procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

begin // процедураның басталуы

MessageBeep(MB_OK); // динамиктен әр түрлі дыбыс шығаратын // стандартты процедураны шақыру операторы

end; // процедураның соңы

end. // модульдің соңын көрсететін оператор, // ол автоматты түрде қосылып тұрады

Енді дыбыс шығаратын құрылғыны іске қосып, бағдарламаны орындауға болады.

2.5 Компоненттің қасиетін бағдарлама орындалу барысында өзгерту

Жоғарыдағы формаға орналастырылған Button1-компоненттің атын Label1 сияқты бірден Объектілер бақылаушы терезесінен өзгертуге болады.

Сонымен бірге, осы әрекеттерді динамикалық түрде, яғни бағдарламаның кодын өзгерту арқылы орындауға болады.

Динамикалық түрде компоненттің атын өзгерту үшін OnCreate (құрастыру барысындағы) оқиғаны өңдейтін бағдарламаның үзіндісін келтірейік. Объектілер бақылаушысының терезесіндегі компоненттер тізімін ашыңыз (16-сурет). Тізімдегі TForm1 қатарын таңдап, Events бағанасындағы OnCreate қатарының оң жағын үзіліссіз екі рет сырт еткізіңіз.

16-сурет-Объектілер бақылаушысының терезесі

ҚР 1304000 КЖ

Өзг.

Бет

Құжат№

Қолы

Күні

Бет

Delphi ортасының шығарған дайындамасына бір қатарды енгізіңіз:

procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);

begin

Button1.Caption:=’ДЫБЫС’;

// : = меншіктеу операторы, таңбалар арасында бос орын қалдырмай // жазылады. Апостофқа алынған таңбалар жолы; таңбалар саны

// шектелмейді. Батырманың аты осы жолдың таңбаларынан тұрады end;

Енді бағдарлама қайтадан іске қосылғанда, Button1 батырмасының аты ДЫБЫС-қа өзгертілгенін көруге болады.

ҚР 1304000 КЖ

Өзг.

Бет

Құжат№

Қолы

Күні

Бет

3 Delphi ортасының компоненттері

Delphi ортасының компоненттері бағдарлама орындалғандағы көріністің пішімін анықтайтын бөлек элементтері ретінде қолданылады. Сонымен қатар, Delphi ортасының көрініспен жұмыс атқармайтын, яғни визуалды емес көптеген маңызды компоненттері бар. Жалпы дәлірек айтсақ, компонент алдын ала даярланған бағдарламаның үзіндісі, оны қажет болғанда құрылып жатқан бағдарламаға ендіруге болады деп түсіну керек.

Бұл тарауда Delphi ортасының компоненттерімен танысайық. Delphi ортасының құрамына 200-дей компоненттер кіреді. Солардың кейбір маңыздыларын қарастырайық.

3.1 Standard парағы

STANDARD парағының құрамына келесі компоненттер кіреді (17-сурет).

17-сурет-Standard парағы

1304000-«Есептеуіш техника және

бағдарламалық қамтамасыздандыру»

Өзг.

Бет

Құжат№.

Қолы

Күні

Студент

Литера

Бет

Беттер

Жет.

Нурбек Ә

топ.

3ЕТжәнеБҚ «А»

Бөлім менг

Белгісі Аты Орындайтын жұмысы

Таңдалған компонентті аластату

Frame Жиектері бар форма тәрізді басқа компоненттердің контейнері ретінде қолданылады

Main Menu Бағдарламаның негізгі меню жүйесі. Компонент арқылы күрделі меню құрып, жұмыс атқаруға болады

Popup Menu Көмекші немесе локальды меню. Әдетте меню тышқанның оң батырмасын басқанда пайда болады

Label Белгі. Әдетте бұл компонентке шағын жазу орналастырылады

Edit Енгізу қатары. Бір мәтіндік жолды енгізу, көрсету және түзету амалдарын орындауға болады

Memo Көпжолдық мәтін редакторы. Енгізу және шығару амалдарын орындауға қолданылады

Button Нұсқаулық батырма. OnClick оқиғасын өңдеуші үзінді кейбір нұсқауларды орындайды

CheckBox Тәуелсіз ауыстырғыш. Бағдарлама орындалу барысында тышқанды сырт еткізгенде ауыстырғыштың Checked мәні өзгертіледі

RadioButton Тәуелді ауыстырғыш. Әдетте осындай

тағы да бір компонентпен бір топқа біріктіріледі. Тышқанмен сырт еткізгенде алдыңғы таңдалған компоненттің босатылуына себеп болады

ListBox Таңдау тізімі. Опциялар варианттарының тізімін ұсынады және таңдалған бір опцияны бақылауға мүмкіндік туғызады

ComboBox Қиыстырылған таңдау тізімі. Таңдау тізімінен және мәтін редакторынан тұрады

ScrollBar Басқару белдеулері. Windows-терезелері сияқты тік және көлденең белдеулерін ұсынады

ҚР 1304000 КЖ

Өзг.

Құжат№

Қолы

Бет

Бет

Күні