1. Агрегаттық функциялар.

2. MS SQL Server – депайдаланылатыннегізгіфункциялар.

3. MS SQL Server – депайдаланылатыннегізгіфункциялар, математикалықфункциялар.

4.Деректерқорымен ADO компоненттеріарқылыбайланысудыңберілуі.

5.Әртүрлідеректерқорынақосылудыңәдістері.

6. SQL Server – ге ADO арқылықосылу.

7.Деректерқорықауіпсіздігі. ҚолданумүмкіндіктеріншектеуЛогинқұру.

8. MS SQL Server ортасындадеректерқорыменжұмысжасау.Деректерқорынқұру.

9. MS SQL Server ортасындадеректерқорыменжұмысжасау.Кеселердіқұружәнежою.

10.Берілгендердімодификациялау. Alter Table операторы.Индекстердіқұружәнеалыптастау.

11.Сақталынғанпроцедурлар. Процедуралардықолдану.

12.Сұраныстарқұру, BETWEEN операторыныңқолданылуыжәнеоғанмысалкелтіру.

13.Көпкестелісұраныстар. Кестелердібіріктіру.

14.Сұраныстарқұру,  INоператорыныңқолданылуыжәнеоғанмысалкелтіру.

15. Көпкестелісұраныстар. Аралассұраныстар. 16. Сақталынғанпроцедурларжәнемұнда if. . .else операторынқолдану.

17. UNION біріктіруінқолданужәнеоғанмысал.

18. Кестелердібайланыстыру, ADOQuery негізгіқасиеттері.

19. Уақытпенжұмысжасауғаарналғанфункциялар.

20. Деректерқорынпайдаланудағы ADO технологиясы.

21. Деректеркомпоненттерінешолу. ADOConnection компоненті.

22. SQL Server Management Express ортасындажұмысжасау.

23. Берілгендерді модификациялау. Insert операторы.

24. Берілгендерді модификациялау. Update операторы.

25. Берілгендерді модификациялау. Delete операторы.

26. Кестеге жол қосу. Кестеден жолды алып тастау.

27. Select таңдау операторы.  Жеке кестелерге сұраныстар құру. SELECT өрнегін пайдалану. Шарт бойынша таңдау.

28. С++Builder ортасында есеп берулерді құру.

29. ADOTable компонентінің негізгі қасиеттері мен әдістері.

30. Динамикалық сұраныстар және ADOQuery параметрлері.

31. “Кадрлар бөлімі” программалық кешеніне арналған деректер қорын құру кодын SQL тілінде жазыңыз.

32. “Кадрлар бөлімі”  деректер қорында “қызметкерлердің ұлты” атты  кестесін құру кодын SQL тілінде жазыңыз.

33. “Кадрлар бөлімі”  ДҚ “қызметкерлердің бағыты” кестесін Transact-SQL тілдері арқылы деректермен толтырыңыз.

34. “Кадрлар бөлімі”  ДҚ “қызметкерлердің қызметі” кестесіне Transact-SQL тілдері арқылы өзгерту енгізу кодын жазыңыз.

35. “Кадрлар бөлімі”  ДҚ “қызметкерлердің дәрежесі” кестесіндегі деректерді жоюды Transact-SQL тілдері арқылы жүзеге асыру сұранысын жазыңыз.

36. “Кадрлар бөлімі”  ДҚ “қызметкерлердің атағы” кестесін Transact-SQL тілдері арқылы деректермен толтырыңыз.

37. “Кадрлар бөлімі” ДҚ есеп беруді жасаңыз.

38. Кадрлар бөлімі ДҚ доценттер тізімін шығару кодын жазыңыз.

39. Тұтынушыға кітапхана деректер қорындағы барлық кітаптар туралы мәліметтер жиынына есеп беру компоненттері арқылы  сұраныс жазыңыз.

40. Тұтынушы бөлімі арқылы деректер қорындағы мәліметтерді өзгерту коды сұранысын жазыңыз.

41. Тұтынушы бөлімі арқылы деректер қорындағы мәліметтерді  жою коды сұранысын жазыңыз.

42. Тұтынушы бөлімі арқылы деректер қорына мәліметтерді қосу компонентін атаңыз және оның сұраныс кодын жазыңыз.

43. Shop деректер қоры үшін LIKE  операторын қолданумен SQL-сұраныс жазыңыз (тауарлар  атауы жолына енгізілген тауарын табу керек).

44. Shop деректер қорына  динамикалық параметрлі сұранысын жазаңыз: берілген тауарды алған фирмалар тізімін шығару керек.

45. Shop деректер қорына  динамикалық параметрлі сұранысын жазаңыз:  берілген категорияға қатысты тауарларды шығару керек.

