41.Салык кодекси.

С.Кодексинде салықты және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi белгілеу, енгізу және есептеу мен төлеу тәртiбi жөніндегі билiк қатынастарын, сондай-ақ мемлекет пен салық төлеуші (салық агенті) арасындағы салық міндеттемеcін орындауға байланысты қатынастарды реттейдi. Қазақстан Республикасының салық заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді. С.Кодексте көзделмеген салықты және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлеу жөніндегі мiндет ешкiмге жүктелуге тиiс емес. Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер осы Кодексте белгiленген тәртiппен және жағдайларда белгіленедi, енгiзiледi, өзгертiледi немесе күшiн жояды.  С.Кодекси пен Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерiнiң арасында қайшылықтар болған кезде салық салу мақсатында осы Кодекстiң нормалары қолданылады. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, салықтық қатынастарды реттейтiн нормаларды салықтық емес заңнамаға енгiзуге тыйым салынады.  Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта С.Кодекстегіден өзгеше  ережелер белгiленсе, көрсетілген шарттың ережелерi қолданылады. 

жариялылык - КР-н Салык кодексіне жэне салыкка катысты заңнамалык кужаттарга енгізілген езгерістер мен толыктырулар баспасөз кұралдарында жариялануы тиіс, ол туралы акрпараг ал\ға әрбір салык төле\шіге мумкіндік жасалуы керек. <алык салу кагилалары оның мәнін сипаттайтын салык функциясында көрініс табады. L фискалдык - мемлекетті каржымен камтамасыз ету аркылы сигтатталады. 2. қайта бөлу - үлттык табысты каПта бөлу барысында көріиіс табады. j бакылау- салык төлеуші занды жзне жеке тулганың каржылык кьпметін жанама түрде бакылау Л реттеушілік - сяыктардын толык жэне уакытылы мемлекет казынасына түсуін камтамасыз ету барысында колданылатын куралдар аркылы сипатталады. Ол күралдарға мыналар жатады: салык салу тәсіллері

әдістері; салыкт. Женілліктер; салыктык ставкалар т.б.

Салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түрлері:

1. Қазақстан Республикасында мынадай: 1) салықтар; корпоративтік табыс салығы; жеке табыс салығы; қосылған құн салығы; акциздер; экспортқа рента салығы; жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары; әлеуметтік салық; көлік құралы салығы; жер салығы; мүлік салығы; ойын бизнесі салығы; тіркелген салық; бірыңғай жер салығы; 2) бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер; мемлекеттік баж; алымдар; тіркеу алымдары; автокөлік құралының Қазақстан Республикасы аумағымен жүргені үшін алым; аукционнан алынатын алым; жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым; телевизия және радио тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат беру үшін алым; мыналар: жер учаскесін пайдаланғаны үшін; үстіңгі көздерден су ресурсын пайдаланғаны үшін; қоршаған ортаға эмиссия үшін;

жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін; орманды пайдаланғаны үшін; ерекше қорғалатын табиғи аумақты пайдаланғаны үшін; радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін; қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы байланысты бергені үшін; кеме жүзетін су жолдарын пайдаланғаны үшін; сыртқы (көрінетін) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақылар қолданылады.Салықтың, бюджетке төленетін басқа да мiндеттi төлемдердiң сомасы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексiнде және республикалық бюджет туралы заңда айқындалған тәртіппен тиiстi бюджеттердiң кiрiстерiне түседi.

42. Патент: берілу тәртібі және кунын анықтау.

Патент негізінде арнаулы салық режимін мынадай талаптрга сай келетін: І.жалдамалы қызметкерлердің еңбегін пайдаланбайтын 2.жеке кэсіпкерлік нысандагы кызметті жүзеге асыратын З.жыл ішіндегі табысы 2,0 млн тенгеден аспайтын жеке кәсіпкерлер қолданады.

Патент негізінде жұмыс жасау үшін жеке кэсіпкерлер мынадай талаптарга сай болу қажет:

жолдамалы жұмыс күшін колданбауы тиіс

жеке кэсіпкерлік негізінде жүмыс жасауы тиіс

салык кезеңіндегі табысы екі млн тенгеден аспауы тиіс

патент күны жеке кэсіпкердің болжама табысынан екі пайыз мөлшерде аныкталады. Патент негізі бір айдан бір жылга дейін жұмыс жасау салык міндеттерін өтеуге болады.

