- •1.Экономика қағидалары және олардың негізгі атқаратын қызметтері.
- •2.Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формаларының тиімділігін анықтау.
- •3.Капиталдың мәні, капитал туралы әртүрлі көзқарастарға талдау жасау.
- •4.Шағын және орта фирмалардың экономикадағы рөлі, олардың тиімділігі.
- •5.Ақшаның капиталға айналуы. Капиталдың жалпыға бірдей формуласы.
- •6.Өндірістік шығындардың жіктемесі және оларды төмендету жолдары.
- •7.Экономиканың зерттеу әдістері және оларды қолдану тиімділігі.
- •8.Қаржы жүйесі мәні, құрылымы. Мемлекеттік бюджет.
- •9.Экономикалық заңдар мен категориялар. Экономикалық заңдардың әрекет ету ерекшеліктері
- •10.Капитал айналымына түсінік және капиталдың қорлануы.
- •11.Капитал айналымы. Айналым уақыты және оның негізгі бөлімдері.
- •12.Жалақы: мәні, оның формалары және өзгеруіне әсер ететін негізгі факторлар.
- •13.Экономикалық ресурстар. Экономикалық теориядағы ресурастардың сиректігі және шектеулілік мәселесі.
- •14.Негізгі және айналмалы капитал. Негізгі капиталдың тозуы.
- •15.Өндіріс және оның факторлары. Ұдайы өндіріс теориялары.
- •16.Ренталық қатынас теориясы.
- •17.Капиталдың жинақталуы. Инвестицияға капиталдық салымдар.
- •18.Тауарлы шаруашылық: пайда болу жағдайлары және тарихи үлгілері.
- •19.Нарық: мәні, анықтау белгілері, негізгі қызметтері.
- •20.Ұдайы өндіріс теориясы. Ұдайы өндіріс типтері.
- •21.Нарық түрлері мен типтері, жіктелу ерекшеліктері.
- •Нарықтың түрлері:
- •22.Макроэкономикалық талдаудың ерекшеліктері.
- •23.Нарықтық экономикалық жүйе және оның элементтері.
- •24.Макроэкономикалық көрсеткіштердің сипаты. Есептелу әдістері.
- •25.Экономикалық жүйе: түсінігі мен типтері, бір түріне талдау жасау.
- •26. Нарықтық инфрақұрылым: мақсаты және негізгі түрлері.
- •27.Тауар және оның қасиеттері. Еңбек-құн теориясы.
- •28.Ұлттық байлық және оның құрылымы.
- •29.Ақшаның пайда болуы, мәні және негізгі атқаратын қызметтері.
- •30.Жұмыссыздық және оның түрлері.
- •31.Шектеулі ресурстар жағдайындағы таңдау мәселесі.
- •32.Инфляция: мәні, себептері, түрлері.
- •33.Ұсыныс. Ұсыныс заңы. Ұсыныстың өзгеруіне әсер ететін факторлар.
- •34.Экономикалық цикл теориясы. Цикл фазалары.
- •35.Натуралды және тауарлы шаруашылық сипаттамасы және олардың негізгі ерекшеліктері.
- •36.Экономикалық өсу. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.
- •37.Нарықтық баға және оның функциялары.
- •38.Мемлекеттік реттеудің негізгі құралдары мен әдістері.
- •39.Сұраныс. Сұраныс заңы. Сұраныстың өзгеруіне әсер ететін факторлар.
- •40.Несиенің мәні және формалары. Ақша-несие саясатының негізгі бағыттары.
- •41.Бәсеке: мәні, артықшылықтары мен кемшіліктері. Бәсекелік күрестің түрлері.
- •42.Мемлекеттік бюджет: құрылымы, қызметтері
- •43. Монополия және бәсеке. Монополияның пайда болу себептері
- •44. Мемлекеттік салық жүйесі. Салықтар және олардың түрлері.
- •45. Ақшаның пайда болуы, мәні. Ақша теорияларына талдау
- •46. Жетілмеген бәсеке жағдайындағы нарықтық құрылымның типтері.
- •47.Ақшаның функциясы, массасы және агрегаты.
- •48.Монополиялық бәсекенің ерекшеліктері.
- •49.Ақша жүйесі және оның элементтері.
- •50.Кәсіпкерлік пен бизнестің экономикалық мазмұны.
- •51.Экономикалық циклдың негізгі кезеңдері және ерекшеліктері.
- •52.Шекті пайдалылық теориясы.
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •53.Дағдарыстар: түрлері және олардың экономикалық салдары.
- •54.Кәсіпорын табысының қалыптасу ерекшеліктері.
- •55.Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс түсінігі және оларға әсер ететін факторлар.
- •56.Экономикалық ауытқудың негізгі себептері.
- •57.Макроэкономикалық тепе-теңдіктің классикалық және кейнстік модельдері.
- •58.Жұмыссыздық және инфляцияның байланысы.
- •59.Өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар.
- •61.Қазақстан Республикасының бәсекеге қабілеттілігін дамыту жолдары және олардың тиімділігін арттыру (эссе).
- •62.Қазақстан Республикасы индустриалдық-инновациялық стратегиясын (2003-2015ж.Ж.) жүзеге асыру мәселелері (эссе).
- •63. Қазақстан Республикасының дағдарыстан шығу бағдарламасын талдау (эссе).
- •64. Қазақстан Республикасының экономикалық өсу факторларына талдау жасау (эссе).
- •65. Білім беру адам капиталының факторы ретінде. Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылғы халыққа жолдауы (эссе).
- •66. Қазақстан Республикасындағы дамыған кәсіпкерлік түріне талдау жасау (эссе).
