46. Ip бағыттауыш. Статистикалық бағыттауыштың ерекшелігі. Статикалық маршрутты қалай қалыпқа келтіреміз, мысал.

IP бағыттауыш – деректерді адресат түйініне немесе аралық бағыттауышқа жіберу процесі.

Бағыттауыш бағыт кестесіне негізделген, бұл – сегменттердің IP адрестері мен бағыттауыш интерфейстерінің IP адрестері арасындағы сәйкестікті сақтайтын деректер қоры. Қандай да бір түйін арқылы деректер өткенде, бағыттауыш бағыт кестесін тексереді. Егер берілген түйін -адресат (немесе желілік сегмент) кестеде көрсетілмеген болса, онда деректер бірден көмейге жөнелтіледі. Егер түйін-адресат табылса, деректер адресатқа жіберіледі. Егер түйін – адресат табылмаса, жіберуші түйінге қателік туғандығы туралы хабарлама жіберіледі.

Статикалық бағыттауыш

Статикалық бағыттауыш – IP-дің ішкі функциясы, жұмыс істеу үшін қосымша қызметтерді талап етпейді. Статикалық бағыттауыш кестесі әрбір бағыттауышта қолдан құрылады және қолдап отырылады. Статикалық бағыттауыш кестесі желілер мен көмейлер интерфейстері немесе бағыттауыштар арасындағы байланыстарды анықтайды. Статикалық бағыттауыш кестесі келесі бағандардан тұрады:

-Желі адресі. Оның жергілікті адресі (0.0.0.0) мен кең тарататын адресін (255.255.255.255) қосқанда, әрбір белгілі желінің адресі.

-Желі маскасы. Әрбір желі үшін қолданылатын бағыныңқы желінің маскасы.

-Көмей адресі. Әрбір желі үшін енуші нүктенің IP –адресі (бағыттауыш интерфейсі).

-Интерфейс. Желілік интерфейске тағайындалған IP.

-Метрика. Желіге жету үшін қайталап орындалған трансляциялар саны.

Статикалық бағыттауыш өз кестесінде көрсетілген желілермен ғана әрекеттесе алады. Routeбұйрығы статикалық бағыттауыш кестесін құруға және модификациялауға арналған ТСР/IP-дің утилитасы. Бұл бұйрықтың синтаксисі (жазылуы):

Route [-f] [-p] [бұйрық] [адресат] [маска] [көмей] [метрика]]

Tracert бұйрығы – бағыттауышты тексеретін және пакеттердің жүру уақытын өлшейтін, командалық жолдан қолданылатын ТСР/IP-дің утилитасы. Бұл бұйрықтың синтаксисі (жазылуы):

tracert [-d] [-h ретрансляция_саны][-j жүйелер тізімі][-w тайм-аут] жүйе_аты

Динамикалық бағыттауыш

Күрделі архитектуралы үлкен желілерде динамикалық бағыттауыштың статикалыққа қарағанда артықшылығы көрінеді, себебі саны көп бағыттауыш кестелерін қолдан қолдау сияқты жалықтыратын жұмыстан құтылуға мүмкіндік береді. Динамикалық бағыттауыш жағдайында желі администраторына түсетін ауыртпашылық минималды және көбінесе әрбір бағыттауыш үшін үндемей тағайындалатын көмейді көрсетумен шектеледі. Барлық басқа икемдеулер және бағыттауыш кестелерін құру бағыттауыш хаттамаларының көмегімен автоматты түрде жасалады.

ТСР/IP бағыттауышы үшін жиі қолданылатын екі хаттамалар – RIP (Routing Information Protocol, бағыттауышты басқару хаттамасы) және OSPF (Open Shortest Path First, ең қысқа жолды бірінші болып аш). Бұл екі хаттама да бағыттауыш кестелерін жаңарту кезінде желілік трафикті құрады.

47. Классыз үлгі. Желі маскасы қалай анықталады.

Мысал ретінде 195.5.0.0 -195.5.255.0 аралығындағы С классының желілер блогын қарастырайық.оны диапазонынына қарап 195.5.0.0/16 виртуалды желі деп қарасақ болады. Мұндай желіні супержелілер немесе агрегирленген желі д.а. желілерді жобалағанда кері есеп туындауы мүмкін. Бізге бірнеше жеке адрестерді жалғыз жалпы(агрегирленген, супержелі) біріктіру қажет болуы мүмкін. Мысалы 172.16.14.0-172.16.15.0 желілері маршрутизаторлар бір ғана біріккен марщрут-172.16.14.0/23желісін ғана қолданатындай етіп жасауғаболады, себебі екі желінің де 23 разряды бірдей. Осы супер желілерде қолданылатын адрестерді агрегирлеу маршрутизациясының типі префикс негізіндегі CIDR атына ие болды. Маршруттарды агрегирлеу маршрутизаторларға түсетін салмақты азайтады.

