
- •2.Әлеуметтанудыңқоғамдықжәнегуман-қғылымдаржүйесіндегіерекшелігі
- •3.Әлеуметтанудың құрылымы. Әлеуметтанудағы эмпирия мен теория проблемалары.
- •4.Әлеуметтану ғылымының реформа жолындағы рөлі.
- •5. Әлеуметтік стратификация.
- •6.Әлеуметтану пәнінің негізгі категориялары
- •7.Әлеуметтік дифференциация және әлеуметтіктеңсіздік
- •8.Әлеуметтік байланыс, әлеуметтік қауымдастық.
- •9.Әлеуметтік стратификация және әлеуметтік мобильдік.
- •10.Әлеуметтендіру процесінің негізгі деңгейлері
- •11. Әйел және отбасы
- •12.Әлеуметтік инженерия және өндірістің әлеуметтік қорлары.
- •13.Әлеуметтанудың әдісі
- •15.Әлеуметік зерттеудің міндеттерін анықтау
- •17.Әлеуметтік зерттеудің түрлері
- •1.Басқару әлеуметтануы
- •2.Білім беру және әлеуметтендіру процесі.
- •1.Жеке адам және әлеуметтену процесі
- •1.Информацияның жинау және өндеу әдістері
- •2.Инженерлердің кәсіби мобильдігі.
- •1.Қоғамның әлеуметтік құрлымы.
- •3. Қоғамның түрлері және қызметі
- •4.Қазіргі замандағы әлеуметтанудың негізгі парадигмалары.
- •5.Қазақстандағы орта таптың
- •9..Қоғам және білім берудің бір-біріне тәуелділігі
- •1.Отбасының негізгі белгілері және зерттеулердің негізгі бағыттары.
- •2. Отбасы өмірлік циклының негізгі кезеңдері.
- •19 Ғасырая.Ғымен 20 ғасырбасындағыбаскезіндегіқазақойшылдарыныңәлеуметтікпроблемаларытуралы
9.Әлеуметтік стратификация және әлеуметтік мобильдік.
Латынтілінде «страта» сөзіқабат, қатпармағынасынбілдіреді. «стратификация» ұғымықоғамдағыәлеуметтіктоптардың, жіктердіңқат-қабатқабағынушылықретімен, тікбірізділікпенжіктердіңорналасуынкөрсетеді. Стратасөзікеңмағынадатап, топмазмұдарындақолданылады. Көптегенсоциологтаржіктелудіңнегізініздеуменшұғылданды. Марксәлеуметтікжіктелудіңтабиғатынталдаудаалғашқықадамжасады. Олкапиталистікқоғамындағыәлеуметтікжіктелудіңбастысебебінөндірісқұралдарыниеленуші, қанаушы – буржуазия, капиталискежәнеөзеңбегінсатушы, жалданушы – жұмысшытабы, пролетариатқабөлінудендепкөрсеткен. Маркстіңпікіріншеекітоптыңкеліспейтінмүдделеріжіктелудіңнегізінқұрайды. Бұл – әлеуметтікжіктелудіңбірөлшемдіамалы. Социологтарстратификациялыққұрылымныңнегізі – адамдардыңтабиғижәнеәлеуметтіктеңсіздігідегенкөзқарастытүгелдейжақтайды. Бірақтатеңсіздіктіұйымдастырутәсіліәртүрліболуымүмкін.
М.веберәртүрлістраттарғажатқызудыңкритерияларыныңсанынкөбейтетүскен. Экономикалықменшіккеқатынастыңжәнетабыстыңдәрежесіненбасқадакритерияларынұсынды. Оларәлеуметтікатақжәнебелгілісаясипартияларғажататындығы. Атақдегенімізжекеадамныңтуысынаннемесежекесапасынасійкесқабылдағанәлеуметтікмәртебесі, олоғанқоғамдабелгіліорыналуынамүмкіндікбереді.
Стратификациякритерийлерінп. Сорокинолдаәрітереңдететүседі. Қандайдабірболмасынстратқажатқызуүшінкритериялардыңбіртектесжиынтығыболуымүмкінемесдейді. Соғансәйкесқоғамдаүшстратификациялыққұрылымныңбарекендігінкөрсетеді: экономикалық, кәсібижәнесаяси. Күрделібайлықжәнеэкономикалықбилікпениесіформалдытүрдесаясибиліктіңқұрылымынаеңбеуідемүмкін. Керісінше, күрделісаясиатаққаиеболғансаясаткерменшікиесіболмаудамүмкін. Кейінгіуақыттардасоциологтарстратификациалаудыңкритерийлерінкеңейтутуралытүрліойларқосты. Мысалы, оғанбілімдәрежесінқосу, т.б. Ашық
Индустриалдықоғамдастратификациялықкритерийлеркөпжоспарлы.
10.Әлеуметтендіру процесінің негізгі деңгейлері
Әлеуметтенуқұрылымына, әлеум. Теорияларменкөзқарастаркөрсететінқоғамдыққұбылыстыңауқымынаорайжекелегендеңгейлердібөліпайтуғаболады: 1) жалпытеориялықсоциология 2)ортадеңгейдегісоциологиятеориялары (жекежәнеарнаулы). Бұған, мәселен, қаласоциологиясы, білімберусоц., саясатсоц. Т.б. Жатады. 3) нақтысоциологиялықзерттеулер.
1. Жалпысоциологиялықтеориялар, макросоциологиялықзерттеуретіндеқоғамныңжәнежалпытарихипроцессдамуыныңмәңгіліккезеңінқарастырады. Ж.с.т. Деңгейіндекезкелгенәлеум. Құбылыстардыңп.б. Менөмірсүруініңөтетереңсебептерітуралы, қоғамдамуыныңқозғаушыкүштері, т.б. Жөніндегіғылымиқорытындыларжасалады.2. Ортадеңгейдегісоциологиялықтеориялврқоғамдықөмірдіңжекесалаларын, жекеәлеум. Топтарменинституттардықарастырады, мұндайжағдайдыәлеум. Экономикалыққатынастар, адамныңөндірістікқызметі, әсіресеоныңәлеум. Аспектілері, соныменқатархалықтыңәртүрлікатегорияларыныңеңбекжағдайы, халыққабілімберу, денсаулықсақтау, т.б. Мәселелердізерттейді.3 социологиялықзерттеулернітижесіндеалынатынғылымиқорытындылардыңжалпылықдәрежесінесәйкесбұлзерттеулертеориялықжәне
Мпирикалықболыпекігебөлінеді. Теориялықзерттеулерүшінмаңыздымәселе – әлеум. Өмірсаласындағыжиналғаннақтыматериалдарғатереңқорытындыжасау.ал, эмпирикалықсоциологиятікелейбақылау, сұраққою, құжаттардыталдау, статистикалықматериалдар, фактілержинауменшұғылданады. Бұларбірбірінтолықтырыпотырады. Социологиялықзерттеудіңалдынақойылатынміндетпенмақсатқасәйкессоциологияфундаментальдыжәнеқолданбалыболыпекігебөлінеді.