэне туракталуы.

188

Халыктыц аумактык уйымдастырылуы (экономика

гылымьшда) - бул халыкты аумак бойьшша орналастару

жэне коныстардьщ 6ip-6ipiMeH жан-жакты катынаста болуы.

Аумактьщ эдшеттшк - термиш, 1968 жылы агылшын географы

Б. Дейвиспен енпзшген. Аумактьщ улестсршмнщ

эдш жолын карастырады (эмбебабтык принцип! бойынша:

мемлекеттщ эр белтнде турып жаткан адамдар ездертщ

ец керекп кажетгшктерш канагаттандыруга езара тец

кукыгы болуы керек). С1зд1ц когамьщыздьщ эл-аукаты ец

нашар ауданмен жэне т^ргындардыц ец нашар (ец кедей)

когамдык тобымен аньщталады.

Шаруашылыктыц аумактьщ курылымы — б1рьщгай улттык

экономикалык жуйемен байланыскан, аудандар бойьшша

орналаскан енд1ргш куштердщ динамикальщ жагдайы.

Бул угымньщ динамикалыгы когамдык енд1рютщ

аумактьщ курылымы деген терминде толыгырак,

кврсетшген. «Баскару» белпс1мен байыган аумактьщ

шаруашылык кдоылым аумактьщ ещцрнтх кушке айна-

луда (синонимы: ещцргстис купггердщ орналасуы).

189

1-тарау. Дуииежузй халкына жалпы снпаттама

1-4; 2-2; 3-1; 4-1; 5-1;6-1; 7-1; 8-5; 9-5; 10-3; 11-1; 12-5; 13-1; 14-2; 15-2;

16-1; 17- 4; 18- 5;19-1; 20- 4; 21-4; 22-1; 23-3; 24-1; 25-4; 26-2;27-2;28-

4;29-3; 30-1;

2-тарау. Халыцтыц удайы ecin-вну географиясы

1-1; 2-5; 3-1; 4-2; 5-1;6-5; 7-5; 8-1; 9-1; 10-2; 11-1; 12-3; 13-2; 14-1; 15-3;

16-1; 17- 4; 18- 1;19-3; 20- 4; 21-1; 22-1; 23-4; 24-3; 25-1; 26-4;27-1;28-

3;29-2; 30-3;

3-тарау. Адам нэсшдершщ географиясы

4-тарау. Дшдер географиясы

1-2; 2-1; 3-4; 4-2; 5-4;6:3; 7-5; 8-1; 9-2; 10-2; 11-5; Ц-3; 13-5; 14-3; 15-5;

16-1; 17- 1; 18- 4;19-5; 20- 4; 21-4; £2-3; 23-2; 24-5; 25-2; 26-5;27-3;28-

1;29-5; 30-1; > ‘

5-тарау. Дуние жуз1 халкыныц этностык

(улттык) курамы

L-1; 2-3; 3-2; 4-2; 5-3;6-4; 7-1; 8-4; 9-5; 10-1; 11-2; 12-3; 13-2; 14-5; 15-3;

16-1; 17- 3; 18- 2;19-3; 20- 4; 21-1; 22-2; 23-1; 24-3; 25-4; 26-3;27-2;28-

4;29-1; 30-1;

6-тарау. Элеуметт1к курылым, ецбек ресурстары жэне халыктыц

жумыспен камтылуы

1-4; 2-2; 3-1; 4-4; 5-3;6-1; 7-1; 8-3; 9-2; 10-5; 11-5; 12-3; 13-1; 14-1; 15-4;

16-2; 17- 3; 18- 1;19-2; 20- 5; 21-4; 22-3; 23-3; 24-1; 25-2; 26-5;27-3;28-

1 ;29-2; 30-1;

7-тарау. Халыцтар Kouii-коны

1-1; 2-2-4; 3-3; 4-1; 5-4;6-3; 7-2; 8-2; 9-3; 10-5; 11-2; 12-2; 13-3; 14-3;

15-5; 16-3; 17- 4; 18- 3;19-3; 20- 5; 21-5; 22-2; 23-4; 24-3; 25-2; 26-3;27-

1;28-3;29-2; 30-4;

8-тарау. Дуниежуз1 халыктарыныц орналасуы жэне

коныстандырудыц географиялык формалары

1-5; 2-2-2; 3-2; 4-1; 5-3;6-4; 7-2; 8-3; 9-3; 10-1; 11-4; 12-3; 13-1; 14-5;

15-5; 16-2; 17- 3;18- 3;19-1; 20- 4; 21-4; 22-1; 23-2; 24-1; 25-3; 2б-5;27-

2;28-4;29-3; 30-1;

ТЕСТ С¥РАКГАРЫНЬЩ ЖАУАПТАРЫ

190

Цосымша 1

Еуропаныц ipi агломерациялары

Агломерация Мемлекет Халык саны (млн адам)

1995 ж. 2001 ж. 2011ж.

