- •1. Салыктардын экономикалык мэні және функциялары.
- •2. Жеке табыс салығы
- •3. Корпоративтік табыс салығы: есептеу және төлеу механизмі
- •6. Занды тұлғалардың мулик салыгын есептеу механизми.
- •7. Шаруа кожалыктары (фермерлик шаруашылык) ушин арнайы салык режими
- •9. Акциздер: мәні, алыну механизми
- •10.Корпоративтик табыс салыгы: мани, алыну механизми
- •12. Жеке табыс салыгы бойынша женилдиктер.
- •13. Жер салығын есептеу механизмі
- •15. Рента салыгын есептеу механизми
- •16. Әлеуметтiк салықты есептеу механизми.
- •18. Ққс: мэні, алыну механизм!.
- •20. Салык жуйеси мен салык саясаты
- •21. Кр салык жуйеси.
- •26.Жеке кэсіпкерлерге салык салу
- •31. Әлеуметгік салык: мәні, алыну механизмі
- •32. Шагын жэне орта бизнес субъектилери ушин арнайы салык режими.
- •35.Салық қызметі органдарыиыц салыктық бақылауы.
- •36.Төлем көзінен ұсталатын табыстар
- •38. Мемлекет экономикасын дамытудағы салыктардын экономик. Маңызы және рөлі
- •41.Салык кодекси.
Салық және салық салу
1. Салыктардын экономикалык мэні және функциялары.
Салыктар-занды жэне жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде. мерзімде мемлекеттік бюджетке теленетін міндетті төлемдері. Салык экономикалык категория ретінде аныктамасы былай тужырымдалады: Салыктар дегеніміз үлттык табысты жинактап, шогырландырып. кайта болу каржылык катынастарын сипаттайтын. сондай-ак шаруашылык жүргізуші субъекттер мен азаматтардын мемлекетпен екі арадагы орталыктандырылган каржы көзін кұруға байланысты туындайтын каржылык катынастардын жиынтыгын сипаттайтын экономикалык категория.Салыктардын экономикалык мәні:
салыктар шаруашылык жүргізуші субъекттер мен халык табысынын калыптасуындаты каржылык катынастарынын бір бөлігін көрсетеді. Шаруашылык жургізуші субъекттер мен халык табысынын белгілі бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинактап. жинактаулын каржылык катынастарын көрсетеді.
Салык салу кағидалары оның мәнін сипттайтын салык функцияларында көрініс табады: Фискалдык - мемлекетті каржымен камтамасыз етуі аркылы сипатталады. Қайта болу - ұлттык табысты кайта белу барысында көрініс табады. Бакылау - салык төлеуші занды жэне жеке тұлгалардың каржылык кызметін канама түрде бакылау. Реттеушілік - салыктын толык жэне уакытылы мемлекет казынасына түсуін камтамасыз ету барысында қолданатын кұралдар аркылы сипатталады.
Салықтың түсуі немесе табыстың көбейуі, шаруашылық қызметінің нығайуы, капитал салымының көбейуі, сұраныстың, шаруашылық канъюктурасының жандануы дегенді білдіреді. Салықтың көтерілуі – ол конъюктураның қызуы мен күресу.
Кеңес үкіметі кезінде Қазақстанның салық жүйесі, басқа да КСРО құрамында болған елдердегі сияқты жалпы әлемдік дамуға кері бағыт алды ол салықтардан кәсіпорын пайдасын әкімшілік әдіспен сыпырып алу және қаржы ресурстарын мемлекет бюджеті арқылы қайта бөлуге көшті. Қаржы құралдарының толығымен орталықтандырылуы және кәсіпорынның қандай да бір қаржылық мәселелерді шешу еркіндігінен айырылуы шаруашылық жетекшілерін барлық инициативадан құралақан қалдырып, 80-90 жылдардағы пайда болған қаржылық тоқырауға әкеліп соқтырғаны жалпыға мәлім жағдай.
Содан бергі 15-жылға жуық уақыт ішінде еліміздің жалпы экономикалық жүйесімен бірге мемлекеттің негізгі қаржы көзі, салық жүйесі де көптеген өзгерістерге ұшырады, дамыған көрші елдердің тәжірбиесіне салыстырмалы түрде қарай отырып салық салудың неше жылдан бері қалыптасып келген қағидаларына сәл де болса сәйкес келетін, салық төлеушінің де, мемлекеттің де мүддесіне икемделіп келе жатқан, нарықтық экономиканың талаптарына бейімделе бастаған, тиімді салық заңдылықтары дамып келе жатыр десек артық айтпаға болар едік. Әсіресе 2002 жылдан бастап көптеген өзгеріске түсіп, толыққанды жұмыс істеп келе жатқан салық жүйесінің артықшылықтарын айтпай кетуге болмайды. Егер салықтар мемлекеттің реттеу құралы, экономикамыздың тұрақты өсуіне мүмкіндік беретін, бюджеттің тұрақты түсім көзі бола отырып, халықты әлеуметтік-экономикалық жағынан қамтамасыз ететін басты фактор екені белгілі болса, аталған артықшылықтармыз экономикамыздағы үлкен жетістік болып табылады.