46. Shop деректер қорына бірнеше кестелерді біріктірумен байланысты динамикалық параметрлі сұранысын жазыңыз: берілген категорияға қатысты тауарларды шығару керек.

47. Shop деректер қорына бірнеше кестелерді біріктірумен байланысты динамикалық параметрлі сұранысын жазыңыз: берілген тауарды алған фирмалар тізімін шығару керек.

48. LIKE операторының қолданылуымен Shop деректер қорынан  сатылған тауарлар тізімін шығарып беретін сұраныс құрыңыз.

49. «Кітапхана»  деректер қорын құру керек және бұл деректер қорында “reader”, “book”атты 2 кесте құрыңыз, 2 кестені байланыстыратын сұраныс құраңыз.

50. Transact-SQL тілінің көмегімен “reader”, “book” кестелерін деректермен толтырыңыз.

51. Кітапхана деректер қоры үшін LIKE операторын қолданумен SQL- сұранысын жазыныз (оқырманның фамилиясы  мен кітап аты жолында енгізілген оқырман мен кітапты табу керек.

52. Берілген кітапты алған оқырмандар мен берілген оқырманға қатысты кітаптар тізімін шығаратын сұраныс жазу керек.

53. Кітаптарды өткізбеген қарызгерлерді есептеуге қатысты бірнеше кестелерді біріктірумен байланысты сұраныс жазу керек.

54. Кадрлар бөлімі деректер қорынан жұмыс істеу уақыты 10 жылдан асқан қызметкерлер тізімін шығару кодын жазыңыз.

55. LIKE операторының қолданылуымен кадрлар бөлімі деректер қорынан  қызметкерлер аттарын шығарып беретін сұраныс құрыңыз.

56. Есеп беру. Кадлар бөлімі деректер қорынан тек қана жасы 30-дан асқан қызметкерлер тізімін шығарып беру кодын жазыңыз.

57. Есеп беру. Кітапхана деректер қорынан кітапхана қорында бар, бірак ағымдағы уақытта оқырман қолындағы кітаптар тізімін шығаратын аралас сұранысын жазыңыз.

58. Тұтынушыға деректер қорындағы мәліметтерді түзету үшін қолданылатын компоненттерді атап, түзету кодын жазыңыз.

59. Shop деректер  қорындағы барлық сатылған тауарлардың суммасын шығару.

60. Кітапхана деректер қорында BETWEEN  операторын қолданып  әртүрлі жылдары аралығында шыққан кітаптар тізімін шығарыңыз

1. Агрегаттық функциялар.

Кейбіржағдайлардасұраныстыңөзіндеөрісмəнінесептеу, табылған

жазбаларсанынесептеу, өрістердіңмаксималдымəнінесептеунемесебасқадаесептеулержүргізуқажетболады. Осындаймəселелердішешуфункциясынагрегаттықдепатайды. Агрегаттықфункциякестеніңбарлықөрістеріүшінбірмəншығарыпбереді. Агрегаттықфункциялартізімітөмендекелтірілген:

− COUNT операторысұранысшартынқанағаттандыратындай

жазбаларсанынесептепбереді.

− SUM операторы өріс жазбаларының мəнін қосады.

− AVG операторы өріс жазбаларының орта мəнін есептейді.

− МАХ операторы берілген өрістің ең үлкен мəнін есептейді.

− MIN операторы берілген өрістің ең кіші мəнін есептейді.

Агрегаттық функциялар сұраныста өріс аттарымен қолданылады, алөрістердің аттары оларға аргумент ретінде беріледі. SUM жəне AVGоператорларын тек қана сандық өрістерде қолданады. COUNT, MAX жəне MIN операторлары сандық жəне символдық өрістерде қолданады. MAX жəне MIN функцияларын символдық өрістерде қолдануда, олардың мəндері ASCII-кодқаайландырылады. Функцияның минималды мəніне алфавит символы, оның бас жағындағы, сəйкес келеді, максималды мəніне соңына қарай тұрғаны сəйкес келеді. COUNT функциясы барлық жазбаларды есептейді. Жазбалардағы қайталанулар болған жағдайда DISTINCT операторы қолданылады. Бұл оператор COUNT функциясының ішінде, өріс атының алдында орналасады.

Мысалы,

Select count(*) from Persоператоры Pers кестесіндегі жазбалардың толық санын есептейді, алSelectcount(*) fromPerswhereDep=’Бухгалтерия’ операторы бухгалтерия қызметкерлерінің жазбалар санын есептейді.Select count(DISTINCT Dep) from Pers операторы Pers кестесінің Dep өрісіндегі əртүрлі бөлімшелердің санын есептейді.Төменде Orders кестесіндегі Freight өрісінен салмағы үш жүз бірліктен артықболатын жүк салмағының орта мəнін, жүк салмағының минималды мəнін, жүк 29 салмағының максималды мəнін, оның қосынды мəнін жəне жүк санын есептеп

беретінсұранысжазылған.

