7. Туроператор және турагент қызметіндегі негізгі айырмашылық

Халықаралық туризмде негізгі рөл атқаратындар – туроператорлар болып табылады. Себебі: олар туристік өнімді қалыптастырып,оның құрамына кіретін қызмет түрлерін ( тасымалдау, орналастыру, тамақтандыру, экскурсиялық қызмет және басқа да қызметтер) ұйымдастырушы болып табылады.

Турагенттер- тек туроператорлардың қызметін сатумен айналысатын операторлар болып табылады. Бұл ұйымдар туристік нарықта тікелей туристермен жұмыс жасап, туроператорлардан сыйақы алатын ұйымдар болып табылады.

Туроператорлар мен турагенттер арасындағы айырмашылық:

Турагенттер туристік өнімді өздері қалыптастырмайды, тек оны туроператорлардан сатып алып туристерге сатумен айналысады.

Турагенттердің туристік өнімді сатудағы негізгі ерекшелігі мынада:

10. Турагент туроператорлар қалыптастырған өнімдерін сатып, туроператорлардың шарты б/ша жұмыс жүргізеді. Бұл жағдайда турагент туроператорлармен туристердің арасында делдал рөлін атқарады. Яғни турагенттер туристерге олардың құқықтары мен міндеттері туралы, алдағы саяхаттың шарттары туралы толық мәлімет беруге тиіс.

11. Егер туристер тарапынан туристік саяхат жөнінде немесе көрсетілген қызмет жөнінде наразылық болған жағдайда келісім шартқа сәйкес оны қарауды туроператорлар жүзеге асырады.

12. Турагенттер туристермен жұмыс жасаған кезде сапалы туристік өнім ұсынатын туроператорлардан қажетті туристік өнімдерді алып жұмыс жасауына болады.

Кәсіпкерлік қызметтек кейбір туроператорлар 1туристік ұйымда 2 функцияны біріктіріп туроператорлық және турагенттік қызметпен айналысуына болады.

8. Туроператорлар қызметі есебі

Туроператорлық қызмет есебінде ең негізгі есеп учаскесі болып табылатын турөнімді қалыптастыруға байланысты шығын есебі және оның өзіндік құнын анықтау болып табылады. Бұл жағдайда жеке туристік өнімнің өзіндік құнын анықтау барысында кәсіпорын өз қызметінің ерекшелігін ескеруі қажет және калькуляция баптары б/ша шығындарды топтастыруы қажет.

Турөнімді қалыптастыру – туристердің тапсырысы б/ша немесе операторлардың келісім шарттары б/ша жүзеге асырылады. Турөнімнің өзіндік құнын қалыптастыру есебі 8110 шот негізінде жүзеге асырылады. Сондықтан турөнімді қалыптастыруға байланысты шығындардың бәрі 8110 шотына жинақталуы тиіс.

Туристік өнім есебі 1320 шот негізінде жүзеге асады. Ал қажет болғанда осы шоттар негізінде субшот ашуға құқылы.

13. Егер туристерден тапсырыс түскенде турұйым турөнімді қалыптастыруы тиіс. Төлемақы ылдын-ала төленгенде:

Дт 1610

Кт 1010, 1030

14. Құқық алуға байланысты шығындар

Дт 8110

Кт 3310

15. Өзара есепке алу (төлемақыны)

Дт 3310

Кт 1610

16. 8110 шотын жабамыз

Дт 7010

Кт 8110

17. 7110–ды жабамыз

Дт 5610

Кт 7010

9) Турагент қызметі есебі

Турагенттік тәжірибелік қызмет 2 жолмен жүзеге асырылуы мүмкін.

18. Турагенттер туристік өнімдерді өз меншіктеріне алып туристік өнімді өз аттарынан сатады.

Мұндай жағдайда турагенттер путевкаларды сату және сатып алумен айналысады.

19. Турагенттер агент рөлін атқарады.

Бұл жағдайда туристік өнімді агенттік келісімшарт бойынша сатады.

Комиссиялық келісімшарт бойынша комиссионер рөлін атқарады.

Бұл жағдайда туристік өнімді иеленуші атынан сатып, қызметттері үшін сыйақыны туроператорлардан алады.

1-ші қызмет бойынша :

Туроператорлардан әрі қарай жылжыту үшін туристік өнімдерді сатып алу Дт1330 Кт3310

ҚҚС сомасын есепке алу Дт1420 Кт 3310

Соманы есепке алу Дт 3130 Кт1420

Туроператордың төлемақысын төлеген жағдайда Дт3310 Кт1030

Туристік өнімді сатуға байл басқа ұйымдардың қызметтері Дт 7110 Кт3310

ҚҚС сомасы Дт1420 Кт3310

Туристік ұйымды басқаруға байл ұйымның өзінің шығындары Дт7210 Кт2410,2710,2730,3350,2540,2420,3150,3190

Сатылып алынған туристік өнімнің сатылып алыну құнына шығысталуы Дт 7010 Кт1330

Туристік өнімнің сатудан түскен табысДт 1210 Кт6010

Сатылған туристік өнімнің ҚҚС сомасын Дт 1210 Кт 3130

Есепке алу Дт3130 Кт1010,1030