8 Көне Грекияның және Римнің атақты шешендері.

Грекиядан Демосфенді, Римнен Цицеронды айтуға болады. ОЛарға кішкене тоқтала кетсек Афинаның мемлекет қайраткері, ұлы шешен. Бар ғылымын Отанының дамуына арнаған патрет Демосфен б.з.б. 384 ж дүниеге келген. Әкесі қару-жарақпен айналсқан дәулетті отбасынан шықсада, әке-шешесінен ерте айрылып қамқоршының қолына өтеді. Оны шешендікке баулығанда осы қамқоршысынан көрген қорлықтары болатын. Демосфен айтқысы келген ойынан ешқашан бас тартпайтытын еді, және оның әр сөзінен қарапайым сезіммен, ұлы ойдың күші сезіледі.

Цицерон болашақ адвокат, мемлекет қайраткері, талантты жазушы, шешендік өнердің атасы Цицерон б.з.б. 106 ж Римнің Оңтүстік шығысында орналасқан Арлин қалашығында Салт аттылар сословиесінде жататын отбасында дүниеге келген. Оның өзіндік сөйлеу өнері болатын.

9 Ежелгі Грекиядағы философия. Антикалық ұлы философ - Аристотель.

Аристотель (б.з.б 384-322)- ежелгі грек философы және ғалымы. Көптеген ғалымдардың, соның ішінде логика ғылымының негізін қалаушы. Қ. Маркс Аристотельді ерте заманның ұлы ойшылы грек философиясының Александр Македонскииі деп атады. Аристотель Фракиядағы Стагүр қаласында туған. Афины қаласында оқып білім жетілдіреді. Он жеті жасында Платон академиясына түсіп, Платон қайтыс болғанға дейін (20 жыл бойы) сонда ғылыммен шұғылданады. Б.з.б. 343 жыл Македония патшасы- Филипп Аристотельдің баласы Александрдың ұстазы болуға шақырады.Александр патша болғаннан кейін Аристотель алдымен Стагирға, одан 335 жыл- Афиныға оралады. Мұнда келгеннен кейін өзінің мектебін- ликей ашады. Бұл мектеп сол кездегі философия мен ғылым дамыту орталықтарының біріне айналады. Александр өлгенннен кейін Аристотель Афиныдан кетіп, б.з.б. 332 ж. дүние салды. Аристотель өзіне дейінгі философия мен ғылым жетістіктерін қорытып жүйеге келтіріп, әр түрлі ғылым саласынан көптеген еңбектер жазып қалдырған. Кейбір деректер бойынша оның еңбектерінің саны төрт жүзге, екінші бір деректер бойынша мыңға жеткен. Арестотельдің философиялық көзқарасы “Метофизика”, “Жан туралы”, Категориялар” және “Аналитика” деген шығармаларында жете бағаланған. Философияның негізгі мәселесін шешуде Аристотель материализм мен идеолизмнің екі арасында ауытқып отырды. Арестотель ғылым классификациясында философияны ең жоғары орынға қояды.

10 Ежелгі Грекиядағы философия. Антикалық ұлы философ - Платон.

Платон (шын аты Аристокл) біздің дәуірімізге дейінгі 428-347 жылдар аралығында Афинада емір сүрді. Ұстазы Сократ секілді, Платон да өз философиясының басты объектісі ретінде адамды таңдады және философиялық пайымдау шеңберін кеңейтіп, табиғат философиясының да өзекті мәселелерін зерттеді, мемлекет туралы тамаша еңбектер жазды. Шын аты Аристокл. Спортпен көп шұғылданғандықтан, жауырыны кең болыпты. Сондықтан «плотный» Платон атанып кеткен. Осы атымен тарихта мәңгілік қалды. «Идея» – Платон философиясының басты ұғымы. Өзіне дейінгі физис философиясы субстанцияны материалдық дүниеден іздегені белгілі. Платонның ойынша бұл жол, яғни физикалық және механикалық себептерді іздеу – ақиқатқа жеткізе алмайды. Ол үшін физикалық немесе феноменалдық кеңістіктен жоғары көтерілу қажет, дүниенің, оның құбылыстарының ақиқат себептерін ақыл арқылы жететін, көрінбейтін, метафеноменалдық болмыстан, идеялар дүниесінен іздеу керек.