Москва Ресей 13.56 13.20 14.80

Рейн - Рур Германия 11.14 11.40 11.00

Лондон ¥лыбритания 11.10 11.30 12.50

Париж Франция 10.68 1130 10.50

Стамбул Турция 7.55 10.60 13.00

Санкт - Петербург Ресей 5.41 5.50 5.35

Мадрид Испания 4,95 5.05 6,45

Барселона Испания 4.65 4,20 4.48

Берлин Германия 3.99 4,20 4,33

Милан Италия 3.75 3,80 3,55

Жогаргы Силезия Польша 3.45 3.45 3,40

Киев Украина 3.40 3,35 3,23

Рим Италия 3.18 3,30 3,28

Афины Греция 3,10 3,45 3.76

Неаполь Италия 3,01 3,00 4.13

Манчестер Улыбритания 2,78 2,50 2,66

Франкфург-на-Майне Германия 2.77 1.95 1,94

Штутгарт Германия 2.72 2.65 2.65

Бирмингем Улыбритания 2.68 2,60 2,65

Будапешт Венгрия 2.52 2.55 2,53

Брюссель Бельгия 2.39 2.50 1.91

Варшава Польша 2,32 2,35 2,23

Бухарест Румыния 2.30 2,30 2,15

Валенсия Испания 2.12 1.38 1.68

Вена Австрия 2.10 1.93 12.03

Гамбург Германия 2.09 2.55 ! 2.63 Ц

Лиссабон Португалия 2.05 2.85 2.58

Харьков Украина 2.01 2,00 1.60

Лидс Улыбритания 1.99 2,05 2.25

Нижний Новгород Ресей 1.99 1,93 1.76

Донецк Украина 1.95 2.15 1.45

Мюнхен Германия 1,93 1,90 2,03

Амстердам Нидерланды 1.88 2.10 1.97

Глазго Улыбритания 1,80 1,65 1,43

Минск Беларуссия 1,76 1,83 1,87

Копенгаген Дания 1,76 1,40 1,42

Днепропетровск Украина 1,70 1,60 il,36

Ливерпуль Улыбритания 1,64 1,43 1,35

Порту Португалия 1,60 1,30 1,24

Стокгольм Швеция 1,49 1,68 2,05

191

Азияньщ ipi агломерациялары

Агломерация Мемлекет Халык саны (млн.адам)

1995 ж. 2001 ж. 2011 ж.

Токио Жапония 30.30 31,0 34.20

Осака Жапония 16,90 17,6 16.80

Сеул Оцтуспк Корея 15,85 19,80 24.50

Чунцин Кытай 15,04 21,07 32,75

Шанхай Кытай "12,95 11,90 18,80

Бомбей Ундктан -12.60 16.75 23.30

Калькутта Ундютан 11,02 13.80 16.60

Пекин Кытай 10.51' 11.00 13,90

Джакарта Индонезия 10,20 17,70 18,70

Манила Филиппины 9,65 13,50 20,10

Чэнду К^ытай 9,47 9,60 9,60

Тяньцзинь Кытай

ОО

0000

5,35 8,50

Дели Ундгстан 8,42 16,70 23.90

Шицзячжаун Кытай 8,27 8,27 2,60

Тегеран Иран 8,00 10,90 13,10

Карачи Пэюстан 7,38 10.35 16.70

Бангкок Тайланд 7,06 7,05 9.40

Ухань Кытай 6,92 3,90 9,20

Циндао Кытай 6.75 6,75 6,80

Шэньян Китай 6,58 4,35 6.90

Дакка Бангладеш 6.54 10.20 14.0

Чанчунь Кытай 6.51 2.90 3,53

Сиань Кытай 6,31 * 7,00 5,95

Гуаньчжоу Кытай 6,24 4,40 24,9

Тайбэй Тайвань 6,13 7,35 6,80

Ханьчжоу Кытай 5,87 5.87 4,18

Чжэнчжоу Кытай 5,68 5,68 3,23

Чанша Кытай 5.51 5,51 2,83

Фучжоу Кытай 5.55 5.55 3,18

Мадрас Ущцстан 5.42 6.60 8,30

Цзинань Кытай 5.34 5,70 3,45

Харбин Кытай 5,30 4,40 4,48

Дальян Кытай 5,27 8,00 3,55

Нинбо Кытай 5,20 . 5.20 5.20

Нанкин Кытай 5,15 2.90 4.90

Нагоя Жапония 4.80 5,15 8.40

Гонконг Кытай 4,77 7.35 7.05

Хайдарабад Ундгстан 4.34 6,70 7.70

Бангалор Ущцстан 4,13 5,50 8.00

Хэфэй Кытай 3.97 3.97 2.28

Багдад Ирак 3.84 4.95 6,50

Наньчан Кытай 3.83 3.83 3.90

Пусан Корея 3.80 3.80 3.68

192

Куньмин Кытай 3,67 3,67 3.28

Сайгон Вьетнам 3,30 3,30 6,65

Янгон Мьянма 3,30 4,60 4,83

Ахмадабад Ундостан 3,30 4,15 6.10

Ташкент взбекютан 3,23 3,23 2,43

Ханой Вьетнам 3,06 3.06 2.93

Лахор Пэюстан 3,02 5,85 8,80

Сингапур Сингапур 3,02 3,25 6,30

Американыц ipi агломерациялары

Агломерация Мемлекет Халык саны (млн адам)

1995 ж. 2001 ж. 2009 ж.

