59. Компьютерде есепті шешудің негізгі кезеңдері.
Компьютерде есепті шешу процесі- бұл адам және ЭЕМ арасындағы біріктірілген сала. Бұл процесті бірнеше тізбектелген этаптар түрінде көрсетуге болады. Адамға тиісті этаптар, шығармашылық саламен байланыстысы- қойылуы, алгоритмизациясы, есепті программа және нәтижелерді талдау, ал компьютерге тиістісі- өңделген алгоритммен сәйкес келетін ақпаратты өңдеу этаптары.
Бұл этаптарды келесі мысалдарда қарастырамыз: екі бүтін санның соммасын есептеу және видеомонитордың экранына нәтижесін шығару.
Бірінші этап – есептердің қойылымы. Бұл этапта есепті қолданатын жұмыс саласын жақсы білетін адам қатысады, ол есептің мақсатын нақты анықтауы керек, есептің мазмұнына сөздік түсінік беруі және оның шешімімен жалпы жақындық ұсынуы керек. Мысалы, екі бүтін санның соммасын есептеу үшін сандар қалай қосылатын білетін адам, есепті келесі әдіспен түсіндіре алады: екі бүтін санды енгізу, оларды бір-біріне қосу және есептің нәтижесі ретінде соммасын шығару.
Екінші этап – математикалық немесе ақпараттық моделдеу. Бұл этаптың мақсаты – есеп компьютерде шешілуі үшін, есептің математикалық моделін құру. Көптеген есептердің математикалық моделінде тек қана формулалар мен логикалық шарттар келтіріледі. Бұл этап бірінші этаппен тығыз байланыста және оны бөлек қарастырмасада болады, бірақ құрылған модель үшін бірнеше шешу әдістері танымал болуы мүмкін және олардың ішінен ең ыңғайлысын таңда керек болады. Жоғарыда түсіндірілген есеп үшін екінші этап келесідей болады: компьютерге енгізілген сандарды А және В атауымен жадыда сақтаймыз, содан соң бұл сандардың соммсының мағынасын А + В формуласы бойынша есептейміз және нәтижесін жадыда Summa атауымен сақтаймыз.
Үшінші этап – есептің алгоритмі. Математикалық түсіндіру негізінде шешу алгоритмін құрастыру керек. Алгоритм дегеніміз – қойылған есептің шешуге бағытталған әрекеттер тобын іске асыру үшін атқарушыға түсінікті әрі дәл нұсқаулар жиынтығы. Алгоритмдерді орындайтындар адамдар, роботтар, компьютерлер болуы мүмкін.
Төртінші этап – программалау. Программа – бұл орындаушы(компьютер) орындайтын әрекеттердің жоспары. Үшінші этапта құрылған алгоритм бойынша программа алгоритмдік тілде жазылады.
Бесінші этап – жазылған программаны компьютерге программалау жүйесінде еңгізіледі.
Алтыншы этап – тестлеу және программаны жөндеу. Бұл қадамда ЭЕМ қөмегімен алгоритм орындалады, қателер ізделінеді және олар жойылады. Программаны жөндеу – бұл күрделі және стандартты емес процесс.Күрделі программалар бөлек фрагменттермен тексеріледі.
Жетінші этап - жөнделген программаның орындалуы және нетижені талдау. Бұл қадамда программа жұмысқа қосылып , алғашқы керекті мәндер беріліп. программа нәтижесі алынады. Шыққан нәтижелер талданып, нәтижелерге сай шешімдер, ұсыныстар, шығарулар жағдыланады. Талдау шешімі бойынша есептің құрылған жолдары қайтадан қарастырылып, есептің бірінші қадамына қайтып оралып, есеп жаңадан шешілуі мүмкін.
60) Желі құру принциптері. Желінің программалық және аппараттық компоненттері.
