
- •1 Жоғары геодезияның жалпы мағлұматтары
- •Жоғары геодезия пәні және негізгі есептері
- •1.2 Жер фигурасы жайында мәліметтер
- •1.3 Жердің физикалық бетіндегі нүктелерді референц эллипсоидқа түсіру
- •Астрономиялық және геодезиялық координаталар
- •Бастапқы геодезиялық даталарды орнату
- •Еркін түсу үдеуі, оның қалыпты мәні
- •Абсолютті және қатысты биіктіктер. Биіктіктер жүйесі туралы түсінік
- •Өлшенетін биіктіктер
- •1.8.1 Ортометриялық биіктіктер
- •1.8.2 Қалыпты биіктіктер
- •1.8.3 Динамикалық биіктіктер
- •1.9 Астрономды және астрономды–гравиметриялық нивелирлеу туралы түсінік
- •2 Жер эллипсоидының геометриясы
- •2.1 Геодезияда қолданылатын координаталар жүйесі
- •2.2 Меридиан және паралель доғасының ұзындығын анықтау
- •3 Негізгі геодезиялық жұмыстар. Геодезиялық жүйе
- •3.1 Бірінші класстық триангуляция
- •3.2 Екінші және төмен классты жүйелердің дамуы
- •3.3 Триангуляция жүйесінің жобасын құрастыру туралы жалпы мәліметтер
- •3.4 Триангуляция жүйесінің қабырға ұзындықтарының қателі-гін алдын ала есептеу
- •3.5 Триангуляция пункттерінің рекогносцировкасы
- •3.6 Жоғалтылған центрлерді табу
- •3.7 Пункттердің центрлері
- •3.8 Базистер және базистік жүйелер
- •3.9 Базисті өлшеу
- •3.10 Базистің ұзындығын есептеу
- •3.11 Бағыттарды айналдыру тәсілімен өлшеу немесе Струве тәсілі
- •3.12 Айналдыру тәсілімен өлшенген бағыттың теңдеуі және оның дәлдігі (Струве тәсілі)
- •4. Полигонометрия
- •4.1 Полигонометрияның түрлері
- •4.2 Полигонометрияның қолайлылығы мен кемшіліктері
- •4.3 Полигонометриялық жүрістердің түрлері
- •4.4 1 Және 2 дәрежелі полигонометрия
- •4.5 Полигонометриялық жұмыстардың жобаларын жасау. Орта-лықты белгілеу
- •4.6 Полигонометрияны жобалау
- •4.7 Рекогносцировка және полигонометрия пункттерін белгілеу
- •4.8 Полигонометриядағы бұрыштық және сызықтық өлшеулер
- •4.9 Бұрыштық өлшеулер кезіндегі қателіктер
- •5. Нивелирлеу әдістері
- •5.1 IV классты нивелирлеу
- •5.2 Нивелирлеуде қолданылатын аспаптар
- •5.3 Н05 нивелирі
- •5.4 Нивелир рейкалары
- •5.5 Рейкадан есеп алу
- •6 Topcon сериялы шағылыстырғыш gpt-3000 электронды тахеометрінің құрылысы, жаңа мүмкіндіктер
- •6.1 Topcon сериялы шағылыстығыш gpt-3000 электронды тахеометрінің тексермелері және түзетпелері
- •6.2 Горизонталь жазықтықтағы лазерлік және визирлік осьтердің бірегейлігін тексеру
- •6.3 Вертикаль жазықтықтағы лазерлік және визирлік осьтердің бірегейлігін тексеру
- •6.4 Шағылыстырғышсыз режим үшін
- •Лазерлік сәуленің оптикалық осін тексеру
- •6.6 Лазерлік сәуленің өсін түзету
- •Цилиндрлік деңгейді тексеру және түзету
- •Дөңгелек деңгейді тексеру және түзету
- •Қыл сызықты торды түзету
- •Аспаптың коллимациялық қателігі
- •Оптикалық тіктеуіштің окулярын тексеру және түзету
- •Вертикаль дөңгелектің нөл орнын тексеру
- •7 Геодезия және астрономияның байланысы
- •8 Картографиялық проекциялар
- •8.1 Географиялық карталар туралы жалпы мәліметтер
- •8.2 Карталардың мазмұнының негізгі элементтері
- •Жоғары геодезия
6.2 Горизонталь жазықтықтағы лазерлік және визирлік осьтердің бірегейлігін тексеру
Бұл жағдайда вертикаль дөңгелекті бұрандасына тиісуге болмайды.
1. Дыбыстық сигнал тоқтағанға шейін, көздеу нүктесін призманың ортасынан солға қарай жылжытып, горизонталь дөңгелектің микрометрлік бұрандасын бұрау керек.
2. Дыбыстық сигнал пайда болғанша, көздеу нүктесін призманың ортасына қарай жылжытып, горизонталь дөңгелектің микрометрлік бұрандасын ақырын бұрау керек. Экрандағы шағылысқан сигналдың деңгейі, төменде көрсетілгендей бір немесе екі бөлікке тең болуы қажет.
ВД : 90˚10′10″
ГДп : 20˚00′20″
Сигнал: [▐▐ ] #
Шығу БП/П Фикс
Шағылысқан сигналдың деңгейі екі бөлікке тең.