Мехико Мексика 21,80 21,00 22,80

Нью-Йорк АКШ 19,67 21,40 22,20

Сан-Паулу АКД11 16,92 18,45 20,80

Лос-Анджелес АКШ 15,05 16,60 17,90

Буэнос-Айрес Аргентина 11,66 12,90 14,80

Рио-де-Жанейро Бразилия 11,05 11,20 12,50

Чикаго АКД11 8,41 10,90 9,85

Вашингтон АКШ 6,92 7,75 8,50

Лима Перу 6,42 7,15 9,20

Сан-Франциско АКДИ 6,41 7,55 7,55

Богота Колумбия 6,40 7,70 8,85

Филадельфия АКДИ 5,94 6,25 6,25

Бостон АКШ 5,44 5,90 5,90

Детройт АКШ 5.25 5,80 5,55

Сантьяго Чили 5,18 5,40 6,05

Каракас Венесуэла 5,00 4,30 4,40

Даллас АКШ 4,22 5,40 6,65

Хьюстон АКШ 3,96 4,80 6,05

Торонто Канада • 3,92 5,20 5,75

Белу-Оризонти Бразилия 3.46 4,40 5,70

Г вадалахара Мексика 3.43 3.90 4,70

Майами АКШ 3.31 4.00 5.65

Монтеррей Мексика 3.26 3.50 4,35

Атланта АКШ 3.14 4,30 5,80

Сиэтл АКШ 3.13 3.65 4,13

Монреаль Канада 3.13 3,50 3.88

Порту-Алегри Бразилия 3.02 3.65 4.10

Кливленд АКШ 2,89 3.00 2.80

Ресифи Бразилия 2,86 3,45 3,90

Миннеаполис АКШ 2,62 3.05 3.53

Сан-Диего АКШ 2,60 2.90 3.13

193

Сент-Луис АКШ 2.52 2,65 2,85

Сальвадор Бразилия 2.47 ,Ht ЗЛ5 3,65

Питсбург АКШ 2.41 2.40 2.35 ’

Санто-Доминго Доминикан

республикасы

2,41 2,75 3,35

Финикс АКШ 2.33 3.40 4.50

Форталеза Бразилия 2.30 3.00 3.73

Гавана Куба 2.21 2.45 2.23

Тампа АКШ 2,11 2.45 ч ам , 1

Медильин Колумбия 2.10 3.80 3.63

Денвер АКШ 2,09 2.70 2.93

Куритиба Бразилия 1.98 2.80 3.30

Портленд АКШ 1.90 2.35 2.30

Сан-Хуан Пуэрто-Рико 1.88 1,88 2,73

Цинциннати АКШ 1,87 2.00 2.20

Кали Колумбия 1,66 3,10 2,80

Милуоки АКШ 1.63 1,70 1.78

Канзас-Сити АКШ 1,62 1,80 2,13

Ванкувер Канада 1.60 2,10 2,40

Бразилиа Бразилия 1.60 2.15 3,93

Сакрамента АКШ 1.56 1,85 2,33

Сан-Сальвадор Сальвадор 1,52 2,05 2,43

Гуаякиль Эквадор 1.5} 2,25 2,30

Оклахома-Сити АКШ 1.50 1,50 1.26

Пуэбла Мексика 1.42 1.85 2,83

Гватемала Гватемала 1,40 2,05 2.70

Африканыц ipi агломерациялары

Агломерация Мемлекет

Халык саны

(млн адам)

1995 ж. 2001 ж. 2011 ж.

Каир Египет 15.00 14.70 15.30

Логос Нигерия 5.70 7,20 12.10

Йоханнесбург ОАР 4.59 6.65 7.70

Киншаса Конго(Заир) 3.80 6.05 I 9,15

Александрия Египет 3.38 4.85 4,68

Касабланка Марокко 3.21 3,50 4,03

Алжир Алжир 3.00 3.90 3.25

Абиджан Котд Ивуар 2.50 3.80 4.50

Кейптаун ОАР 2.35 3.20 3.90

Аддис-Абеба Эфиопия 2.20 2.80 3.18

Луанда Ангола 2.00 2.85 3.20

Аккра Гана 1.90 2,35 3.68

Дурбан ОАР 1.74 1.74 3.70

194

Найроби Кения LSI 2.55 3.55

Дакар Сенегал 1.49 2.15 2.73

Мапуту Мозамбик 1,47 1.55 1.96

Хартум Судан 1,45 7.20 4.96

Дар-эс-Салам Танзания 1.44 2,45 3.33

Ибадан Нигерия 1,30 2.45 3.45

Конакри Гвинея 1,30 1.50 1.69

Австралияныц ipi агломерациялары

Агломерация Мемлекет Халык саны (млн адам.

1995 ж. 2001 ж. 2011.Ж

Сидней Австралия 3.72 4.20 i 4.63

Мельбурн Австралия 3.19 3.45 4,13

Брисбен Австралия 1.42 1.68 2.08

Перт Австралия 1,22 1.43 1.73

Аделаида Австралия 1,07 1,13 1.21

Окленд Жана Зеландия 0.91 1.13 1.30

Ньюкасл Австралия 0.46 0.46 0.52

Веллингтон Жана Зеландия 0.38 0,38 0.43

Канберра Австралия 0,33 0.33 0.35

Крайстчерч Жана Зеландия 0.31 0.31 0.38

Дуниежуз! ipi аймактарыныц кала хылкыныц улес* (%)

Аумактар 1950 ж. 1970 ж. 1990 ж. 2000 ж. 2010 ж.

Африка 14,6 23,0 32,1 39,0 43,6

Солтуспк Америка 63,9 73,8 75,4 76,0 79,6

Латын Америкасы 41,4 57,4 71,1 74,5 78,9

Азия 17,4 23,4 * 31,9 38,0 43,6

Еуропа 52,4 64,5 72,1 73,5 77,7

Австралия мен

Мух ит аралдары 61,6 70,8 70,6 70,5 70,5

Дуниежуз! халкы 29,2 36,6 43,1 46,0 50,5

195

Дуниежуз1 урбандалу децгеш мен ipi агломерациялар, 2010 ж.

/уосымша 2

ДУНИЕ ЖУ31 ХАЛЬЩТАРЫНЫН,

Т1ЛД1К КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

(жан^я бойынша саны женшде ец жогары халыктар алынды)

I. УНД1-ЕВРОПАЛЫК ЖАН¥Я

Славян тобы: мыгыс славян топшасы - орыстар, белору-

стар, украиндер; батыс славян топшасы - поляктар, лужичан-

дар, чехтар, словактар; оцтустт славян топшасы - болгар-

лар, македондар, сербтер, черногорлар, хорваттар, словендер,

бос нийл iK-м у с ы л ман дар.

Балтык тобы: литвалыктар, латыштар.

