56 Одиссей неліктен он жыл бойы өз отанына орала алмай жүрді.

Себебі Троя іргесінен шыққан Одиссей теңіз құдайы Пасейдонның ұлын Полифемге ұсталған болатын, ол жағыз көзді Циклоп болатын. Сол кезде Одиссей озінің атын ЕШКІМ деп таныстырып Одан құтылудың амалын тауып оның жалғыз көзін ағызып үңгізден қиындықпен қашып шығады. Сол кезде Циклоп көмекке басқа циклоптарды шақырады, олар кім тиісті дегенде ол ешкім ешкім деп қайталай береді. Сонда олар Ешкім болса неге бізді шақырдын деп ренжіп кетіп қалады. Сол кезде Одиссей оның барлық малын кемесіне жиеп алып оған ей Ақымақ сенін көзінді ағызғын Ешкім емес ол Мен Итаканың Әміршісі Одиссей дейді. Соған ызаланп Циклоп әкесіне айтып Одиссей теңіз құдайы Пасейдоннын қақарына тап болады.

59 Папирусқа жазу құралы не деп аталған

Гректер жазуды өздері тері деп атайтын папинус парақтарына жазды. Көбіне олар қара бояумен жазп біткеннен соң жан-жағын кесіп тастады. Осыдан кейін «том» созі пайда болды. Осыдан парақтар 1-1не жалғанып содан трм пайда болды.

60 Шлиманның антик әдебиетін танытудағы рөлі.

Шлиман 24 тілде сөйлеген комерсант,полиглот, милеонер, археолог болды. Гомер шығармаларында жырлаған дүниелердің өтірік емес екенін, өмір негізінде екенін дәлелдеген адам.

61. Адамдар алғашқы жазу құралы ретінде саз балшықтан жасалған тақтаны, ағаштың қабығын, т.б. пайдаланған. Жазу жүйесі таңбалардың жиынтығынан құралған. Ол таңбалар тұтас хабарды, не сөзді, не буынды, не дыбысты белгілейді. Әр таңбаның графикалық формасы, белгілі бір мағынасы болады.

62. Зевс – құдайлар мен адамдардың жаратушысы, олипиялық құдайлар отбасының әміршісі. Грек тілінен аударғанда Зевс есімі – “ашық аспан” деген мағына береді. Ол Кронос пен Реяның ұлы, ол құдайлар ұрпағының үшінші буынына жатады. Зевс үш ағайындының бірі. Олар: Зевс, Посейдон және Аид. Зевске аспанға, Посейдонға теңізге, Аидке өліктер патшалығына билік құру бұйырған. Патриархат кезеңінде Зевс Олимп тауына шоғырланып, Олипиялық деген атақ алған. Грекияның бас құдайы Зевс – бәрінен бұрын найзағай мен күн күркірінің әміршісі.

63. Троя бекзадасы Парис өзін жақсы қарсы алған қонақжай патша Менелайдың сұлу әйелі Еленаны және көптеген қазынасын ұрлап кетеді. Ашуланған Менелай ағасы Агамемнонмен барлық грек аймақтарынан жорыққа әскер жинап, Трояға аттанады. Грек жасағы Агамемнонның басшылығымен Трояны қоршап, он жылға дейін қалаға кіре алмайды. Тек айлакер батыр Одиссейдің арқасында гректер ағаш ат жасап, соның ішіне тығылып, Трояға кіреді. Трояны өртейді, Еленаны Менелайға қайтарады.

68. Алкмена сұлудың көркіне ғашық болған найзағай құдайы Зевс Амфитрионның кейпіне еніп, Алкменаға келеді. Алкмена Зевс пен Амфитрионнан егіз ұл туады. Зевс Алкмена босанатын күні бүкіл құдайларды жинап алады. Зевстың жердегі сұлу Алкменаға есі кетіп, ғашық болып жүргенін білетін Гера оған қатты ызаланып, Олимптегі барлық құдайлардың көзінше уәдесін алады да, өзінің алтын күймесімен ұшып отырып, Аргосқа жетеді. Зевс өз баласының Эврисфейге қызмет ететінін, қандай қорлықтар мен ауыр азаптарды басынан кешіретіндігін білді. Герамен келісімге келіп, өз баласын өмір бойы Эврисфейге бағынбайтын етіп шарт жасасып, тек Эврисфей тапсырмасымен он екі ерлік жасайтын болып келіседі.