SELECT AVG (Freight) AS орта, MIN (Freight) AS Мин, MAX (Freight) ASМакс, SUM (Freight) AS қосынды, COUNT (Freight) AS саны FROM OrdersWHERE Freight > 300

мысалы,

Select min(Year_r), max(Year_r), avg(Year_r) from Persоператорытуғанкүнніңминималды, максималдыжəнеортамəнінесептеп

береді, алSelect min(GetDate()-Year_r), max(GetDate()-Year_r), avg(GetDate()-Year_r)from Pers

операторықызметкержасынабайланыстымəндербереді, GetDate() –MS SQLServer-дегіағымдағыуақыт.

AVG жəне SUM функцияларынқалданудажазбалардаайталануларболсаDISTINCT операторықолданылады.Агрегаттық функцияларды қолдану кезінде мынандай, ең жас қызметкер

фамилиясын анықтау мысалын қарастырайық:

Select fam, max(Year_r) from PersБірақсұраныстыбұлтүрдежазуғаболмайды. Біроператордаөріспенагрегаттықфункциялардыпайдаланудажазбалардытоптаудыпайдалануқажет,яғникілттіксөз Group By дықолдануқажет.Group By операторы агрегаттық функциялар қолданылатын өрістердіанықтау үшін пайдаланылады. Егер бұл оператор анық көрсетілмеген болса,онда SELECT өрнегінде көрсетілген барлық өрістер агрегаттық функция

аргументі ретінде болады. GROUP BY операторының параметрі ретіндекөрсетілген өріс топтаушы болып табылады. GROUP BY операторы бірсұраныста өрістерді жəне агрегаттық функцияларды біріктіруге мүмкіндікбереді. Келесі мынандай бір сұранысты қарастырып көрейік, фирмаорналасқан қаланы іздеу керек жəне қалалар санын, фирма үшін почталықиндекстің максималды мəнін табу қажет:

SELECT City, COUNT (*) AS Саны, MAX (PostalCode) AS

Почталық_индекс FROM Customers GROUP BY CityМұндағы City өрісіагрегаттықфункцияныңпараметріретіндеалынбағандығыноңайбайқауғаболады, сондықтанол GROUP BY операторын

пайдалануменжарияланған. Сұраныстыңорындалубарысындақалалартаңдапалынған. Бұлмысалдықиындатыпкөрейік. Кестедеекінемесеодандакөпреткездесетін, соныменқатарақырғынəтижесі Buenos Aires қаласынсызболатынсұраныстыжазыпкөрейік. Бұл жағдайда WHERE операторын пайдаланудың

қажеті жоқ, өйткені ол тек жеке жазбалармен емес массивтермен жұмысжасайды. Сондықтан WHERE операторына ұқсас HAVING операторынпайдалануға тура келеді. Ал сұранысымыз айталықтай өзгереді:

SELECT City, COUNT (*) AS Саны, MAX (PostaTCode) AS Почталық_индекс

FROM

Customers Where City <> 'Buenos Aires'

GROUP BY City

HAVING COUNT (*) >=3

Енді

Select Dep, Count(*) From Pers Group By Dep

операторынқарастырсақ, екібағаннан (бөліматтарынантұратынбаған, жəнеəрбірбөлімдегіқызметкерлерсанынесептейтінбаған ) тұратынкестесінбереді.АлSelect Dep, Count(*) From Pers Group By Dep Having Dep<> ‘Бухгалтерия’операторы бухгалтериядан басқа барлық бөлімдерге қатысты жолдардышығарып береді.

2-3. MS SQL Server – де пайдаланылатын негізгі функциялар, математикалық функциялар.

ABS (number) – санның абсолюттік мəні

ACOS(Number) – arccos(number) 0 денπдейін

ASIN (Number) – arcsin(number) π/2 денπ/2 дейін

ATAN(Number) – arctg(number) π/2 денπ/2 дейін

CEILING(Number) – бүтінгедейіндөңгелектеу

COS(Number) – cos(number) (бұрышөлшемірадианмен)

DEGREES(Number) – радианнанградусқаауыстыру

EXP(Number) – Number дəрежеліе

LOG(number) –ln(Number)

LOG10(Number) –lg(Number)

PI –тұрақтыπ=3.14159

POWER (Num1, Num2) – Num1-ді Num2 дəрежегешығару

ROUND(number) –дөңгелектеу

SIGN(number) =1, Number>0 болғанда

=-1, Number<0 болғанда

=0, Number=0 болғанда

SIN(number) – sin(number)

SQRT(Number) - √Number

TAN(Number) – tg(Number)