Герман тобы: шведтер, даттар, норвеждер. исландыктар,

немктер, еврейлер, австриялыктар, голландьщтар, фламан-

дьщтар, агылшындар, шотландьщтар, агылшындык канада-

лыктар, агылшын американдыктар, агылшын австралияльщтар,

агылшын жацазеландыктар, ямайлыктар, барбадостьщтар, гай-

андар, суринамдыктар жше т.б.

Кельт тобы: ирландьщтар, уэльстпстер, бретондьщтар.

Роман тобы: итальяндьщтар, француздар, валлондар,

франкоканадтыктар, франкошвейцарльщтар, гвиандьщтар, гаи-

тийлыктар, каталондьщтар, испандьщгар, мексикандьщтар,

гватемалдыктар, кубиндистер, венесуэлальщтар, колумбияльщ-

тар, перуандыктар, чилшпктер, аргентиналыктар, португал-

дыктар, бразилиялыктар, кабовердыйстер, румындар, молдаван-

дар, сардицщктер, корсикандьщтар.

Грек тобы: гректер.

Албан тобы: албандар.

Армян тобы : армяндар.

Иран тобы: перетер, тэжпегер, хазарлар, лурлар, бахтиар-

лар, курдтер, белуджилер, осетиндер, аугандар.

Нуристан тобы: нуристандыктар.

Ущцарий тобы: кашмирлер, синдхтер, маратхтар, пахар-

лар, панджабтар, раджастхандар, гуджараттар, ундастандьщтар,

непалдыктар, бихарлар, ориялар, бенгалдар, ассамдар, сингал-

дар, мальдивдпегер, сыгандар.

197

2. СИНО-ТИБЕТ ЖАН¥ЯСЫ

Кытай тобы: кытайлар, хуэй, бай, дунгандар.

Тибет-бирман тобы: тибетпктер, неварлар, нага, манипу-

ри, мьянма, хани, ицзу, туцзя, карендер.

3. НИГЕР-КОНГО ЖАНУЯСЫ

Атлант-Конголез тобы: фульбе, волоф, диола, темне, кисеи,

моей, гурма, груси, лоби, сенуфо, чамба, гбая, мба, банда,

занде, кру, бакве, бете, акан, аньи, бауле, эве, фон, йоруба, бини,

игбо, нупе, ибибио, тив, бамилеке, кикуйю, суахили, конго, ганда,

руанда, рунди, луба, Малави, макуа, шона, суто, зулу, пиг-

мейлер, иджо.

Манде тобы: малинке, бамбара, сусу, менде, сонинке.

Кордофан тобы: коалиб, кадугли-кронго.

1. СЕМИТ ЖАНУЯСЫ

Солтустнс-Орталыктык тобы: Израиль еврейлерь

Онтктж-Орталыктык тобы: арабтар (сауддыктар, сирия-

лыктар, иракпктер, египегпктер, алжирл1ктер, марокколыктар

жэне т.б.).

Эфносемнттнс тобы: тигре, тиграи, амхара, гураге.

2. БЕРБЕРJIIK ЖАН¥Я: кабилдер, зенага, туарегтер.

3. КУШИТТ1К ЖАН¥Я: беджа, афар, сомали, оромо, си-

дамо.

4. ЧАД ЖАН¥ЯСЫ: хауса, ангас, бура, котоко.

5. АВСТРОНЕЗИЯЛЬЩ ЖАН¥Я

Ма лай-по л ннезия лык топ: тям, малайлар, сундтер,

явальщтар, мадурлар, балил1ктер, малагасилер, бисайя, тага-

лы, илоки, чаморро, белау, амбондыктар, атони, тетум, оцтуст!к

хальмахерлер, маршаллдыктар, кирибати, науру, фиджил!ктер,

тонга, самоа, тувалу, таитил1ктер, маори, гавайлыктар.

Тайвань тобы: гаошань.

9. ДРАВИДИЙ ЖАН¥ЯСЫ: брагуи, ораондар, гондтар,

телугу, тамилдер, малаяли, каннара.

10. АЛТАЙ ЖАНУЯСЫ

TypKi тобы: тур1ктер, азербайджандар, туркмендер, татар-

лар, башкирлер, карачайлар, балкарлар, кумьщтар, ногайлар,

казактар, каракалпактар, кьфгыздар, озбектер, уйгьфлар, ал-

198

тайлар, шорлар, хакастар, тувиндер, якуттар, чуваштар, халха

(халха-монголдар), буряттар, ойраттар, калмьщтар, монголдар,

дунсяндар.

Тунг ы с-маньчжур тобы: эвенктер, эвендер, нанайлар,

удэгейлер, маньчЖурлар, корейлер, жапондыктар.

11. ОРАЛ-ЮКАГИР ЖАНУЯСЫ

Орал тобы: фин-угор топшасы; финдер, карелдер,

эстондыктар, саамдар, мордва, маршпктер, удмурттар, коми,

коми-пермяктар, ханты, манси, венгрлер; самоди топшасы; не-

нецтер, нганасандар, селькуптар.

Юкагир тобы: юкагирлер.

12. АВСТРОАЗИЯЛЫК ЖАН¥Я

Мон-кхмер тобы: мондар, кхаси, кхмерлер, вьетнамдыктар,

мыонг, сенои, семанги.

Мунда тобы: мунда, санталдар.

13. ПАРАТАЙЛЬЩ ЖАН¥Я

Тай тобы: сиамдар, лао, тхай, шан, чжуан, буи, юан.

Кам-суй тобы: дун.

Ли тобы : ли.

Гэлао тобы

14. Н1Л-САХАРА ЖАНУЯСЫ: сонгайлар, тубу, маба, фур,

сара, багирми, бонго, мору-мангбету, нубиялыктар, луо, динка,

масаи, календжин, берта, кунама.

