(1)Класстар диаграммасындағы кластың графикалық суретінің нұсқалары
Диаграмманы құрудың бастапқы кезеңдерінде жеке класстар жай тікбұрышпен белгілене алады, онда сәйкес класстың аты (1, а-сур.). Диаграмманың жеке компоненттерін жоспарлау өлшемі бойынша класстарды сипаттау атрибуттармен (1, б-сур.) және операциялармен 1, в-сур.) толықтырылады. Төртінші секция (1, г-сур.) міндетті емес және анықтамалық сипаттағы қосымша ақпаратты орналастыру үшін қызмет етеді, мысалы класстарды алып тастау немесе шектеулер туралы, құрастырушылар немесе жүзеге асыру тілі туралы мәліметтер. Нақты класстардың графикалық суретінің мысалы 2-суретте келтірілген. Бірінші жағдайда, Шеңбер класы үшін (2, а -сур.) тек оның атрибуттары ғана емес - оның центрінің орналасқан жерін анықтайтын координаттық жазықтықтағы нүктесі көрсетілген. Терезе класы үшін (2, б -сур.) тек оның операциялары ғана көрсетілген, сондай-ақ оның атрибуттарының секциясы бос қалдырылған. Есеп класы үшін (2, в -сур.) төртінші секция қосымша суреттелген, онда осы класс объектісін резервті көшірілуін жүзеге асыру талабы көрсетiлген.
2-сур. Нақты класстардың графикалық суретінің мысалы
Кооперация диаграммасы: тағайындау, мысал.
Кооперация диаграммасы жеке объектілер деңгейінде жүйенің мінезін сипатауға арналған, қажет мақсатқа қол жеткізу немесе қолданудың кейбір нұсқасын жүзеге асыру үшін олар өзара хабарламалармен алмасады. Жүйенің аналитигі немесе архитектордың көз қарасы жағынан жобада жеке объектілердің өзара құрылымдық байланыстарын көрсету маңызды. Үлгі құрылымының мұндай көрінісі өзара байланысқан объектілердің жиынтығын және кооперация диаграммасын қамтамасыз етедi.
Кооперация (collaboration) — моделденетін жүйенің ортақ контексінде қолданудың жеке нұсқаларын жүзеге асыру мақсатында өзара әрекеттесумен бірге жеке класс объектілер жиынтығының спецификациясы.
Диаграммада кооперация кластың данасы болып табылатын объектілерді, өз кезегінде қауымдастық және хабарламалар данасы болып табылатын олардың арасындағы байланысты орналастырады. Байланыстар хабарлама сілтеуіштерімен толықтырылады, сонымен бірге тек моделденетін кооперацияның жүзеге асырылуына қатысатын объектілер ғана көрсетіледі. Ары қарай, класстар диаграмасындағыдай объектілер арасындағы құрылымды ара қатынастар әр түрлі байланыстырылатын сызықтар түрінде көрсетіледі. Байланыстар осы өзара әрекеттесуде объекті рөлін атқаратын рөл аттарымен толықтырылуы мүмкін. Және ақыр соңында, динамикалық өзара әрекеттесулер бейнеленеді - объектілер арасындағы байланыстыратын сызықтар жанында бағыты көрсетілген сілтеуіштер түріндегі хабарламалар ағыны, сонымен бірге, хабарламалар тізбегінде хабарламалар аты және олардың реттік нөмірлері беріледі.
Бір және тура сол объектілер жиынтығы әр түрлі кооперациялардың жүзеге асырылуына қатыса алады. Қарастырылып жатқан кооперацияға байланысты жеке объектілер арасындағы байланыстар да, және олардың арасындағы хабарламалар ағаны да өзгеруі мүмкін. Тура осы қасиет бойынша кооперация диаграммасы класстар диаграммасынан ерекшеленеді, онда класстар, олардың атрибуттары мен операциялары, сонымен қатар, модель элементтері арасындағы барлық қауымдастықтар мен басқа да құрылымды қатынастар шектеусіз нұсқалуы керек.