- •67.Қазақстан Республикасында өндіріс факторларын пайдалану тиімділігі (эссе).
- •68. Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығының қызметі және дамыту жолдары (эссе).
- •69.Қазақстан Республикасында шағын және орта бизнесті қолдау шаралары (эссе).
- •70. Қазақстан Республикасында өндірістік саланың дамуына тартылатын инвестициялардың тиімділігі (эссе).
- •71.Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің аймақтық және салалық даму проблемалары (эссе).
- •72. Қазақстан Республикасының дағдарыс жағдайында мемлекеттік реттеуді күшейту шаралары (эссе).
- •73.Капитал айналымының материалдық-схемалық көрінісіне талдау жасау
- •74. Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық проблемасы және оны төмендету жолдары (эссе).
- •75. Қазақстан Республикасында экономикалық қауіпзіздікті қамтамасыз ету (эссе).
- •77. Шығындарды төмендету арқылы жоғары пайдаға қол жеткізу жолдары.
- •78.Нарық элементтерінің өзара байланысын сиппаттау
- •79. Нарықтық экономика жағдайында макроэкономикалық тепе-теңдікті сақтаудың тиімді жолдары.
- •81.Қазақстан Республикасында экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі әдістері
- •82. Қазақстан Республикасындағы өндіріс факторлары нарығының дамуы
- •84.Жоспарлы және нарықтық экономикалық жүйелердің қызмет ерекшеліктеріне сипаттама жасау
- •85.Қазақстандағы қаржы нарығының қызмет ету ерекшеліктері
- •89.Жер бағасының анықталу ерекшеліктері және тәуелді факторлары.
- •90.Еңбек нарығындағы тепе-теңдік сақтау жолдары.
81.Қазақстан Республикасында экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі әдістері
Экономика өміріне мемлекеттің қатысу себептері, формалары мен тәсілдері актуалды мәселелер қатарына жатады және дәстүрлі түрде ғылыми зерттеу пәні болып табылады. Нарықтық экономиканы мемлекеттік реттеудің тиімді жүйесі елдің экономикалық дамуының және саяси тұрақтылықты ұстап тұруының маңызды шарты болып саналады. Қазіргі заманғы мемлекет экономикалық өмірді енжар бақылаушы болып табылмайды, керісінше мемлекет елдің шаруашылық-экономикалық өміріне белсенді түрде қатынасады және де керек кезінде елдің экономикасын тұрақтандыру үшін керекті шараларды да жүргізеді.
Қазіргі кезде мемлекеттің экономикадағы орны мен ролі үздіксіз күшеюде. Бұны тек қана жалпы ішкі өнім қатынасында мемлекеттік кірістер мен шығындардың өсуі ғана емес, сонымен қатар экономикадағы дағдарысты жағдайларды жеңуге бағытталған үкіметтің реттеуші шараларының мәнінің де өсуі куәландырады. Экономиканы мемлекеттік реттеудің тапсырмалары мен тәсілдерінің өзгеруі әртүрлі факторлардың әсерінен болады, олардың ішінде ерекше орынды қаржылық жахандану, инновациялық дамудың ерекшелігі, сонымен қатар әлеуметтік-саяси факторлар алады. Сол себепті мемлекетте үнемі өзгеріп отыратын жағдайда өзінің қызметін тиімді атқаруға қабілетті сапа мәселесі туындайды. Осы мәселеге біздің еліміз де көп көңіл бөлуде. Мемлекеттік саясаттың стратегиялық мақсаты ретіндегі ұлттық экономиканың бәсекелестік қабілетін ең жоғарғы дәрежеге жеткізу қажеттілігі мен қоршаған ортаны қорғау тапсырмалары арасында қайшылықтар барҚоршаған ортаны ластаумен байланысты теріс экстерналиилерді ең төменгі дәрежеге жеткізу Қазақстан үшін қазіргі таңда өзекті мәселе, өйткені оның экономикасының бәсекелестік артықшылығы металдар өндірісімен, мұнай өңдеумен, химия өнеркәсібімен байланысты, олар экология үшін өте қауіпті болып саналады және қоршаған ортаны қорғауға маңызды салымдарды талап етеді. Бірақ та қазіргі таңда мемлекеттің де, жеке секторлардың да табиғатты қорғау шараларына жұмсап отырған шығындар көлемі мардымсыз және олар мәселенің көлеміне сай келмейді. Менің ойымша, қазіргі заманда жеке экономикалық субъектілер ғана емес, сонымен қатар мемлекетте оң және теріс сырқы әсерлерді өндіре алады. Осының классикалық мысалы ретінде ғылымды, білім мен медицинаны қолдауды айтуға болады. Фундаментальды ғылыми зерттеулерге мемлекеттік шығындарды жұмсау пайдалы білімді тарату арқылы басқа да субъектілерге оң сыртқы әсерлерді өндіреді. Қорыта келсек, Қазақстанда мемлекетті нығайту тапсырмасы әр түрлі шаралар кешенін қарастырады. Сонымен қатар дамыған нарықтық экономиканы құруға керекті институционалды қайта құрылымдар реформалардың шешуші элементі болып саналады. Қазақстанда нарықтық құрылымдардың тиімділігіне негізгі шектеуші ретінде қоғамдық игіліктерді өндіру мен экономикалық дамудағы қолайлы жағдайларды қалыптастыру арқылы сипатталатын, нарықтық экономикадағы мемлекеттің базалық қызметтерін қаржылық реттеудің институттарының сәйкес келмеуі есептелінеді. Сондықтан бюджет саясатын жүргізуде, оның тиімділігінің мониторингі мен болуы мүмкін негативті салдарларды дер кезінде жою шараларын қарастырады.