15. СОЛТУСТ1К КАВКАЗ ЖАНУЯСЫ

Абхаз-адыгей тобы: абхаздар, адыгейлер, черкестер, кабар-

диндер.

Нах-дагыстан тобы: шешендер, ингуштар, аварлар, лак,

дарпщщктер, лезгиндер.

16. КАРТВЕЛЬ ЖАНУЯСЫ: грузиндер.

17. МЯО-ЯО ЖАНУЯСЫ: мяо, яо.

18. АВСТРАЛИЯЛЫК ЖАНУЯ: австралиялык-абори-

гендср.

19. КОЙСАН ЖАНУЯСЫ: кой-коин (готгентоттар), тау

даммаралары.

20. ЭСКИМОС-АЛЕУТТ1К ЖАНУЯ: эскимостар, алеут-

тер.

199

21 .ЧУКОТ-КАМЧАТКАЛЬЩ ЖАН¥Я: чукчалар, коряк-

тар, алюторлыктар, ительмендер.

22. ПАПУАС ЖАН¥ЯСЫ: чимбу, дугум-дани, капауку,

бунак, бонгу, тернаттар.

23. УНД1С ХАЛЬЩТАРЫ ЖАН¥ЯСЫ

НА-ДЕНЕ ЖАН¥ЯСЫ: атапаски, навахо, апачи, тлинкит-

тер, хайда.

СОЛТУСТ1К АМЕРИНД ЖАН¥ЯСЫ: алгонкиндер, иро-

кездер, сиу, майя, киче, кикче.

ОРТАЛЬЩ АМЕРИНД ЖАН¥ЯСЫ: шошондар, ацтек-

тер, отоми, миштектер, сапотектер.

ЧИБЧА-ПАЭС ЖАН¥ЯСЫ: чибча, паэс, ленка.

АНД ЖАН¥ЯСЫ: кечуа, аймара, араукандар.

ЭКВАТОРЛЬЩ-ТУКАНОАНДЬЩ ЖАН¥Я: аравактар,

гуарани, хибаро, тукано.

ЖЕ-ПАНО-КАРИБТ1К ЖАН¥Я: карибтер, пано, же.

Шеттетшген тшдерде сейлейт1н хальщтар:

24. АНДАМАН ЖАН¥ЯСЫ: андамандар.

25. АЙНАЛАР.

26. КУСУНДА.

27. НИВХТЕР.

28. БАСК.

29. ЕНИСЕЙ ЖАН¥ЯСЫ: кеттер.

30. БУРИШТЕР.

31. ХОТИ.

200

Косымша 3

Елдер Этникалык курамы, %

I. ОАР Зулулар - 20, косалар - 18, тсваналар - 9, африканерлер -

12, метистер - 8, сутолар — 6, агылшын -африкандыкгар

- 4, тсонгалар(шангаан) — 4, свазилер - 3, унд1 -

пэюстандыктар - 3, вендалылар — 2, ндебелер — 2,

агылшындар - 1, капстык малайлыктар - 1, баска улт

OKumepi - 2

2. Гренландия

(Дания)

Эскимостыктар - 82, даттыктар - 16, баска улт екщдер!

-2

3. Болгария Испандык урпактар - 39, кечуалар - 33, аймаралар - 24,

тупи-гуаранилер - 1, баска улт ек1лдер1 - 3

4. Ауганстан Пуштундыктар - 52, тэжштер - 20,хазарейл1ктер

— 9,езбектер - 9, шарамайлыктар - 3, туркмендер -

2,белуджилер — 1 ,нуристандар - 1 .памирлж халыктар -

1 .баска улт екшдер! - 2

5. Бельгия Фламандыктар - 50, валлондар — 39, итальяндыктар —

3, француздыктар - I , немктер - 1, испандыктар- 1,

турхктер - 1, голландыктар - 1, баска улт екшдер1 - 3

6. Нигерия Хаусалар - 22, йорубалар -2 1 , игболар - 18, фульбелер

— 12, ибибиолар - 6, канурилер - 4, бинилер - 4, тивтер -

3, иджолар - 2, буралар - 2, нупелер - .1, игалалылар - 1,

идомалар— 1, игбиралар- 1, экоилер— 1, гбарилер - 1

7. Белиз Креолдар - 56, майялар — 13, кара карибтыктар - 7,

гватемалыктар - 5, баска улт екшдер! - 19

8. Реюньон Креолдар - 63, индейц-малабарлар-27, кытайлыктар -2,

француздар-2, баска улт вкшдернб

9. Канада Урпактары: агылшындардын- 44, француздардыц -26,

нем1стердщ-4, итальяндыктар -3, украиндыктар-2,

голландыктар -2, американдыктар- 1, еврейлер-1,

кытайлыктар-1, шотландыктар, индейцтер-1, поляктар-1,

португалдыктар- 1, ирландыктар-1, гректер-1, баска улт

ек1лдер1 - 10

10. Кипр Гректер-80, тур1ктер-19, баска улт екшдер1 -1

11. Эфиопия Амхаралар-39, оромолар (галла^Зв, тиграйлар-7,

гурагелер-3,ометолар-2, камбаттапар-2, сидамолар-2,

тирелер-2, афарлар-2,сомалил1ктер-1, конголар,

каффарлар-1, баска улт екшдер1 - 1

12. Камбоджа Кхмерлер-87, вьеттер-4, кытайлыктар-4, тямдар-1,

куилер-1, баска улт екщдер! - 1

201

13. АКД1 Европейлнстердщ урпактары - 64, африкандыктардыц

урпактары -12, мексикандыктар-5, еврейлер-2,

нем1стер-2, итальяндыктар-2, поляктар-2,

пуэрторикандар-1, франк-канадтыктар-1, ирландыктар-1,

баска улт екщдерь 8

14. Суринам Креолдар-54:,Ундщен шыккандар-27, явандыктар-16,

карибтыктар-2, баска улт екшдерЫ

15.Ундкгган Хиндустандыктар-28, бихарлыктар-10, бенгальдыктар-9,

телугулер-8, маратхилер-8, тамилдер-7,

гуджараттыкгар-5, каннарапар-4, мапаялилер-4,

бриялар-4, панджабтыктар-3, раджастхандыктар-2, .

