15.Модельдердің қай түрі «Егер бәрі де бұрынғы жағдайда қалса, не болады?» сұрағана жауап беруіне мүмкіндік береді? Бұл модельдін ерекшелігі қандай?

Болжамды модельдерде басқару нақты айқындалмаған. Бұл модель «Егер бәрі де бұрынғы жағдайда қалса, не болады?» деген сұраққа жауап береді. Болжамды модельде статистикалық тәсілдер, ойын теориясы мен мәліметтердің интеллектуалды анализі, сонымен қатар болашақтағы мүмкін болатын жағдайлар туралы болжамдар жасау үшін тарихи және қазіргі фактілердің анализі жасалады. Бизнесте болжамды модельдеуде мүмкіндіктер мен қауптерді идентификациялау үшін тарихи архивтерде табылған паттеріндерді қолданады. Модельдер көптеген факторлар арасындағы байланысты бекітту арқылы келісімшарттардағы мүмкін болатын қауіптер мен мүмкіндіктерге баға береді. Болжамды модельдеу қаржылық қызмет, сақтандыру, телекоммуникация, бөлшек сауда, туризм, денсаулық сақтау, фармацевтика және басқа да салаларда қолданылады. Әсіресе, қаржылық қызметтерде несиелік скоринг әдіс қолданылады.

Скоринг модельдері тұтынушының несиелік тарихын, яғни оның қарыздарының мерзімі және мөлшері, тұтынушылық мәліметтерді зерттеп, өңдейді.

Сложность разработки прогнозной модели, в отличие от модели соответствующей явлению, существующему в настоящее время, заключается в необходимости учета всех возможных изменений, которые могут произойти с объектом прогнозирования в будущем, предусмотреть действия различных факторов (внешних и внутренних), способных кардинально изменить его развитие и функционирование.

Классификация прогнозных моделей

1. В зависимости от природы прогнозируемого явления:

– предметные (вещественные);

– физические (прогноз физического процесса);

– экономические;

– демографические;

– политические;

– социологические;

– информационные и т. д.

В зависимости от степени сложности:

– простые (модели простых явлений, характеризующихся одной переменной);

– сложные (модели сложных явлений, описываемых с помощью 2–10 переменных. Пример: модели уровня политической культуры, производительности труда);

– сверхсложные (модели явлений, описываемых с помощью очень большого числа переменных Пример: модели перспек­тив развития духовной культуры, города, отрасли, общества в целом и т. д.).

16. Модельдердің функционалдық мақсатын қарастырғанда қандай функцияларды айқындауға болады?

Рассматривая функциональное назначение моделей, можно выделить следующие функции, выполняемые моделями:

• исследовательская — применяется в научном познании;

• практическая — применяется в практической деятельности (проектировании, управлении и т. п.);

• тренинговая — используется для тренировки практических умений и навыков специалистов в различных областях;

• обучения — для формирования у обучаемых знаний, умений и навыков.

17. Модельдерді ұсыну формаларының 10 мысалан келтіріңіз

1. физикалық форма –материалдық объект пішіні: глобус, қала жоспары;

2. вербалдық форма –сөздік –объект сипаты сөз, сөйлем арқылы: адам келбеті, кәсіпорын құрылымын ауызша сипаттау;

3. графикалық –схема, график, диаграмма, карта;

4. таңбалық –символ, белгі арқылы: жол белгілері, математикалық формулалар.

Осыдан мысалдарын аламыз