22.Ұйымда өзгерістерге қарсылықтарды білдіруді жеңу. Стрессті басқару әдістері

Өзгерістерге қарсылық білдірушілердің себептерін ашуға «Гомеостаз» ұғымы көмектеседі. Гомеостаз д/з-ішкі ортаның тұрақты құрамы мен қасиетінің салыстырмалы динамикалық 1 қалыптылығын ж/е жүйенің негізгі функ/ң тұрақтылығын білд/ді, яғни адамдар ішкі ж/е сыртқы жағдайдың белгілі бір үйлесімдігіне үйренеді, тіпті бұл үйлесім олар үшін қолайлы болмасада. Сондықтан да гомеостазға әлеуетті қауіп тудыратын қандай да бір өзгерістерді олар бастапқыда қабылдамайды. Өзгерістерге қарсылық білдірудің маңызды себептерінің бірі корпоративті мәдениет б.т. Бұл ол қандай да бір деңгейде ұйым үшін қорғаныш қызметін атқаратынымен байланысты болады, бірақ сонымен қатар ол өзгерістерді жүргізуге кедергі етеді.

Өзгерістерге қарсылық білдірудің (ӨҚБ) түрлері. ӨҚБ д/з – ұйымдағы өзгерістерді жүзеге асыруға қарсы әрекет етуге н/е сенімсізденуге бағытталған қызметкерлердің кез келген іс-әрекеттерін білд/ді. ӨҚБ-ң 3негізгі нысандары ерекшеленеді:

1. Логикалық, оңтайлы қарсылық – Бейімделу үшін қажетті уақыт, біліктілікті төмендету секілді қалаусыз жағдайды жасау мүмкіндігі, өзгерістердің экон-қ шығындары. Күмән тудыратын өзгерістердің техникалық орындылығы.

2. Психологиялық, эмоционалдық ұстанымдар – белгісіздік қорқынышы, өзгерістерге бейімжделе алмау қабілетсіздігі, менеджментке н/е өзгерістің басқа да агенттеріне жек көрушілік, қауіпсіздікке мұқтаждық, болып жаткан жағдайды сақтап қалу ниеті.

3. Әлеуметтік факторлар, топтық мүдделер – саяси одақтар, топтық құндылықтарды қолдау, жергілікті шектеулі мүдделер, достық қарым-қатынасты сақтап қалу ниеті.

Аса терең ж/е түбегейлі өзгерістер жүргізілген сайын, оларға қарсылық білдіру ықтималдылығы жоғары болады. Кез келген ұйымда әрқашан қозғаушы ж/е тежеуші күштер болады.

Өзгерістерге қарсылық білдіруді жеңу үшін ең қолайлы уақыт – олар пайда болмай тұрғанға дейінгі кезең. Сонд/н өзгерісті сәтті жүргізу үшін басшылыққа төмендегілер қажет:

1. Ұйымдағы жағдайды талдау ж/е ұсынылуы мүмкін өзгеріс қандай қарсылыққа тап болатынын болжауы керек.

2. Осы қарсылық білдіруді (әлеуетті ж/е шынайы) минимумға дейін төмендету керек.

«Стресс» ұғымы техникадан алынған,онда ол әртүрлі денелер мен конструкциялардың жүктемеге қарсы тұру қабілетін білд/і.

Кез келген конструкцияның шиеленесушілік шегі болады, сол шектен асу оның бұзылуына алып келеді. Стресс – дағдылы ж/е жиі кездесетін құбылыс. Стресспен жеке күресудің кейбір тәсілдері:

1. Өзіңіздің уақытыңызды дұрыс қолдануға үйреніңіз:

• Қажет істердің тізімін жасаған кезде, олардың ішінен бүгін орындағыңыз келгенін санап шығыңыз.

• Артық уәде беруден қашыңыз, бұл сіз берген орындай алмаған кезде нерв жүйесіне қосымша жүктеме алып келеді

• Уақыт шығындарын талдаңыз: телефонмен ұзақ сөйлесу, кезекте күту, жоспарланбаған істерді орындау

2. Өзіңіздің қызметіңізді ауыстыра біліңіз. Шиеленістен шеттеу үшін орындалатын жұмысқа қарқындылығы б/ша бара-бар алмастыруды, қызметтің басқа түрін табу керек. Бұл басқа жұмыс н/е физикалық жаттығу, спорт болуы мүмкін.

3. Стресті сізге қызмет етуге мәжбүрлеңіз. Жағымсыздықтардан кете алмай қалған жағдайда, олардан мүмкіндігінше пайданы алуға тырысыңыз:

• Негативті құбылысты позитивті секілді қабылдауға күш салыңыз

• Стресс энергия көзі ретінде қараңыз

4. Жағдайға басқа көз қараспен қараңыз. Жай күйде сіз соншама жұмысты жасай алмайтын, ал тынышсыз күйде көп нәрсені жасауға үлгердіңіз:

• Мәселені шақыру ретінде қарастырыңыз

5. Барлығы өтеді, бұл да өтер

• Келешекті жақсыға жорамалдаңыз.