Компьютерлік желілер (Computer NetWork, net - желі, work - жұмыс) – берілген ережелерге сәйкес компьютерлер арасында мәлімет алмасу жүйесі немесе ресурстарды ортақ пайдалану мақсатында бір-бірімен мәлімет алмасу арналарымен байланысқан компьютерлер тобы.
Екі немесе одан да көп комьютерлерді қосу арқылы компьютерлік желі құрға болады.Желіге қосылған комьютер немесе жұмыс станциясы оның торабы болады . Комьютерлік желі үшін арнайы аппараттық жабдық пен програмалық жабдық қолданылады.
Компьютерлік желілерді қолдану мыналарды жүзеге асыруға мүмкіндік береді:
ақпаратты өңдеу процесінің нақты бір компьютерден тәуелсіздігі;
желінің бір ДК-сында сақталу есебінен бір ақпаратты қосарлау мүмкіндігінің жойылуы;
ақпарат сақталуы сенімділігінің жоғарылуы;
ақпаратты рұқсат етілмеген енуден қорғауды жақсарту;
ұйымның бөлімшелер және қызметкерлері мен арасында жылдам, қағазсыз ақпарат алмасу мүмкіндігі.
Желінің тораптарының ара қашықтарына байланысты есептеу жүйелері 3 сыныпқа бөлінеді
Жергілікті (локальный-Local Area Network, LAN) - бір мекеменің ғимараты көлеміндегі немесе жақын тұр-ған ғимараттарда орналасқан компьютерлер жабық желісі. Мұндай желіге 10-20 шамасында компьютер-лер біріктіріледі (ара қашықтықтары 10 км-ға дейін).
Ауқымды, ғаламдық (глобальные-Wide Area Network, WAN) – бірнеше мемлекетті, континенттерді немесе бүкіл әлемді қамтитын ашық желі түрі.
Аймақтық, интранет(региональный -Metropolitan Area Network MAN) – бір қала, аудан, мемлекет ішіндегі біртектес мекемелер компьютерлерін біріктіреді. Бұлар бір компанияға, фирмаға не министрлікке кіретін жабық желілер, мысалы, қорғаныс министрлігінің, мұнай компанияларының ішкі желісі.
Бұлардың ішінде ең көп қолданылатыны ИНТЕРНЕТ желісі. Интернет ---ондаған мың ЭЕМ нің желілерін біріктірген .жүзден астам мемлекеттер , миллиондаған компьютерді, жүздеген миллион пайдаланушыларды қамтыған глабальді телекоммуникациялық информациялық желі.
ТОПОЛОГИЯ (БАЙЛАНЫСУ ТӘСІЛІ) БОЙЫНША ЖЕЛІЛЕРДІҢ ЖІКТЕЛУІ:
А
)
шиналық (магистралдык) құрылым-жалпы
пайдалануны мүмкіндігі бар байланыс
сызықтары
В
)
сақина құрылым (дөңгелек)(айналмалы)-бір
бірімен бір бағытта тізбектеліп қосылған
тұйық байланыс сызығы . Бұл байланыста
эстафета сияқты беріледі. Біреуі істемесе
бәрі істемейді.
С
)
жұлдыз тәріздес – орталық комьпютер
болады. Сервер желіні басқарады ақпарат
берілудің маршрутын анықтайды.
