
4.Есеп.
14 және 16 жасар екі бала не істерлерін білмегендіктен далада телефон тораптарын бұзып ойнауының нәтижесінде полиция пунктіне жеткізілді. Кім, қандай тәртіппен әкімшілік жауапкершілікке тартылады?
1. Мемлекеттін міндеті мен қызметі қоғам өмірінің көпетеген салаларын қамтиды. Солардын арасында аса мағызды міндеттердін қатарына жататын іс құқықтық тәртіп пен заңдылықты адамдардың құқығын, бостандығын, мемлекеттік ж\е мемлекеттңк емес бірлестіктердің, еңбек ұжымдарының мүдделерін қорғау, қылмыспен күресу. Бұның барлығы ңс жүргізу ұүұығы саласына жатады. Сондықтан, іс жүргізу құқығында құқық қолдану іс әрекеті құқық қорғау органдарының көмегімен іске асады. Құқық қорғау органдары құқық қорғайтын және қоғамдық тәртіп пен құқықтық тәртіпті, заңдылықты қорғауды қамтамасыз ететін органдарға бөлінеді. Мұндай органдарға полиция, ішкі істер органдарының ішкі әскер, патрульдік қызметтегі секілді, қоғамдық тәртіпті сақтау үшін құрылған бөлімдер жатады.
Құқық қорғау қызметінің айрықша ерекшеліктері бар. Ол конституциялық принциптерге – оның мәнін ж\е мазмунын анықтайтын, жалпы басшылық идеялары мен ережелеріне сәйкес жузеге асырылады. Ең алдымен оларға мыналар жатады:
1) ҚР конституциясының 34-бабында баянды етілген жалпықұқықтық заңдылық принциптері, оны барлық мем\к ж\е мем\к емес мекемелер мен уйымдардың, лауазымды адамдардың, азаматтардың Конституция мен заңдардың нусқамаларын булжытпай сақтауы деп тусінуі керек. Оның устіне Конституцияның букіл Қазақстан аумағында жоғары заң куші бар ж\е ол тікелей қолд.
2) екінші бір негізгі принцип – адамның ж\е азаматтың құқықтары мен бостандықтарының басымдығы. ҚР Конс\ң 1-бабында адамның ар-ожданы, қадір-қасиеті, құқықтары мен бостандықұтары қымбат қазына деп жарияланған. Мем\к органдар мен лауазымды адамдар адамға құрмет корсетуге, оның құқықтары мен бостандықтарын қорғауға міндетті.
3) Азаматтар мен заңды тулғалардың заң ж\е сот алдындағы теңдігі принципі(ҚР Конс\ң 14-бабы). Шыққан тегі, әлеуметтік, қызметтік ж\е муліктік жаңдайы, жынысы, нәсілі, улты, тілі, дінге көзқарасы, нанымдар, турғылықты жері себебі б\ше не өзге де кез-келген өзге жағдаяттар б\ша ешкімді, ещқандай кемсітуге болмайды.
4) Жариялылық принципі құқық қорғау қызметінің, бул мем не жеке бастың мудделеріне залалын тигізуі мумкін жағдайларды есептемегенде,ашық ж\е копшілік алдында жузеге асырылатындығын білдіреді. БАҚ құқық қорғау органдарының жумысымен танысуына, лауазымды адамдардан сухбат алуларына, өздеріне қажетті мәліметтер жинауларына мумкіндіктері бар.
5) Жан-жақтылық, толықтық ж\е уәжділік принципі. Құқық қорғау органдары өз жумыстарында қателіктер мен басқа да жолсыздықтардан аулақ болу ушін осы принциптерді булжытпай орындап отыруы тиіс. Оны басшылыққа алмау – құқық қолдану субъектілері ушін азаматтардың, заңды тулғалардың құқықтарына, бостандықтары мен заңды мудделеріне қысым жасау секілді теріс зардаптарға соқтыруы мумкін.
6) Ұлттық тіл принципі (19-бап). Бул біздің көп ұлтты еліміздің ерекшелігін корсетеді ж\е республикада туратын барлық халықтардың құқықтары мен бостандықтарын, сыйлауға негізделген.
