6.6 Лазерлік сәуленің өсін түзету

1. Аспаптың корпусының жоғарғы бөлігіндегі 3 тығынның астында түзету бұрандалары орналасады.

2. Түзету жұмыстарына арналған құрал – саймандар жиынтығындағы кілтті қолданып, лазерлік сәуленің жарығы қиылысу ортасымен сәйкес келетіндей етіп әрбір бұранданы (А, В және С) түзету қажет.

3. Бұранда бірдей айналымдар санына бұралады.

4. Теодолиттік функцияларды тексеру және түзету:

1. Көру дүрбісімен бақылаумен байланысты кез – келген тексерменің алдында көру дүрбісінің окуляры мұқиятты түрде түзетіледі. Параллакстың толық жоқтығы кезіндегі дұрыс фокустау туралы есте сақтау қажет.

2. Бір түзетпе басқасымен байланысты болғандықтан, түзетпелер қатаң жүйелілікпен жүргізіледі. Бұрыс жүйелілікпен жүргізілген түзетпелер, тіпті бұрынғы түзетпелерге де теріс әсерін тигізуі мүмкін.

3. Түзетпе жұмыстары аяқталғаннан кейін түзетпе бұрандалары тығыз бұралады, бірақ оларды өте тығыз бұрауға болмайды, өйткені бұл жағдайда олардың оймалары бұзылып, бұранда сынып немесе аспаптың бөлшектері шектен тыс созылып кетуі мүмкін.

Сонымен қоса, бұрандалар олардың тығыздалып бұралу бағытына қарай бұралады.

4. Түзетпе аяқталғаннан кейін нәтижелерді тексеру үшін тексермелер қайта жүргізіледі.

Треггер бойынша ескертпе:

Треггердің орнықсыз жағдайы бұрыштық өлшемдердің дәлдігіне тура әсер етеді.

1. Егер кез – келген бір көтеру бұрандасы босап, орнынан жылжи бастаса немесе көтеру бұрандаларының босап кетуі салдарынан аспаптың коллимациялық қателігі тұрақты шама болмаса, онда әрбір көтеру бұрандасының жоғарғы жағында орналасқан түзетпе бұрандаларын екі жерден бұрау қажет.

2. Егер көтеру бұрандалары және треггердің негізі аралылығында саңылау пайда болса, онда бекіту шығыршығының орнату бұрандасын босатып, бекіту шығыршығын түзету сымының көмегімен соңына дейін бұрау керек. Түзету жұмыстары аяқталғаннан кейін орнату бұрандасы қайтадан өз орнына бұралады.

7. Цилиндрлік деңгейді тексеру және түзету

Түзету, цилиндрлік деңгейдің осі вертикалдық оське перпендикуляр болмаған жағдайда жасалады.

Тексеру:

1. Цилиндрлік деңгей екі көтеру бұрандасының центрі арқылы өтетін сызыққа параллель орналастырылады. Осы екі көтеру бұрандасын қолданып, көпіршік цилиндрлік деңгейдің ортасына қойылады.

2. Аспапты вертикаль осі бойынша 180˚ бұрып, цилиндрлік деңгейдің көпіршігінің жылжуын бақылау қажет. Егер көпіршік бір бөліктен көп жылжыса онда түзетпе жүргізіледі.

Түзетпе:

1. Құрал – саймандар жиынтығындағы түзету сымының көмегімен дең-гейдің түзету бұрандасын бұрап, көпіршікті цилиндрлік деңгейдің ортасына қарай жылжудың 1/2 бөлігіне тең етіп жылжытылады.

2. Деңгей көпіршігінің қалған бөлігінің жылжуы көтеру бұрандалары-ның көмегімен орындалады.

3. Аспапты вертикаль осі бойынша тағы да бір рет 180˚ бұрып, цилиндр-лік деңгейдің көпіршігінің жылжуын бақылау қажет. Егер көпіршік бәрібір бір бөліктен көп жылжыса онда түзетпе қайтадан жүргізіледі.

7. Дөңгелек деңгейді тексеру және түзету

Түзету, дөңгелек деңгейдің өсі вертикалдық өське перпендикуляр болмаған жағдайда жасалады.

Тексеру:

1. Аспапты тек қана дөңгелек деңгейді қолданып, мұқиятты түрде нивелирлеу керек. Егер дөңгелек деңгейдің көпіршігі колбаның ортасында орналасатын болса, түзету қажет емес. Басқа жағдайда келесі үрдістер атқарылады.

Түзету:

2. Құрал – саймандар жиынтығындағы түзету сымының көмегімен дөңгелек деңгейдің төменгі бөлігінде орналасқан үш түзетпе бұрандасын бұрап, көпіршікті дөңгелек деңгейдің ортасына қарай жылжыту қажет.