4.4 Жоғары жиілікті оэ тжк транзисторындағы эквиваленттік сұлбасы

Жоғары жилік аймағында барлық сыйымдылық кедергілері азаяды, ал тізбектей қосылған бөлгіш конденсаторларының сыйымдылық кедергісіне және әсер етпейді, -де тізбектей жалғанған, және олар азайып Rж-ны шунттайды. Сондықтан күшейту каскадының коэффициенті азаяды. Эквиваленттік сұлбада ЖЖ үшін С_р1 және С_р2 болмайды (4.2 - сурет).

Жоғары жиіліктің күшейту коэффициенті , где

; ; ; – токтың берілу коэффициенті β, ω жиілігіне байланысты.

Күшейту коэффицинетінің ортақ түрі:

Сонымен, ОЭ күшейту каскады:

– Ток және кернеу бойынша күшейту коэффициенті өте үлкен;

– ; - бірлік килоомға; -ондаған килоом;

– ОБ сұлбасына қарағанда, өткізу жолағы тар, өйткені ОЭ сұлбасында барьерлік сыйымдылық кең, ОБ сұлбасына қарағанда;

– орташа жиілік диапазонындағы фазалық бұрылу .

Бейсызықты бұрмалануы жоқ, мысалы алдынала күшейту каскадттары бар сұлбаларда қолданады.

4.5 Ортақ база күшейткіші

А класында ортақ база күшейткіші жұмыс істейді. (4.3– сурет). E_э және R_э тыныштық режімінде I_э ток эммиттеріне қызмет етеді, R_к – шығыс сигналын түсіру үшін; С_р1 және С_р2 – бөлу сыйымдылығы.

Негізгі параметрлері:

Күшейту коэффициенті кернеу бойынша

;

күшейту коэффициенті ток бойынша

; ;

күшейту коэффициенті қуат бойынша

;

Кіріс кедергілері

;

шығыс кедергілері ; фазалық бұрылу =0 тең.

Сұлба ерекшелігі:

а) ток бойынша күшейту коэффициенті К_I << К_U;

б) аз (жүз омға) және көп (жүз килоомға);

в) жиілік диапозоны кең;

г) бейсызықты бұрмалануы аз;

Сұлба қолданылады:

а) стабилизатор тогында;

б) ОЭ –ге қарағанда күшейткіштің жиілік диапазоны кең өйткені керек жиілік диапазонында үлкейеді;

в) импульстік сигналын күшейту және басқалары.

5 Дәріс 5. Транзисторлардағы типтік күшейткіш каскадтар

Дәріс мазмұны:

– эмиттерлік қайталағыш;

– кернеу деңгейін жылжыту сұлбасы;

– фазоинверстік каскад;

– күшейткіштердің шығыс каскадтары.

Дәріс мақсаттары:

– ОК-мен күшейткіш каскадты оқып білу;

– кернеу деңгейін жылжыту сұлбасы жұмысын оқып білу;

– күшейткіштердің шығыс каскадтарының ерекшеліктерін оқып білу.

5.1 Эмиттерлік қайталағыш (эқ)

Э Қ – бұл ОК-мен сұлбасы (5.1- сурет). R_э жүктемесі шығыс сигналды түсіру үшін қызмет етеді, ол эмиттер тізбегіне жалғанған. R₁ және R₂ резисторлары базаға ығысу құру үшін қолданылады.

Барлық шығыс кернеулер кіріс тізбекке тізбектей енгізілген және кіріс сигналдан есептеледі , яғни, кернеу бойынша 100%-дық теріс кері байланыс орын алады.

Сұлбаның негізгі параметрлері:

а) кернеу бойынша күшейту коэффициенті

өйткені

б) ток бойынша күшейту коэффициенті

– жүздеген бірлік;

в) қуат бойынша күшейту коэффициенті – жүздеген бірлік;

г) кіріс кедергісі

– жүздеген килоом;

д) шығыс кедергісі – жүздеген ом бірліктері;

е) фазалық жылжыту =0.

Сұлба ерекшеліктері:

а) ток бойынша күшейту коэффициенті К_I >>1 және

қуат бойынша К_р >1;

б) кернеу бойынша күшейткіш жоқ К_U 1, шығыс кернеу кіріс кернеуді шамасы бойыша да, фаза бойынша да қайталайды;

в) аз (жүздеген ом) және үлкен (жүздеген килоом);

г) күшейтілетін сигналдардың динамикалық диапазоны кеңірек,өйткені бейсызықтық ығысулар азаяды;

д) жиіліктік ығысулардың коэффициенті азырақ, яғни өткізу жолағы кеңірек.

Эмиттерлік қайталағыш қолданылады:

а) шығыс кедергілері жоғары сұлбаларды кіріс кедергілері төмен сұлбалармен сәйкестендіру үшін. Бұл бірнеше тізбектерді жалғағанда маңызды,мысалы айнымалы жүктемелі келесі каскадтың кері байланыс тізбектері;

б) тізбектік сұлбаның кіріс кедергісін арттыру үшін;

в) ток және қуат күшейткіші ретінде.