ассамдыктар-2, санталар-1, баска улт - екшдер1-5

16. Жаца

Каледония

Канактар-32, француздар-34, маланезийл iicrep-13,

явандыктар-6, увеапар-4, таитяндар-4, футунапар-2,

баска улт екшдерь5

17. Иран Парсылыкгар-45, азербайжандыктар-17, курттер-9,

гиляндыктар-5, лурлар-4, мазендерандыктар-4,

белуджилер-2, арабтар-2, бахтиарлар-2, туркмендер-2,

кашкайлыктар-1, афшарлар-1, баска улт екшдерьб

18.Индонезия Явандыктар-46, сундалар-13, мадурдыктар-6,

малайлыктар-6, минангкабаулар-4, кытайлыетар-З,

бугилер-2, макасарлар-1, папуастар-1, сасактар-1,

тораджилер-1, пасемахтар-1, оронталолар-1, баска улт

екшдер1-6

19. Судан Арабтар-49, динкалар-12, нубишиктер-8, беджалар-7,

нуэрлер-5, барилер-2, занделер-3, фурлер-2,

шиллуктер-2, лотукалар-1, коалибтер-1, кадугли-

кронголар-1, мурлелер-1, мору-мадилер-1, бонголар-1,

тегалилер-1, баска улт екщдерьЗ

20. Пэмстан Панджабтыктар-65, пуштуандар-16, синдхилер-14,

белуджилер-3,1уджараттыкгар-1, брагуилер-1

21. Сингапур Кытайлыктар-76, малайлыктар-15, индейцтер-7, баска

улт екшдерь2

22. Таиланд Сиамдыктар-53, лаолар-27, кытайлыктар-12,

малайлыктар-4, кхмерлер-2, таулык таилар-1, баска улт

екшдерЫ

23. Чили Испандыктардыц урпактары-91, араукандар-6,

кечуалар-1, баска улт екшдер1-2

24. Шри-Ланка Сингалдар-75, тамилдар-17, лакейтпк маврлар-7, баска

улт екшдерЫ

25. Алжир Арабтар-82, кабилдар-12, шауйлалар-4, берберлер-1,

баска улт екшдерЫ

202

26. Бурунди Рундилер-96, руандалар-3, пигмеи твалар-1

27. Жана

Зеландия

Агылшын урпактары- 76, маорилер-10, агылшындар-

6,австралялыктар-1, самоалар-1, шотландыктар-1,

голландыктар-1, кытайлыктар-1, »грландыктар-1, баекы

улт <эктдер[-2

28. Бангладеш Бенгалдыктар-98, бихарлыктар-1, баска улт вкшдерМ

29. Аргентина Испан урпактары-85, итальяндыктар-4, галисийлйстер-2,

испандыктар-1, еврейлер-1, кечуалар-1,

парагвайлыктар-1, чилилпсТер-1, баска ^лт екшдерН-

30. Лаос Лаолар-67, таулык тайлар-7, кхмулар-6, тау кхмерлер1-5,

мяолар-4, путенгтер-3, яолар-2, баска ^лт окшдер1-6

31. Танзания Ньямвезилер-21, суахилилер-9, хехелер-7, санголар-6,

маконделер-6, хайялар, зибалар-6, кингалар,

ньякусалар-б, зарамолар, лугуралар-5, джаггалар,

парелер-5, шамбалалар, зигулалар-4, гоголар-4, халар-3,

ирамбалар-3, лухьялар-3, яолар-2, рундилер,ньикалар-2,

иракулер-2, игонилер-1, фипалар-1, макаулар-1, баска улт

екищерь9

Дуниежу н халык саны cepniHi

Hgure 2. 1: Time to ^ucceWve billions in world population: 1800-2050.

Population in billions ■— Total world population

Saorr: l iitd Matfcm (Wfikj: W Grw livm, (nnniiaal iVtfnnCritn, IМетким! tv*» Base and unpebfwbcd DMn

Sounr: Global РориШшп Pivfift 2002

203

204

Цосымша 4

XXI гасырдыц басталуына дешнп ¥лы географиялык

ашылулар дэу1ршдеп кепи-кон непзп багыттары

Багыттары Эмиграция аудандары Иммиграция аудандары Тарихи кезец Коныс аударудыц c e 6 enT ep i

1) а, б, в, г Британдык аралдар Шыгыс жагалаулары

АКШ, ОАР жэне

Зимбабва (Оцтустйс

Родезия), Оцтустш Азия

(Британдык Ущцстан),

Аустралия жэне Жана

Зеландия

X V II-X IX г. Коныстанган отардыц отарлауы жэне

курылуы. Коныс аудару мемлекетгщ

курылуы жэне мемлекетпк тш

формасы алдын ала аныкталды.

2) а, б, в, г Батые жэне Шыгыс

Африка

Батые Еуропа, солтуетш-

шыгыс Бразилия, Вест-

Ундютан жэне Кариб

бассейн! елдер1

XVI- XIX г. Кул саудасы

3) Еуропа АКД11 жэне Канада XVI-XX г. Жаца Дуниедеп Keuii-кон, коные

аударудын ыкпалынан АКШ,

Канаданьщ улттык куамы курылды.