43. См. 10, 40

44.Онайлатылган декларация: тапсырылу тэртібі мен мерзими.

Салыкты оңайлатылған декларация негізінде есептеуді шагын бизнес субьектісі салык салу обьектісіне есепті салык кезеніне тиісті салык ставкасын колдану аркылы дербес жүргізеді. Жеке кэсіпкердің табысына мынадай ставкалар бойынша салык салынуға тиіс; Токсандык табысы 3000,0 мын тенгеге дейін коса алганда , ставкасы. табыс сомасының 3 проценті;

Токсандык табысы 3000,0 мың теңгеден жоғары 6000,0 мың тенгеге дейін коса алганда , ставкасы , 90.0 мың тенге -•-3000.0 мын тенгеден асатын табыс сомасынан 4 поцент Токсандык табысы 6000.0 мың теңгеден жоғары , ставкасы, 210,0 мын теңге + бООО.Омын тенгеден асатын табыс сомасынан 5 процент.

Занды тұлғанын табысына мынадай ставкалар бойынша салык сапынуға гиіс; Токсандык табысы 3000,0 мын тенгеге дейін коса ачганда , ставкасы . табыс сомасынын 3 %

Токсандык табысы 3000,0 мын тенгеден жогары 10000.0 мын тенгеге дейін коса алганда, ставкасы, 90,0 мын тенге + 3000,0 мын тенгеден асатын табыс сомасынан 4%

10000,0 мын тенгеден жогары 1 80000 коса алганда . 370мын тенге +10000.0 мын тенгеден асатын табыс сомасынан 5%

18000.0 мын тенгеден жогары. 770 мын тенге + 18000.0 мын тенгеден асатын табыс сомасынан 7 % •'.

Онайлатылган декларация негізіндегі арнаулы салык кезені басталғанга дейін көшу үшін шагын бизнес субьектілері өз кызметін жүзеге асыратын жері бойынша салык органына уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысанда өтініш береді.

Жаңадан кұрылган іаңды тұлғалар онайлатылган декларация негізінде арнаулы салык режимін колдануга өтінішті заңды тұлга мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс кунінен кешіктірмей салык органына береді.

Жанадан күрылган жеке кәсіпкерлер онайлатылган декларация негізінде арнаулы салык режимін қолдануғаөз кызметін жүзеге асыратын жері бойынша тіркеуге қойылған күні өтініш береді.

Кызметін бір елді мекен шегіндегі әр түрлі аумактык әкімшілік бірліктерде орналаскан бірнеше обьектілерде жузеге асырган кезде салык төлеуші онайлатылган декларация негізінде арнаулы салык режимін колданута өтініш беру үшін салык органын дербес аныктайды.

Мынадай талаптарга сай келетін шагн бизнес субьектілері: Г) жеке кәсіпкерлер \'шін:

жеке кэсіпкердщ өзін коса алганда. кызметкерлердің шекті орташа тізімдік саны салык кезені ішінде жиырма бес адам болса;

салык кезені ішінде шекті табыс 4500,0 мың тг. болса; 2) закды тулгалар үшін:

кызметкелердін шекті орташа тізімдік саны салык кезеңі ішінде елу адам болса; салық кезені ішінде шекті табыс 25000,0 мын тенге болса. онайлатылган декларация негізіндегі арнаулы салык режимін колданады.

Арнаулы салык режимінен өз еркімен шықкан кезде шагын бизнес субьектісі есепті токсаннан кейінгі токсаннан бастап өтініш негізінде салыкты есептеу мен төлеудін жатпыга бірдей ■ белгіленген тэртібіне көшеді.

Жеке кэсіпкер ұйымдық кұкыктык нысаны өзгерген кездегі заңды тұлга ретінде онайлатылган декларация негізінде арнаулы салык режимін колдануга кұкылы. Салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тәртібінен онайлатылган декларация негізіндегі арнаулы сатык режиміне көшкен кезде элеуметтік, корпарациялық салык немесе жеке табыс салыгын төлеу жэне олар бойынша есептілікті тапсыру жалпыга бірдей белгіленген тэртіппен жүргізіледі.

