27. Корпорацияның қаржылық анализінің мәні мен мазмұны.

Қаржы есеп-қисабы - пайдаланушыға кәсіпорын қаржысының жай-күйі мен өзінің қызметі, сондай ақ осы пайдаланушы белгіленген іскерлік шешім қабылдау үшін оған есепті кезеңде кәсіпорын қаржысының жай-күйінде орын алған өзгеріс жөнінде қолайлы және түсінікті нысанда жинақталып қорытындыланған ақпарат беру мақсатында қаржы есебі дерегінің негізінде жасалған есеп-қисап нысанының жиынтығы. Есеп-қисапты талдаудың мынадай әдістері болады:1) есеп-қисапты оқу 2) деңгейлес талдау 3) сатылас талдау 4) трендтік талдау 5) қаржы коэффициентін есептеу. Есеп-қисапты оқу – бұл есеп қисапта берілген абсолюттік көрсеткішті зерттеу.Бұл әдіс арқылы кәсіпорынның мүліктік жағдайы, оның қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді инвестициясы, меншік капитал мен қарыз қаражат қалыптастыру көзі анықталады.Деңгейлес талдау есеп-қисаптың әр алуан түрлі бабының өткен жылмен, жарты жылмен немесе тоқсанмен салыстырғанда абсолюттік және салыстырмалы өзгерісін анықтауға мүмкіндік береді.Сатылас талдау есеп-қисаптың 100%-ы ретінде қабылданатын жалпы, қорытынды көрсеткішінде жекелеген баптың өзіндік салмағын анықтау мақсатында жасалады. Трендік талдау барлық көрсеткіші 100% ретінде қабылданған базистік жылдың деңгейінен бірқатар жылдың есеп-қисабының көрсеткішінің салыстырмалы ауытқуын есептеуге негізделген. Қаржы коэффициенті есеп-қисаптың әр алуан бабының арасындағы қаржы үйлесімін сипаттайды. Қаржы коэффициентінің ерекшелігі – ол жеңіл есептеледі және инфляцияның ықпалын жояды.Қаржы коэффициентін есептеу әдісінде біріншіден, тиісті көрсеткіш есептеледі және екіншіден, осы көрсеткіш төмендегі бір базамен салыстырылады, мысалы: жалпы қабылданған стандартты параметрмен, орташа салалық көрсеткіштер, өткен жылдармен осындай кқрсеткішімен, талданатын фирманың қайсы бір басқа көрсеткішімен.

28. .Корпорация пассивтері мен қаржылық тұрақтылығының анализі.

Корпорацияның қаржы жағдайы осы кэсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын жэне оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен езінің қарыз міндеттемелерін уақытылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді. Корпорацияның қаржылық жағдайына, оның тұрақтылығына көптеген факторлар әсер етеді.Турлері:1) пайда болу орнына байланысты - ішкі жэне сыртқы;2) нэтиженің маңыздылығына байланысты - негізгі жэне негізгі емес;3) құрылысы бойынша - қарапайым жэне күрделі;4) эрекет ету уақыты бойынша - тұрақты жэне уақытша. Корпорацияның қаржылық түрақтылығына эсер ететін мынадай ішкі факторларды атап көрсетуге болады:- корпорацияның салалық топқа жатуы;- шығарылатын өнімнің (жүмыс, қызмет) құрылымы жэне оның жалпы толем қабілеттілігі бар сүраныстагы улесі;- теленген жарғылык капиталдың мөлшері;- шығындардың келемі, олардың ақшалай табыспен салыстырғандағы өзгерістері;- қорлар мен резервтерді, олардың қүрамы мен құрылымын қоса алғандағы мулік пен қаржы ресурстарының жағдайы;- корпорацияны басқару тиімділігі. Сыртқы факторларға мыналар жатады:- шаруашылық жүргізудің экономикалық жағдайының эсері;- қоғамда үстемдік етуші техника мен технология;- телеу қабілеті бар сүраныс жэне тұтынушылар табысының деңгейі;- кэсіпорынның қызметін бақылау женіндегі заң актілері;- сыртқы экономикалық байланыс жэне тагы басқалар. Корпорацияның тұрақты қаржылық жағдайын қалыптастыру да оның өз контрагенттерімен (салық органдары, банктер, жабдықтаушылар, сатып алушылар, акционерлер жэне тағы басқалар) қарым-қатынасы үлкен эсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік қатынаста болу жақсы қаржылык жагдайдың бірден-бір шарты болып табылады. Әрине, акционерлер ез жинақ қорларын тұрақты тиімділікке ие және дивидентгерді ұкыпты толейтін қаржылық жағдайы түрақты кэсіпорындарға салады.Рыноктық экономика жағдайында жүмыс істеуші корпорацияларды қаржылық жағдайын талдаудың басты мақсаты (міндеті) келесілер болып табылады:- қаржылық жағдайга баға беру жэне оның есеп беру мерзіміндегі өзгерістері;- активтер мен олардың қалыптасу көздері арасындағы сэйкестігі, оларды таратудағы жэне пайдаланудағы тиімділіктерін зерттеу;айналым капиталының көлемін, оның өсуін (кемуін) жэне ағымдағы міндеттемелеріне арақатынасын анықтау; қаржы-есептік жэне несие ережесін сақтау;

- корпорация активтері жэне оның міндеттемелерінің құрылымын зерттеу;- ағымдагы активтердің айналымдылық есебі, оның ішінде дебиторлық борыш жэне қорлар есебі;баланстың өтімділігін, кэсіпорынның қаржылық тұрақтылығының жэне төлеу қабілеттілігінің абсолюттік жэне салыстырмалы көрсеткіштерін анықтау:- корпорация табыстылығын бағалау;- корпорация табысының салыстырмалы көрсеткіштерін, сондай-ақ олардың деңгейінің өзгеруіне эсер етуші факторларды есептеуі;- корпорацияның қаржылық жағдайының турақтылығын ұзақ жэне қысқа мерзімді болжау, яғни оның қаржылық стратегиясын анықтау.