Д) тармақталған-жоғарыдан төмен қарай кеңейтілген
Желілік программалық жабдық немесе желілік программалар ЭЕМнің барлық ресурстарын басқарып оның информацияны өңдеу процестерін ұйымдастырады,пайдаланушы адам мен ЭЕМ,аппараттық пен программалық құралдардың арасындағы байланысты (интерфейсті) орнатады.Олар қолданбалы программаларды тиімді пайдалануды қамтамасыз етуі тиіс. Желілік программалық жабдық (System software)-ЭЕМнің немесе оның тораптарының жұмысын қамтамасыз ететін программалар мен программалар кешенінің жиыны.Желілік программалар ЭЕМде шешілетін есептердің түріне байланыссыз,бірақ комп-ң типімен тығыз байланыста болады.Оларды екі топқа бөлуге болады:1)базалық программалық жабдық 2)сервистік программалық жабдық. Операциялық қабықшалар пайдаланушының операциялық жүйенің командалары мен жұмысын жеңілдетуге арналған арнайы программалпр. Олардың кең тараған түрлері: Norton commander, Far, Windows commander, XTree, Gold4.0, Norton Navigator және т.б. Утилиттер-жеке даяр программалар, әр түрлі қызметтерді орындауға арналған, мысалы, дискілерді тексеру, форматтау, дефрагментация жасау және т.б.
Желі құрамындағы негізгі элементтер:
Компьютерлер: (ПК; ноутбуктер; мэйнфреймдер).
Коммуникациялық жабдықтар: (коммутаторлар; маршрутизаторлар; байланыс арналары).
Операциялық жүйелер: (Windows; Novell NetWare; Unix).
Желі қосымшалары: (желілік принтер; желілік диск; мәліметтер базасы).
Ақпараттық технологиялар пәні.Пәннің объектілері және пәннің мақсаты.
Ақпараттық технологиялар ұғымы.Ақпараттық технологиялар мақсаты және құралдары.
Ақпараттық технологиялардың даму тарихы,сатылары.
Ақпараттың ЭЕМ-де берілуі және өлшем бірліктері.
Ақпарат ұғымы,ақпараттың құрлымы.
Ақпарат және оның қасиеттері
Ақпарат,оның түрлері,берілу формалары.
Ақпараттық технологиялар-ғылым мен технологиялардың бірлігі.Ақпаратты технологияларды қолданудың салалық аумағы.
Қоғамды ақпараттандыру.Ақпараттық ресурстар,ақпараттық үрдістер.
Есептеу техникасы және оның даму тарихы,кезеңдері.
Ақпаратты енгізу,шығару және сақтау құрылғылары.
Санау жүйелері.Санау жүйелерінің түрлері.
Санау жүйелері.Санау жүйелеріндегі түрлендірулер,ауыстыру ережелері.
Санау жүйелерінде арифметикалық амалдарды қолдану технологиялары.
Логика.Логика заңдары.Логикалық пікірлер.
Бульдік алгебра.Логикалық қорытындының заңдары.Ақиқат кестелер.
Дербес компьютер құрылымының функциональді логикалық негізі.ДК архитектурасы.
Есептеу жүйесінің аппаратық жасақтамасы.ЭЕМ-ң ұйымдастырылуының жалпы принциптері(фон Нейман принциптері).
Есептеу жүйесінің жады құрлымы.Компьютердің ішкі және сыртқы жады.
Жедел және тұрақты жады.Кэш жадыЖадтың өлшем бірліктері.
Есептеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы.Бағдарламалық жасақтаманың классификациясы.
Есептеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы.Жүйелік бағдарламалар.
Есептеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы.Инструменталдық бағдарламалар.
Есептеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы.Қолданбалы бағдарламалар.
Есептеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы.Қызметтік бағдарламалар.
Амалдық жүйелер.АЖ классификациясы және функциялары.
Бумалар мен Файлдар(файл типі,файл атауы).Файлдық жүйе.Сілтеуіш бағдарламасының көмгімен файылдық жүйені басқару технологиялары.
Windows амалдық жүйесіндегі стандартты қосымшалар және олардың функциялары.
Windows амалдық жүйесінің анықтамалық жүйелері.
Компьютерлік вирус. Вирустар классификациясы
Ақпаратты қорғау. Ақпаратты қорғауда вирусқа қарсы бағдарламалық құралдар және олардың классификациясы
Ақпаратты қорғау. Ақпаратты қорғаудың криптографиялық әдістері.