3) а, б Шыгыс АКШ Батые АКД1 XVII- XIX г. АКД1-тыц imKi аудандарыньщ

иелену1

4) Оцтустж Еуропа

(Испания, Португалия,

Италия), Таяу

Шыгыс

Латын Америкасы XVII-XX г. Латын Америкасында испан жэне

португал отарынын калыптасуы

205

5) Индостан тубеп Африканыц шыгыс

жагалауы

ЮООж.

б.з.д., XIX г.

Тацертецгшк деп аталатын

оркениеттщ калыптасуы (суахили

тип), ecKi сауда жолы, женит

козгалуына мерз1мд1 пассат

желдершщ теракты согып

туруынныц кемепмен болды.

6) Индостан тубеп,

Ундютан

ОАР, Гайана, Шри-Ланка,

Оцтустж-шыгыс Азия,

Мьянма, Индонезия

XVIII-XX г. Ундктаннан баска Британ

империясына коны стану ы

7) Ундютан Парсы шыганагындагы

елдер

XX г.жарты

жылдык

Парсы шыганагындагы табыс табу

максатында ецбек кешьконы.

8) К,ытай РФ-сы аудандарымен

шекаралас Оцтустж-

шыгыс Азия, АКД1 елдер1

XV111-XX г. Элемнщ баска ешртнде кытай

ектдершщ таралуы, ецбек кешькон

(кызмет керсету саласындагы жумыс,

зергерлж ic, мейрамхана жэне т.б.)

9) Египет Парсы шыганагындагы

елдер

XX г. жарты

жылдык

Парсы шыганагындагы бай елдердеп

мунай ендеуге ецбек кешькон.

10) Алжир, Тунис,

Марокко

Франция XX г. жарты

жылдык

Бурынгы отардан метрополюске

экономикалык кешькон

П) Мексика АКД1-тыц онтустк

аудандары

XIX-XX г. Ецбек (жасырынык артыкшыпыгы)

кешькон

12) Туркия ФРМ XX г. жарты

жылдык

Ецбек кешькон

13) Ресейдщ (КСРО)

Еуропалык бел1п

Ресейдщ (КСРО) Азиялык

бел1п

XVII-XX г. Шаруашылыктыц калыптасуы жэне

iu iK i аудандарга коныстануы

14) КСРО, Шыгыс Еуропа Израиль XX г. жарты

жылдык

Алия - еврейлердщ тарихи отанына

кайтып келу!

Цосымша 5

Казахстан Республикасыныц халык саныныц cepniiii

(1989-2010 жж)

Жылдар

Халык саны,

мыц адам

(жыл басында)

Соныц шлнде: Халык Y-neci

(%)

кала ауыл кала ауыл

1989 16199,2 9191,9 7007,3 56,7 43,3

1990 16690,3 9585,9 7104,4 57,4 42,6

1991 16 358,2 9 366,9 6991,3 57,3 42,7

1992 16 451,7 9 404 7047,7 57,2 42,8

1993 16 426,5 9 343,2 7083,3 56,9 43,1

1994 16 334,9 9 162,6 7172,3 56,1 43,9

1995 15 956,7 8 884,4 7072,3 55,7 44,3

1996 15 675,8 8 730,3 6945,5 55,7 44,3

1997 15 480,6 8 635,2 6845,4 55,8 44,2

1998 15 188,2 8 499,4 6688,8 56 44

1999 14 955,1 8 414,5 6540,6 56,3 43,7

2000 14 901,6 8 397,5 6504,1 56,4 43,6

2001 14 865,6 8 413,4 6452,2 56,6 43,4

2002 14 851,1 8 429,4 6421,7 56,8 43,2

2003 14 866,8 8 457,1 6409,7 56,9 43,1

2004 14 951,2 8 518,2 6433 57 43

2005 15 074,8 8 614,7 6460,1 57,1 42,9

2006 15 219,3 8 696,5 6522,8 57,1 42,9

2007 15 396,9 8 833,3 6563,6 57,4 42,6

2008 15 571,5 8 265,9 7305,6 53,1 46,9

2009 15778,2 8423,7 7354,5 53,4 46,6

2010 16036,1 8646 7450,8 54 46

206

207

Казакстан Республикасынын халык саны жэне тыгыздыгы (2009 жыл)

О п т у

^ N IM t a h k l l J U » 1 l f » f

ф V (liJtfUkl U 'H J I X ’.k

* IV * <(w

( Ь * ч м m p t w

1 ^ м н а к к а ш ь m w t u

ШЯшжф щкхт** b r |w i tM U i т и п

Ш м н и у j i f M ii

f l f l p - » п н м 1 4 м

■■■ ■ ........ ( Ж ) М 1 М 1 |u tR H IJ«

К,осымша 6

Казаке таи Республикасындагы табиги козгалыс

керсетюштер!

Туылгандар влгендер Табиги вам

Жыл- 1000 1000 1000

дар барлыгы адамга барлыгы адамга барлыгы адамга

шакканда шакканда шакканда

1990 362081 22 128576 8 233505 14

1991 353174 22 134324 8 218850 13

1992 337174 21 137518 8 200094 12

1993 315482 19 156070 10 159412 10

1994 305624 19 160339 10 145285 9

1995 276125 19 168656 11 107469 7

1996 253125 18 166028 11 87147 6

1997 232356 16 160138 10 72218 5

1998 222380 15 154314 10 68066 5

1999 217578 15 147416 10 70162 5

2000 222054 15 149778 10 72276 5

2001 221487 15 147876 10 73611 5

2002 227171 15 149381 10 77790 5

2003 247946 17 155277 10 92669 6

2004 273028 18 152250 10 120778 8

2005 278977 18 157121 10 121856 8

2006 301756 20 157210 10 144546 9

2007 321963 21 158297 10 163666 11

2008 356575 23 152706 10 203869 13

2009 357552 22 142780 9 214772 13

208

209

Казакстан Республикасындагы табиги козгалыс Kepcenciurrepi (2009 жыл)

