6. Ақпарат және оның қасиеттері.

"Ақпарат" термині "informatio" деген латын сөзінен шыққан, мағынасында мəлімет, түсініктеме, түсіндіру дегенді білдіреді.

Ақпарат – нақты өмірді белгілермен н/е сигналдардың көмегімен бейнелеу.(адамның қоршаған ортадан алатын мәліметтер жиыны).

Техникада ақпарат деп, таңбалар мен белгілер формасында берілген хабарламаларды түсінеді;

Кибернетикада ақпарат деп, білімнің бағдарлау, белсенді əрекет ету, басқару, яғни жүйелерді сақтау, жетілдіру, дамыту мақсатында қолданылатын бөлігін түсінеді. (Н. Винер).

Ақпарат (материалистік философия б/ша) нақты дүние бейнесінің мәліметтер, хабарлар арқылы айтылуы. Хабарлар-информацияның тіл, мәтінін, цифрлық мәліметтер, график, кесте түрінде бейнелену түрі.

Ақпараттың қасиеттері:

Сенімділігі – ақпарат сенімді, егер ол істің шындығын көрсететін болса.

Анықтылық (достоверность) – ақпарат іс-ң ақиқаттық жағдайын толық ашатын болса, оның анық, айқын болғаны.

Толықтық – егер ақпарат түсінуге ж/е белгілі бір шешім қабылдауға жеткілікті болса.

Дәлдік – ақпарат дәлдігі оның сол объектінің, процесстің, құбылыстың нақты жағдайына жақындығы жатады.

Нақтылығы – объективті жағдайының ақиқаттылығын бейнелейтін ақпарат қасиеті.

Адекваттылығы – жұмыстың нақты объективті күйінің сәйкестік дәрежесін білдіретін қасиет.

Қол жетімділігі (доступность) – керек ақпаратты алу мүмкіндігінің шамасын анықтайтын қасиет.

Маңыздылығы – ақпараттың ағымды уақытпен сәйкестігін анықтайтын қасиет.

Объективтігі – ақпараттың бұрмалану дәрежесін анықтайтын ақпарат қасиеті.

Өзектілік (своевременность) – дер кезінде алынған өзекті ақпарат көп пайда береді.

Түсініктілік егер ол ақпарат жіберілген адамның пайдаланатын тілінде берілсе.

Бағалылық – ақпараттың бағалылығы, оны пайдалана отырып, қандай мәселелер шеше алатынымызға байланысты болады.

7. Ақпарат, оның түрлері, берілу формалары.

"Ақпарат" термині "informatio" деген латын сөзінен шыққан, мағынасында мəлімет, түсініктеме, түсіндіру дегенді білдіреді.

Ақпарат – нақты өмірді белгілермен н/е сигналдардың көмегімен бейнелеу.(адамның қоршаған ортадан алатын мәліметтер жиыны).

Техникада ақпарат деп, таңбалар мен белгілер формасында берілген хабарламаларды түсінеді;

Кибернетикада ақпарат деп, білімнің бағдарлау, белсенді əрекет ету, басқару, яғни жүйелерді сақтау, жетілдіру, дамыту мақсатында қолданылатын бөлігін түсінеді. (Н. Винер).

Білім. Білім қоршаған ортаны нақты бейнелеудің нәтижесі ретінде ақпаратты ұсынудың ерекше түрі мен формасы. Ол адам теориялық ж/е тәжірибелік қызметінің қорытындысынан пайда болады. Білім түріндегі ақпарат жоғары құрылымымен ерекшеленеді.

Ғылыми ақпарат – табиғаттың, қоғамның ж/е ойлаудың объективті заңдылықтарын мейлінше толық бейнелейтін ақпарат. Ғылыми ақпарат берілуі мен пайдалануына қарай болады: әлеуметтік, экономикалық, техникалық, физикалық т б.

Ақпарат шығу облысына қарай: қарапайым- жансыз табиғатта болып жатқан құбылыстар, процесс-р; биологиялық- өсімдіктер, жануарлар әлеміндегі процес-рді бейнелеу; әлеуметтік- қоғамдағы адам туралы процес-рді бейнелеу.

Ақпарат түрлері: мəтіндер, суреттер, сызбалар, фотосуреттер; жарық немесе дыбыс сигналдары; радиотолқындар; электрлік жəне нервтік импульстер; магниттік жазбалар; ымдар мен қимылдар; иістер мен дəм сезінулер; ағзалардың белгілері мен қасиеттері ұрпақтарға беріліп отыратын хромосомдар жəне т.б.

Ақпаратты беру ж/е қабылдау б/ша: визуалды- көрнекті бейне-р, белгілер арқылы таратылады; аудиалды- дыбыс арқ; тактильді- сезім арқ; органо-лептикалық- иіс, дәм арқ; машиналық- есептеу техникасының көмегімен таратылады.

Ақпарат хабарламалар түрінде қандай да бір ақпарат көзінен оны қабылдаушыға олардың арасындағы байланыс каналдары арқылы беріледі. Ақпарат көзі берілетін хабарламаны жібереді де, ол берілетін сигналға кодталады. Бұл сигнал байланыс каналы арқылы жіберіледі. Нəтижесінде қабылдаушыда қабылданған сигнал пайда болады, осында коды шешіледі жəне қабылданған хабарламаға айналады.