3. [ESC] батырмасы басылып, горизонталь бұрыш өлшенеді. Экранда қандай шама пайда болғанын бақылап, горизонталь дөңгелектің нөл орнын орнатуға болады.
4. Қайтадан дыбыстық сигнал бойынша бағыттау режиміне келу керек.
5.Дыбыстық сигнал тоқтағанға шейін, көздеу нүктесін призманың ортасынан солға қарай жылжытып, горизонталь дөңгелектің микрометрлік бұрандасын бұрау керек.
6. Дыбыстық сигнал пайда болғанша, көздеу нүктесін призманың ортасына қарай жылжытып, горизонталь дөңгелектің микрометрлік бұрандасын ақырын бұрау керек.
Экрандағы шағылысқан сигналдың деңгейі, 6 п. көрсетілгендей бір немесе екі бөлікке тең болуы қажет.
7. 1 п. көрсетілгендей, горизонталь бұрыш өлшенеді.
8. 2 п. және 6 п. орындалған өлшемдер нәтижесінен алынған орташа мән анықталады.
9. Призманың центріне бағытталу қажет.
Горизонталь дөңгелек есебі және 7 п. бойынша алынған орташа мән салыстырылады.
Призманың центрі бойынша алынған горизонталь дөңгелек есебі және орташа мән арасындағы айырмашылық 20″ тең. Егер айырмашылық 2′ аз болса, онда аспаппен жұмыс істей беруге болады.
6.3 Вертикаль жазықтықтағы лазерлік және визирлік осьтердің бірегейлігін тексеру
Бұл жағдайда горизонталь дөңгелектің бұрандасына тиісуге болмайды.
1. Ол горизонталь жазықтықтағы лазерлік және визирлік осьтердің бірегейлігін тексеру сияқты жүргізіледі. Призманың центрінен алынған вертикаль дөңгелектің есебі және алынған орташа мән салыстырылады.
Егер айырмашылық 2′ аз болса, онда аспаппен жұмыс істей беруге болады.
Егер айырмашылық мәні 2′ көп болса, онда TOPCON фирмасымен немесе оның дилерімен хабарласу қажет.
6.4 Шағылыстырғышсыз режим үшін
Егер аспап бекітілген режимде болса, онда [F4](Фикс) батырмасын басу арқылы бұл режимнен шығуға болады.
1. Шағылыстырғышсыз режимге көшу [F3](БП/П) батырмасын басу арқылы жүргзіледі.
2. Призманың центріне бағытталу қажет.
3. [F4](Фикс) батырмасын басып, сигналдың деңгейін айқындау қажет.
4. Шағылыстырғышсыз режимге көшу [F3](БП/П) батырмасын басу арқылы жүргзіледі.
ВД : 90˚10′10″
ГДп : 00˚04′20″ N
P
Сигнал: [▐▐▐▐▐ ]
Шығу БП/П Фикс
ВД : 90˚10′10″
ГДп : 20˚00′20″ N
P
Сигнал: [▐▐▐▐▐ ] #
Шығу БП/П Фикс
Лазерлік сәуленің оптикалық осін тексеру
Көру дүрбісінің және лазерлік сәуленің бірегейлігін тексеру келесі үрдістерді жүргізу арқылы атқарылады. Лазерлік сәуле көру дүрбісінен көрінетін белгінің орнын тек жуық шамамен көрсетеді. Ол оның дәл орналасқан нүктесін көрсетпейді. Осылайша, GPT-3000 сериясының аспабынан шамамен 10 м қашықтықта орналасқан белгіні бақылаған кезде көру дүрбісінің оптикалық осінің және лазерлік сәуленің ауытқуы 6 мм – ге
дейін жетеді. Бұл қателік болып саналмайды.
1. Қағаз парағының немесе миллиметровканың ортасында екі сызықтың қиылысуы түрінде арнай белгі салынады.
2. Белгіні GPT-3000 сериясының аспабынан шамамен 10 м қашықтықта орналастырып, аспапты осы қиылысуға бағыттау қажет.
3. Аспапты қосып, УКАЗ. батырмасын басу керек.
Лазерлік сәле өсін тексеру
4. GPT-3000 сериясының аспабы нүктеге бағытталғанда, лазерлік сәуленің жарығы қиылысу нүтесінің ортасынан 6 мм радиуста орналасқаны тексеріледі.
Ескерту: Егер бұл жағдайда көру дүрбісіне қараса онда лазерлік сәуле көрінбейді. Сондықтан бұл тексермені белгі мен лазерлік сәуленің жарығын аспаптың жанында тұрып, жай көзбен жүргізу керек.
Егер лазерлік сәуленің жарығы қиылысу нүктесінің ортасынан 6 мм радиуста орналасатын болса, онда GPT-3000 сериясының аспабын қолдануға болады. Егер бұл арақашықтық 6 мм – ден көп болса, онда лазерлік сәуленің ортасын қиылысу нүктесінің ортасымен және лазерлік сәуленің осін аспаптың көру дүрбісінің осімен біріктіру үшін төмендегі үрдістерді атқару керек.