Косымша 7

Казакстан Республикасындагы кешькон керсетюштерй (2009 жыл)

CAJUhU.1 t t c i i UUJHM

I кож а |г>|(шам #JlM к МИГРАЦИЯ НАСЬЛЬНИЯ

Ню«мы»и)кш

# С ipwnv тэдирспч

• 1)вт|м«4Икпй

ТЬг^мг rryurtt

*Ч»С ШГМНШГ II» II1IU

OtUfM

Dr|irffiMr .ммпя

fna

Ml

K r.lrw h lt M

Г«|Л|1Г||ИИИ1> I pMDUl

MiHftOM i juiiuui

МАЗМУНЫ

Kipicne..................................................................................................................................—........................ 3

1-тарау. ХАЛЫКТАР ГЕОГРАФИЯСЫ - ГЫЛЫМИ ПЭН................................................... .......4

1.1. Халыкгар географиясы пэш, непзп белшдер1 жэне агкаратын мждеттер!................... -

1.2. Дуниежуз! географиясындагы халыкты зерттеу Yflepicrepi................................................9

1.3. Гылымдар жуйесждеп халыкгар географиясы..................................................................11

Тест суракгары...........................................................................................................................13

2-тарау. ХАЛЫКТЬЩ ¥ДАЙЫ 0С1П-0НУ ГЕОГРАФИЯСЫ............— ................................20

2.1. Халыкты есепке алу.................................................................................................................... -

2.2. Халык санынын cepniHi............................................................................................................22

2.3. Казакстан Республикасыныц халык санынын cepniHi

(халык санагы етизшген жылдар бойынша)....................................................................... 31

2.4. Халыкгын удайы ecin-eHyi..................................................................................................... 39

2.5. Халыкгын жыныстык-жастык курамы мен отбасы курамы.............................................52

2.6. Халыкгын есу зандары.............................................................................................................55

Тесг суракгары...........................................................................................................................57

3-тарау. АДАМ НЭС1ЛДЕРШЩ ГЕОГРАФИЯСЫ.......................................... ............................64

1. Нэсш белплершщ курам ы мен манызы.................................................................................-

2 Улкен жэне Kiiui адам нэсшдерй ........................................................................................... 66

3. Дуниежуз! аймактары бойынша халыктардын нэсшдж курамы.................................... 69

4-тарау. Д1НДЕР ГЕОГРАФИЯСЫ............................. ........ ............................................................. ...74

1. Джнш езекгиип жэне оныц халыкгар географиясында окудын кажеттшп..................-

2. Дуниежузтгк, улттык жэне туыстайпалык дж д ер ............................................................76

Тест суракгары.......................................................................................................................... 84

5-тарау. ДУНИЕ ЖУ31 ХАЛКЫНЫЦ ЭТНОСТЫК (УЛТТЫЮ KVPAMbl...........................91

1. Этнос жэне онын белплёршщ жиынтыгы.............................................................................-

2. Мамандардын болжамдары: этностардын взж-ез! аныктау тенденциясы.................... 98

3. Л. Н. Гу миле Brin этногенез туралы гипотезасы................................................................100

Тесг суракгары.........................................................................................................................102

6-тарау. ЭЛЕУМЕТПК К'РЫЛЫМ, ЕЦБЕК

РЕСУРСТАРЫ ЖЭНЕ ХАЛЫКТЬЩ ЖУМЫСПЕН КАМТЫЛУЫ................... .................109

1. Элеуметпк курылым жэне элеуметпк стратификациялау.................................................-

2. Енбек ресурстары жэне халыкгын жумыспен камтылуы...............................................115

Тест суракгары.........................................................................................................................4 9

7-тарау. ХАЛЬЩТАР КОШ1-КОНЫ........................................ ......... ............................................. 127

1. Keiui-кон турлер» жэне себептер!, халыкгын аумактык жылжу керсетмштер!..............-

2. Дуние жуз! халыкгарынын квшьконы................................ .............................................. 129

3. Казакстандагы кепи-кон................................?.......................................................................132

Тест суракгары........................................................................................................................ 135

8-тарау. ДУНИЕЖУ31 ХАЛЫКГАРЫНЫН ОРНАЛАСУЫ ЖЭНЕ

КОНЫСТАНДЫРУДЫН ГЕОГРАФИЯЛЬЩ ФОРМАЛАРЫ........... ........................... ........«42

1. Халык тыгыздыгы....................................................................................................................... ~

2. Халыкты коныстандыру. Калалык елд| мекендершн 6eniHyi........................................ 144

3. Ауылдык елд| мекендер геофафиясы.................................................................................146

4. Кдлалык елд1 мекендер географиясы..................................................................................149

5. Урбандалудын заманауи турлёрд...........................................................................................153

Тест суракгары............................ ........... ................................................................................ 156

ЭДЕБИЕТТЕР ..........................................................................................................................................163

КОСЫМИ! АЛ А Р ..................................................................................................................................167

211

HYCIIIOBA Г.Н.

ХАЛЬЩТАР ГЕОГРАФИЯСЫ

Басуйа 23.12.2011 ж. кол койылды. Щщм! 60*90‘/16.

Баспатабагы 13,2. Шартты баспатабагы 10,0

Есегтк баспа табапл 12,3. Офсетпк басылым.

Таралымы 1500 дана. Тапсырыс № 3/166-11.

«Экономика» баспасы» ЖШС

050063, Алматы каласы, Сайын Kouieci, 81-уй