7) Құқық қорғау қызметін жузеге асыру кезіндегі кәсіпқойлық принципі. Ол мундай қызметті негізінен, заңгерлік жоғары білімі бар, арнайы дайындықтан өткен, белгілі дәрежеде өмірлік ж\е құқықтық тәжірибесі бар адам жузеге асырады.
8) Әркімнің білікті заң көмегімен алуға ж\е қорғану құқығына кепілдік принципі (13-бап, 3-т ж\е 16-б 3-т). Әрбір адамның заңда белг тәсілдер мен құралдарды қолдана отырып қорғануға, сондай-ақ азаматтық ж\е өзге де кез-келген істерді шешкен кезде білікті заңгердің, оның ішінде адвокатты пайдалануға құқығы бар. Заңда қарастырылған жағдайда, заңгерлік көмек тегін корсетіледі.
2. Қаржы құқығы мемлекеттің дамуының әрбір нақты кезеңінде оның міндеттері міндеттері мен қызметтерінің үздіксіз атқарылуын қамтамасыз ету үшін мемлекеттің қаржылық қызметінің барсында пайда болатын қоғамдық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Мемлекеттің қаржылық іс әрекетінің барсында материалды және ұйымдастырушылық сияқты екі түрлі қаржылық қатынастар қалыптасады. Материалды қаржылық қатынастар мемлекеттік ақша қорларын қалыптастыру және бөлу үрдісін, ақшалай қаржылардың қозғалысын қосымша реттейді. Ұйымдастырушылық қаржылық қатынастар мемлекеттің ақша, қаржы жүйелерінің, қаржыны мемлекеттік басқару жүйесінің, қаржылық жоспарлауды ұйымдастыруды, мемлекеттік қаржылық бақылауды ұйымдастыру барысында қалыптасады.
3. Азаматтық қызмет - азаматтық қызметшiлердiң қазыналық кәсiпорындардың, мемлекеттiк мекемелердiң мiндеттерi мен функцияларын iске асыруға, мемлекеттiк органдарға техникалық қызмет көрсетудi жүзеге асыруға және олардың жұмыс iстеуiн қамтамасыз етуге бағытталған лауазымдық өкiлеттiктердi орындау жөнiндегi кәсiптiк қызметi; Азаматтық қызметшi - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қазыналық кәсiпорындарда, мемлекеттiк мекемелерде ақылы штаттық лауазымда iстейтiн және олардың мiндеттерi мен функцияларын iске асыру және мемлекеттiк органдарға техникалық қызмет көрсетудi жүзеге асыру мен олардың жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету мақсатында лауазымдық өкiлеттiктердi жүзеге асыратын адам; Азаматтық қызметке кiру
1. Азаматтық қызметке кiру тағайындау тәртiбiмен немесе конкурс бойынша жүзеге асырылады. 2. Конкурсты бос лауазымы бар мемлекеттiк мекеме, қазыналық кәсiпорын ұйымдастырып, өткiзедi. 3. Азаматтық қызметке кiру және азаматтық қызметшiнiң бос лауазымына орналасуға арналған конкурсты өткiзу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды. 4. Азаматтық қызметке қабылдау еңбек шартын жасасу және жұмыс берушiнiң актiсiн шығару жолымен жүзеге асырылады.. Азаматтық қызметте болумен байланысты шектеулер
1. Азаматтық қызметшi: 1) материалдық-техникалық, қаржылық және ақпараттық қамтамасыз ету құралдарын, басқа да мемлекеттiк мүлiк пен қызметтiк ақпаратты қызметтiк емес мақсатта пайдалануға; 2) азаматтық қызметтiң қалыпты жұмыс iстеуiне және лауазымдық мiндеттердi атқаруға кедергi келтiретiн iс-әрекеттерге қатысуға; 3) қызмет жағдайын азаматтық қызметпен байланысты емес мақсатта пайдалануға; 4) азаматтық қызметтi өткеру кезеңiнде белгiлi болған мемлекеттiк құпияны, қызметтiк және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi жария етуге құқылы емес. 2. Бұрын сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адам басқарушылық функцияларды орындаумен байланысты лауазымға азаматтық қызметке қабылдана алмайды.
Билет № 90.
1.Қаржылық қызметтің әдістері.
2.Еңбек құқығының субъектілері.
3. Азаматтық қоғам.