15. Дағдарысқа қарсы басқарудың моделі

«Дағдарысқа қарсы басқару» термині салыстырмалы түрде жақында пайда болды. Оның пайда болу себебі Қазақстан экономикасын реформалау және Қазақстанның дағдарысты даму аясына өтуімен байланысты. Ре-формалау нәтижесі дағдарысқа әкелетінін көбісі күткен жоқ, бірақ бүгінгі күні экономиканы дағдарыстан тек жаңа типтегі басқару шығара алатынын көбісі түсінеді. Бүндай басқару « дағдарысқа қарсы » атауына ие болды. Дағдарыс дегеніміз не? Дағдарыс, ол – капитал үшін тиімді іскерлік кеңістігінің жетіспеуі. Жаңадан тиімді капиталға ие болғанша дағдарыс ұзақ уақытқа дейін созылуы мүмкін. Ондай жағдайдың ұзаққа созылуы тек халық үшін емес, сонымен қатар капитал үшін де қиынға соқты. Оған қоса, «инфляция» деген қатер туды, сондықтан капитал бірте-бірте өз құнын жоғалта бастады. Бағаның құнсыздануы тек кризистік кезеңде байқалады.

Дағдарысқа қарсы басқару ерекшеліктері: дағдарыстық құбылысытың диагностикасынның алдын алу.бейтараптандыру,мен шешімдер жүйесі.арылу бойынша басқарушылық шаралар жүйесі.Д.Қ:Б дағдарыстық үрдістің дамуыынң барлық кезеңдерін қамтуы тиіс.Соынң ішінде дағдарыс профилактикасын ескертуін қамтиды.

Кәсіпорынның дағдарыс жағд әсер ететін факторлар: Сыртқы факторлар:

-салық жүйесінің тұрақсыздығы

• Ғылым мен техника даму деңгейі

• Инфлянция деңгейі

• -бизнес партнерлар қаржылық жағдайы

• -сыртқы саясат тұрақтылығы

Ішкі факторлар:

• --операциялық әрекеттерге байл(тиімсіз маркетинг,ағымдағы шығынның құрылымның тиімсіздігі, сақтандыру мен маусымдық қордың жоғарғы деңгейі,өнім ассортиментінің дизерсификациясының жетіспеушілігі,өндірістік менеджмент тиімсіздігі)

• --инвестициялық қызметпен байл.факторлар(қорлар портфелінің тиімсіздігі,бітпеген құрылыс ұзақтығы,жоспарға қол жеткізбеу, инвест менеджмент тиімсіздігі)

• --қаржылық қызметпен байл.факторлар(стратегияның тиімсіздігі,актив құрылымының оңтайлы болмауы,қарызға алынған капитал мөлшеріінң көп болуы,дебиторлық қарыз өсуі,қаржы меенедж тиімсіздігі.)

Бейдағдарыстық басқару обьектісі ретінде кәсіпорын қызметінің элементтері:

• 1.Жұмыс күші

• 2.Өндіріс құралдары

• 3.Өндірісті, еңбекті басқаруды ұйымдастыру

• 4.Инвестициялар

• 5.Қаржы

• 6.Кәсіпорынның ішкі және сыртқы ортасы

Бейдағдарыстық басқарудың мақсаты;ш.ж.с қызметінің дамуының жетілуінің жаңа бастамасының негізін дайындау. Модельдің міндетті Шарты төтенше жағдайдың Жоспарын дағдарыстық жағд.Ағымын бақылау және уақытында қорытынды жасау мақсатында стратегияны дайындау.

Бейдағдарыстық басқарудың функциялары:

• Дағдарыс алдындағы басқару

• Дағдарыс жағдайында басқару

• Дағдарыстан шығу үрдісін басқару

• Тұрақсыз жағдайды шешу

• Шығын мен жоғалған мүлікті толтыру

• Өз уақытында шешім қабылау

Бейдағдарыстық модель кезеңдері

• Мақсатты дәлелдеу

• Болжамды талдау

• Дағдарыстық ықтимал себептерінің диагностикасы

• Қоғамдық пікірді бағалау

• Төтенше жағдай жобасын құру

• Стратегияны таңдау

• PR формасын әдісін жасау

• Тактика құрып,бағдарламаны іске асыру

• Нәтижені бағалап, тиімділікті талдау

• Бақылау, өндірістке енгізу

3 блок