69. "Сизиф еңбегі" тіркесінің мәні- зая кеткен еңбек дегенді білдіреді.

70. Генрих Шлиман(1822-1890)- эгейлік мәдениет дүниесін бірінші ашқан адам. Көп уақытқа дейін гомердің «Илиада» мен «Одиссея» поэмаларындағы баяндалған оқиғалар тарихи шындыққа жатпайтын ойдан шығарылған әдемі аңыздар деп саналып келді. Бала кезінен әкесінен Гомер кейіпкерлері жайында естіп білген Шлиман әкесіне: «Троядан ештеңе қалмады дегенге мен ешуақытта сенбеймін. Қалай болғанда да мен оны табамын!» -деп мәлімдеме жасады. Шлиманның бұл мақсатына ғалымдар күмәнданып қана қоймай, оны келекеге ұшыратты.

ТАПСЫРМа

4. Ел аузында «Цицерон сөйлегенде халық көзіне жас алған, ал Демосфен сөйлегенде олар үйіне жетіп, шешеннің айтқанын істегенше асыққан» деп бекер айтылмаған. Бірақ Демосфен өмірі қызыққа толы, яғни, ол бірден шешен бола қойған жоқ. Тілінің мүкісі бар, р-ға тілі келмейтін, сақау Демосфен алғаш шаршы топқа шыққанда, күлкіге қалып, жүрт оны ортадан қуып шыққан. Бірақ ішкі рухы мықты жан, морт сынбай, керісінше, «мен қалай да шешен болам, жұртқа сөзімді тыңдатам» деп алдына мақсат қойып, жігерін қамшылаған. Р әрпін ол қарсы алдына күшікті қойып, соның ызасын келтіріп, ырылдағанына қарап үйренген. Ал даусын шығару үшін теңіз жағасына барып, тілінің астына малта тастарды толтырып, толқыған теңіз шуылымен жарыса сөйлеген. Ал осының бәрінен оны ешкім алаңдатпас үшін ол не істегенін білесің бе? Жұрт көзінен біршама уақытқа тасалану үшін Демосфен тіпті басындағы шашының жартысын алып тастаған. Солайша сыртқа шығудан өзін шектеген. Осындай жанкешті әрекетінің арқасында ол Демосфен шешен атанған.

11. Зевс, Дий (Z e u z) – құдайлар мен адамдардың жаратушысы, олипиялық құдайлар отбасының әміршісі. Грек тілінен аударғанда Зевс есімі – “ашық аспан” деген мағына береді. Ол Кронос пен Реяның ұлы, ол құдайлар ұрпағының үшінші буынына жатады.

Зевс үш ағайындының бірі. Олар: Зевс, Посейдон және Аид. Зевске аспанға, Посейдонға теңізге, Аидке өліктер патшалығына билік құру бұйырған. Патриархат кезеңінде Зевс Олимп тауына шоғырланып, Олипиялық деген атақ алған.

Зевстің әйелдері мен ғашық болған әйелдері:

Әйелдері болған:

Метида

Фемида

Гера ( Зевстің соңғы ресми әйелі).

Ғашық болған әйелдері:

Евринома

Деметра

Мнемозина

Лето (Латона)

Ио

Европа

Грекияның бас құдайы Зевс – бәрінен бұрын найзағай мен күн күркірінің әміршісі. Ол аспан секілді құбылмалы, ол әр минут сайын әр түрлі кейіпке енеді. Ол қар мен жаңбырды жібереді. Зевс – аса құдіретті құдай. Зевске ешбір құдайдың әлі келмес еді, есесіне Зевстің бір өзі барлығына бірдей төтеп бере алады. Өзін ашуландырған адамдар мен құдайларды құдіретті Зевс алтын жебелері – жай оғымен жайратады-мыс.