Ақпаратты қорғау. Электрондық цифрлық қолтаңба және оны пайдалану аумағы
Ақпаратты мұрағаттау технологиялары. Мұрағаттаушы бағдарламалармен жұмыс істеу технологиялары.
Алгоримтм, бағдарлама ұғымдары.Алгоритмнің түрі, қасиеттері, құрылымы.
Есептеу желілірі және телекоммуникациялар. Есептеу желісінің классификациясы және жұмыс істеу технологиялары.
Бағдарламалау тілдері және олардың негізгі классификациясы.
Бағдарламалау технологиялары. Бағдарлама құрылымы.
Есептеу жүйесіндегі ақпаратты қорғау және қорғауды ұйымдастыру технологиялары.
Есептеу жүйесінде мәтіндік ақпаратты өңдеу құралдары.
Есептеу жүйесіндегі мәтіндік құжат ішіндегі гиперсілтеме және макростарды құру технологиялары.
Есептеу жүйесіндегі кестелік процессорда мәліметтер қорын құру және басқару технологиялары
Есептеу жүйесіндегі электрондық кестелерге енгізілетін түрлері және өңдеу технологиялары. Өзтолтыру марекері.Электрондық кестелерде қарапайым есептеулер
Есептеу жүйесіндегі электрондық кестелердегі мәліметтерді графикалық бейнелеу технологиясы
Электрондық кестелерді өңдеу құралдары. Функция шебері арқылы есептеулер
Есептеу жүйесіндегі электрондық кестелердегі ұяшықты адрестеу, сілтемелер түрлері.
Интернет. Іздеу жүйелері. Ақпараттты интернетте іздеуді ұйымдастыру.
Web парақтарды шолушы бағдарламалар. Internet Explorer бағдарламасымен жұмыс.
Интернет. Интернеттің қосымша қызметтер түрлері және жұмыс істеу технологиялары.
МҚБЖ. Мәліметтер қорлары (МҚ) және мақсаты. МҚ модельдері
МҚБЖ MS Access – те мәліметтер типі және қасиеттері
МҚБЖ MS Access-те базалық кестелер түрлері және оларды құру технологиялары
МҚБЖ MS Access-те басылымдар түрлері және оларды құру технологиялары
МҚБЖ MS Access-те пішімдер(формалар) түрлері және оарды құру технологиялары
МҚБЖ MS Access-те сұраныстар түрлері және оларды құру технологиялары
МҚБЖ MS Access-те кестеаралық байланыстар. Байланыстар схемаларының түрлері
Сайт жасау технологиясы. HTML элементі. HTMLтегтері
Электрондық үкімет анықтамасы, қызметі ЭҮ дамуының концепциясы
Компьютерде есепті шешудің негізгі кезеңдері, концепциялары
Желі құру концепциялары. Желінің аппараттық және бағдарламалық жасақтамалары.
10sj |
2sj |
8sj |
16sj |
0 |
0000 |
1 |
0 |
1 |
0001 |
2 |
1 |
2 |
0010 |
3 |
2 |
3 |
0011 |
4 |
3 |
4 |
0100 |
5 |
4 |
5 |
0101 |
6 |
5 |
6 |
0110 |
7 |
6 |
7 |
1011 |
10 |
7 |
8 |
1000 |
11 |
8 |
9 |
1001 |
12 |
9 |
10 |
1010 |
13 |
A |
11 |
1011 |
14 |
B |
12 |
1100 |
15 |
C |
13 |
1101 |
16 |
D |
14 |
1110 |
17 |
E |
15 |
1111 |
18 |
F |
|
2d |
8d |
16d |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
8 |
16 |
2 |
4 |
64 |
256 |
3 |
8 |
512 |
4096 |
4 |
16 |
4096 |
65536 |
5 |
32 |
32768 |
|
6 |
64 |
|
|
7 |
128 |
|
|
8 |
256 |
|
|
9 |
512 |
|
|
10 |
1024 |
|
|