14.Кәсіпорынның ақшалай активтерін басқару

Ақшалай ағымды басқару қаржылық менеджердің жұмысының ең маңызды бағыттарының бірі болып табылады. Оның құрамына мыналар кіреді: ақша құралдары айналымының уақытын (қаржылық цикл), ақшалай ағымды таңдау, оны болжау, ақша құралдарының оптималды деңгейін анықтау, ақша құралдарының бюджетін құрастыру және т.б. Ақша құралдарының қозғалысының қорытындысы болып қарапайым баланстық теңдеудің ақшалай ағымына құрылымы  табылады:

 

             ДС^Н + ДСⁿ + ДС^К + ДС^О;                                                    

 

ДС^Н  - кезең басындағы ақша құралдарының қалдығы;

ДСⁿ - кезең ішіндегі ақша құралдарының барлық ағымы;

ДС^К - кезең  ішіндегі ақша құралдарының барлық ағыны;

ДС^О - кезең аяғындағы ақша құралдарының қалдығы.

Аналитикалық жоспарда негізгі 2 көрсеткіш қызығушылық көрсетеді: соманың ағымы мен ағынының арасындағы айырмашылық.

 Минималды қажетті ақшалық активтердің мөлшерін есептеуді екі әдіспен есептеуге болады.  Бірінші әдіс

Минималды қажетті ақшалық активтердің ∑  есептелуі жоспарланған ақшалық ағымына негізделеді, ағымдық шаруашылық операциялар алдағы кезеңгі мына операциялар ақшалық активтердің көлемі бойынша.

                                            

                              ДА  _min=ПР _{да   ∕} о_да                                                                               

       ДА  _min-алдағы кезеңгі ағымдағы шаруашылық қызметтер бойынша минималды қажетті ақшалық активтерге қажеттілік.

       ПР _да   -алдағы кезеңгі ағымдағы шаруашылық қызметтер бойынша болжанатын төлемдік айналым көлемі

       о_да  - есептік кезең уақыты бойынша ақшалық активтердің айналымы.

Екінші әдіс ДА  _min=ДА_к+ ПР _да   - о_{да  ∕} о_да

ДА_к-есептік кезең соңына ақша қаражаттарының қалдығы

ПР _да   -алдағы кезеңгі ағымдағы шаруашылық қызметтер бойынша жоспарланатын төлемдік айналым көлемі

ФРДА- есептік кезеңде ағымдық шаруашылық операциялар бойынша төлемдік айналым көлемі

о_да- есептік кезеңдегі ақшалық активтердің айналымы.

     Егер төлемдердің түсімінің жоспары және ақша қаражаттарының шығыны айлық аралықта ұйымдастырылуына байланысты анықтылық болса, қаржылық менеджменттің шетелдік тәжірибесінде минималды, оптималды, максималды, ақшалық активтердің орташа қалдығын анықтаудың одан да киын  әдістері анықталады және қолданылады

15.Бизнес-жоспардың қажеттілігі және қаржылық тұрғылары

Бизнес-жоспар-басты көрсеткіш-ді шоғырландырған түрде бейнелейтін құжат.Ол фирма қызметінде жаңа жасалынатын жоба-ң нақты ж/е мақсатты бағытталған түріне негізделген.Сұрақтарды аумағына ж/е мәнділігіне б/ты нақты бизнес-жоспар-да қарастырылғандығын компания-ң стратегия-қ жоспары ретінде қарастыруға болады.Бизнес-жоспар жүргізілуіне сәйкес мақсатты құру тәуекелділігіне б/ты ж.а. үшін дайындалған жоспар-жоба-ң мәні,көлемі ж/е құрылымы күрделі болып келеді.Ұзақ мерзімді қарж-қ жоспарлауда:қарж-қ мақса-р ж/е фирма болашағы жинақталады;осы мақсат-ң деңгейі ағымдық фирма-ң қарж-қ жағдайына сәйкес деңгей анықталады;қойылған мақсат-ға жету б/ша сабақтастық іс-әрекет қалыптасады.Бизнес-жоспар-ң қарж-қ бөлігіндегі басты құралы-жоспарланған бизнес-ң қарж-қ стратегиясын сипаттау.Бұл тарау мына сұрақ-ға жауап беру к/к:бизнес жоспарды ж.а. үшін қанша құрал к/к?;қаржыландыру көздері ж/е динамикасы қандай?;салым-ң орнын толтыру мерзімі қандай?.Қысқа мерзімді қарж-қ жоспар сатылары:компания-ң қарж-қ жағдайын талдау;болжау мөлшерін ж/е бюджетті қалыптастыру;қаржы ресурс-да компания-ң жалпы қажеттілігін анықтау;қаржыландыру көз-ң құрылымын болжау;бақылау ж/е басқару жүйесіндегі іс-әрекетті қолдану мен жасау;жоспар жүйесіне өзгерістер енгізу барысын өңдеу.Тәжірибе тұрғысынан қаржылық жоспардың мына варианттары дайындалады:пессимистік,ықтималды б/уы;оптимистік.Бизнес-жоспар бөлімдері:инвест-қ саясат;айналымдық капиталмен басқару;қарж-қ болжаулар;есептік саясат;басқарулық бақылау жүйесі.