С.агенті дегеніміз - э.с бойынша салык салу обьектісі бар заңды тұлға. жеке кәсіпкер, адвокаттар мен нотариустар. Жалпыга ортак режим негізінде жұмыс жасайтын жеке кәсіпкер үшін з.с заңды тұлғага бел Зііенген тәртіппен салынады.

Егер есепті кезеннін корытындысы бойынша жалдамалы кызметкерлердін орташа айлык жалакысы ҚР ның зан актілерінде белгі.іенген ең төменгі айлык жалакының жеке кэсіпкерлердің кемінде 2 еселенген, занды тұлгалардын кемінде 2.5 еселенген мөдціеріндей болса, қызметкерлердін орташа тізімдік санын негізге ала отырып, әрбір кызметкер үщін салык сомасының 1,5 % мөлшеріндегі сомага азайтылу жагына карай түзетілуге тиіс.

Оңайлатылған декларация токсан сайын, есепті салык кезеңінен кейінгі айдың 10 - ыннан-кешіктірілмей. салык органына табыс етіледі.

Онайлатылған декларация бойынша есептелген салыкты бюджетке төлеу жеке ( корпорация) табыс салыгы және элеуметтік салык түрінде салык есептілігі кезеңінен кейінгі айдың 15 інен кешіктірілмейтін мерзімде жүргізіледі.

Бүл ретте жеке ( корпорациялык) табыс салыгы онайлатылган декларация бойынша есептелген салык сомасының 1/2 мөлшерінде. элеуметтік салык ҚР нын міндетті сактандыру туралы заң актісіне сэйкес Мемлекеттік элеуметтік сактандырудың корына есептелген әлеуметтік аударымдар сомасын алып тастаганнан кейін онайлатылган декларация бойынша есептелген салык сомасының 1/2 бөлігі мөлшерінде төленуге тиіс. Онайлатылган декларацияны табыс ету жэне сапыктарды төлеу онайлатылган декларация негізінде арнаулы салык режимін колдануга өтініш берген жері бойынша салык органында жүргізіледі.

45. См. 10

46.

47.

48. см 8

49. Қазақстаннын салык жүйесі:калыптасу кезендері жэне казіргі кездегі жағдайынын сипаттамасы.

Қазақстан Республикасынын салык жүйесі: калыптасуы жзне дамуы

Салыкжүйесі-салыктүрлері, салык механизм? жэне салык кызметі органдарының жиынтыгынан тұрад*»¹' ҚР-ң салык жүйесінің даму кезендерін былай жіктеуте болады:

1.25 желтоксан, 1991 ж,- 24 сэ\ ір. 1995 ж.

I. 1 ші.лде. І995ж-1 каңтар 1*997 ж.

кер койнауын пайдаланушы роядтиді ҚР-нын аумагында өндірілетін пайдалы казбалардын эр түрі бойынша. онын сатып алушыларга өткізілгеніне немесе өз кажетіне пайдёЗЛнылғанына карамастан жеке төлейді.

функций. За счет налогов финансируются также расходы по социальному обеспечению, которые изменяют распределение доходов. Система налогового обложения определяет конечное распределение доходов между людьми.

Салықтар дегеніміз - занды жэне жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде, мерзімде мемлекеттік бюджетке төленетін міндетті төлем.

Салықтың экономикалық категория ретіндегі анықтамасы былай тұжырымдалады:

Салыктар дегеніміз - үлттык табысты жинактап, шогырландырып, қайта бөлудің каржылык катынастарын сипаттайтын, сондай-ак шжс-мен азаиаттардың мемлектпен екі арадагы каржы көзін күрута байланысты туындайтын қаржылық катынастардың жиынтығын сипаттайытын экономикалық категория. Салык жүйесін мемлекет пен занды жэне жеке тұлғалар арасындағы каржы катынастары жзне осы катынасть: іныктайтын салыктар. салык механизмі ягни. салык салу эдістері мен тэсілдері. жолдары. салык заңдары мен ;апыкка катысты кесі.мдердің, салык кызметі органдарьшың жиынтыгы кұрайды.Салык жүйесі мемлекет саржы көздерін жасаудын ең негізгі кұралы болуымен катар, ел экономикасын кайта құруға. өндірістіг ^лгайып дамуына жэне саяси элеуметтік шаралардын толыгымен іске асуына мүмкіндік туғызады. Еліміздіт ;алык жүйесінің дамуын 4 кезенге бөліп карастырута болады:

1 кезен (1992-1995жж) -жана сачык жүйесі базисініц, салық кезеңінін өңделуі жэне іске косылуы - 2кезен (1996-1998жж) - нарыктык экономика татаптарына сай келетін салык жүйесін құруды аяктау

12 желт., 1997ж.- 1 шілде2000ж. _t " "

12 маүсым 2001 ж,- 12 желт.. 2006ж.

2007 ж. 1 кантардан бастап. казіргі кезге дейін.

1-кезен. 1991ж. 25 желт.-да «КР-н салык жүйесі тур.» тұкгыш зан кабылданды. Осы зан нәтижесінде 1992 ж. I кант. Бастап К.Р аумагында 43 гүрлі салыктар жұмыс жасай бастады:

жалпы мемлекеттік салыктар

жергілікті салыктар

жалпыға міндетті салыктар мен алымдар. І-кезен артықшыяықтары:

Тәуелсіз елдін тұңғыш салык жуйесі тур. Заңы кабылданды

ҚР аумагында мемлекеттік салык кызметі кұрылды

• Салык механизмі іске косылды. І-кезең кемшіліктері:

Салык салудың классикалык теориядары сакталмадьі(салык. Көп түрлілігі, олардын есептеудің накты механизмінін жоктыгы. салыктан жалтару жолдарының орын алуы)

Салык жеңілдіктерінін көп турлілігі

Жер койнауын пайдаланушыларга салык салынған жок

2-кезең. 1995 ж. 24 сэуірде ҚР тұнгыш Салык Кодексі кабылданды. Бұл кезеңде салык реформасының басты максаты салык ауыртпалыгын жеңілдету. садык түрлерін нактылау, салыктын фискалдык кызметінін маңызын арттыру болды. 2-кезең артыкшылыкпшры.

11 түрлі салык колданыска енгізілді (жалпы мемлекеттік және жергілікті салыктар)

Салык төлеушілердің кұкыктары мен міндеттері нактыланды

• Салык кызметІ оргзндарының өкілеттілігі белгіленді жэне т.б. 2-кезец к&миііліктері:

Бизнеспен айналысатын занды жэне жеке тұлгадарга бірдей салык салынды

Салык ауыртпалыгын төмендетудің механизмі жұмыс жасамады

Бюджет звенолары арасында салыктарды бөлу механизмі жүргізілмеді

3-кезен, Салык кодексіне енгізілген 500 астам озгерт>лер мен толыктыр>ларға сэйкес бұл кезен косылды 3-кезең артыкшылыцтары:

• Жер койнауын папдаланушылар жіктелді жэне оларга салык салу тәртібі енгізілді

- 4 кез. еі(20р1-2002жж) - Жаңа Салык Кодексі қабылданып . іске косылды. ҚР 1991 жЗЫдьш 25 желтоксанында кабылданган ҚР-дағы Салык жүйесі туралы Заң тэуілсіз салык жұйесін ОДудың енс ілгшкы бастамасы болып табылады. Осы кезендерде заң бойынша лғш рет КР 42 салык түрі ^ызмет етті 5йне олар 3 топка бөлінді: жалпы мемлекеттік салыктар-10

міндетгі түрде төленетін жергілікті салыктар мен алымдар жергі Дггі салыктар мен алымдардың 18 түрі. президеИінің 24.04.95ж. кабылдаған Салык жэне бюджетке төленетін баска да міндетті төлемдер туралы Jan күші баржарлыгы табылады. Ол 1995ж 1-ші шілдесінен бастап іске косылды, нэтижесінде бұрын кызмет еткен 42 са_пиқ түрінің орнына 11 салыктарн мен алымдар кызмет еетін болды. Бүл Салыктар Заңдылығы Зойынша еяікіздін салык жүйесі нарықтык катынастар талбына біршама бейімделіп, халыкарачык тэжірибеге лейдінше жааіндаылды. 1999 ж. Саіык жүйесі 5 рет күрделі өзгерістерге үшырады. Осыған орай 2000 жылы 1 сацтарынан бістап ҚР 17 түрлі сатықтар мен алымдар кызмет етті. U-кезеңде ягні 2001 жылдыц 12 маусымында Жаңа Салык Кодексі кдбылданып. 2002 ж. 1-ші кантарынан • застап іске кссылды. Сатык Кодексінде ҚР клданылатьш салыктар мен бюджетке төленетін баска да міндетті I гөлемдер, атаіайтканда 9 салыкЛЗ атым. 9 төлем. 1 мемлекеттік баж. 4 кедендік алым белгіленген. I э. Салык катынастарын құқықтық реттеудсгі Салык кодексі.

I Ж"аңа Салык Юдексі 2002 жылдың 1-ші кантарьшдағы ҚР-да мынадай салыктар енгізген: і корпорацияліік табыс салыгы і жеке табыс садығы ! -косылған кунсалыгы; акциздер; жер койнауьп пайдаланушылардың салыктары мен арнаы төлемдері элеуметтік салық; жер салығы; көлік кұралдары апыгы; мүлік салыгы. Алымдар: занды тұлғалгрды мемлекеттк тіркегені үшн алым жее кэсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін; жылжымайтьш мүлікке кұкыктарды жэне олармен жасалған мэмілелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым; радиоэлектрондык құралдары және жиілігі жоғары күрылғыларды мемлекеттік тіркелгені үшін алым; емханалык көлік кұралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым •азаматтык эуеемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым; дэрі-дэрмек кідзалдарын мемлекеттік тіркегшені үшін алым; автокөлік кұралдарынын ҚР-ның аумағы аркылы жүру алымы; аукциндардан алынатын алым; елтаңбалык алым; жекелеген кызмет түрлерімен айналасу кұкыгы үшін лицензиялык алымы; телевизия жэне радио хбарларын тарату ұйымдарын радиожілік спектрін пайдалануға рұксат беру үшін алым. төлемакылар: жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы; жер бетіндегі көздердіқ су ресурстарын пайдаланганы үшін төлемакы; коршаған ортангы ластаганы ушін төлемақы;жануарлар дүниесін пайдатанганы үшін төлемақы орманды пайдаланганы үшш төлемақы; ерекше коргалатын табиғи аймактарды пайдаланганы үшін төлемакы; радиожиілік спектрін пайдаланаганы үшін төлемакы; кеме жүреін су жолдарын пайдаланганы үшін төлемакы; сырткы жарнаманы орналастырганы үшін төлемақы.

Азаматык кодекске енгізілген өзгертулер мен толыктыруларга сәкес ірі, орта жэне шағын бизнес ұғымы енгІзілді жэне оларга салык салу тәртібі енг.: 1 жолгы талон, патент бойынша салык салу тәртібі енг. 3-кезең кемшіліктері: Занды түлгалардын. табысынан алынатын салык бойынша жылдык жиынтык табыстың кұрамы заң бойынша нактыланады; Меншікке салынатын салыктар бойынша салык женілдіктерінін көп турлігі сакталды т.б. 4-кезең артыцшылыктары: элеуметтік салык колданыска енгізілді.

Арнайы салык режимі колд. енг.; Эспортталатын шпкі мұнайға рента сал.енг.;

4-кезең кемшіліктері:Корпоративтік табыс салыгы б/ша Декларация толтырудын күрделілігі сакталды; ҚҚС б/ша есептеудін әдісінін. екІ жактылыгы сакталды т.о. 5- кезең, 2001 ж. 12 ма\'сымда кабылданган. Салык Кодексіне негізілген өзгерістер мен толыктыруларга сэйкес казіргі кезде салык ауыртпалыгын минимизациялауга багытталган Салык Кодексі жұмыс жасауда.

- карамагындагы жумыскерлердің 51% мүгедектер ж\е оларга жүмсадған шығындар енбекакы корынын 51% астамын кураса.

Мемлекеттік баж: мемлекеттік баж

Кеден төлемдері:-кеден бажьқкеден алымдары:төлемакы;алымдар.