Қандайда бір ұйымға С класынан желі бөлінген:

212.100.54.0/24. Осы берліген желіні түйіндерінің саны 50 – ден кем

болмайтындай 4 ішкі желіге бөлеміз. Жаңа желілердің маскасын жəне жаңа

желідегі мүмкін болатын адрестердің санын анықтау керек.

Орындалу барысы:

1. С класындағы желілерде (маскада 24 бірлік болады – 255.255.255.0)

түйінге 8 бит бөлінеді, яғни желіде 28 – 2 = 254 түйін бар.

2. Желіні 50 түйіннен 4 ішкі желіге бөлу орындалады, егер

4·50 = 200 < 254. Бірақ желідегі түйіндер саны екіге еселі болуы қажет,

сондықтан 50 жақындау екінің үлкен дəрежесі – 26=64. Сонымен, түйін

номері үшін 6 бит бөлуге болады, 8 биттің орнына, ал масканы 2 битке

үлкейтеміз

– 26 бит дейін (см. рис. 3).

3. Бұл кезде маскасы 255.255.255.0 болатын бір желінің орнына маскасы

255.255.255.192 болатын 4 желі құрылады жəне олардағы мүмкін болатын

адрестердің саны – 62 (екі адрес ерекше екенін еске ұстау қажет).

4. Жаңа құрылған желілердің адрестері бір-бірінен екі биттердің мəніне

байланысты айырмашылығы бар, олар сəйкесінше 00, 01, 10, 11.

Жауабы: желі маскасы – 255.255.255.192, мүмкін болатын адрестер саны –62.

1.А класы желі идентификаторы үшін бірінші октетті ғана пайдаланады және қалған үш октет түйін идентификаторы үшін қолданылады. Бұл кластың бірінші октетінің үлкен биті үнемі 0-ге тең, ол бұл адрестің А класына жататындығын анықтауға мүмкіндік береді.

Желілік бөліктің өлшемі – 8 бит, яғни, А класына жататын 2⁷-1 желіні адрестеуге болады, әрбір желінің адрестік кеңістігі 2²⁴-2- ні құрайды. Адрестердің бұл класы желідегі түйіндердің үлкен санын қолдануға мүмкіндік беретінді

2.В класы желі идентификаторы үшін алғашқы екі октетті пайдаланады және қалған екі октет түйін идентификаторы үшін қолданылады. Бірінші октетінің үлкен екі биті үнемі 10-ға тең, ол бұл адрестің В класына жататындығын анықтауға мүмкіндік береді.

Желілік бөліктің өлшемі – 14 бит, яғни, В класына жататын 2¹⁴ желіні адрестеуге болады, әрбір желінің адрестік кеңістігі 2¹⁶-2- ні құрайды Адрестердің бұл класын алу қиынға түскенімен, ол орта және үлкен желілерге арналған.

3.С класы желі идентификаторы үшін алғашқы үш октетті пайдаланады және қалған бір октет түйін идентификаторы үшін қолданылады. Бірінші октетінің үлкен үш биті үнемі 110-ға тең, ол бұл адрестің С класына жататындығын анықтауға мүмкіндік береді.

Желілік бөліктің өлшемі– 21 бит, яғни, С класына жататын 2²¹ желіні адрестеуге болады, әрбір желінің адрестік кеңістігі 2⁸-2. Адрестердің бұл класы түйіндер саны аз кішігірім желілерге арналған.

4.D класы кең таралатын хабарламаларға қолданылады. Бұл кластың адресінің бірінші октетінің үлкен биттері үнемі 1110-ға тең, ол бұл адрестің D класына жататындығын анықтауға мүмкіндік береді.

5.Е класыболашақ қолданушылар үшін сақталған адрестердің экспериментальды класы. Бұл кластың адрестеріндегі үлкен биттер 1111-ге тең.

36 Қолданбалы деңгей хаттамалары. ARP және RARP хаттамаларының ерекшеліктері. Мысал келтіріңіз, қандай басты командалармен жұмыс істейді

37 .DHCP хаттамасының функциялары және конфигурациялық ерекшеліктері. Мысал келтіріңіз, маршрутизаторда қалай қолданамыз.

38. ВООТР және DHCP хаттамаларының арасындағы айырмашылық. Ауқымды компьютерлік желілер WAN, осы желілердің мысал ретінде физикалық топологиясын сызып көрсетіңіз.

39. Ауқымды компьютерлік желілердің сипаттамасын келтіріңіз

40. Internet желісі. Internet қызметі. Internet желісінің мүмкіндіктеріне шолу жасаңыз.

41 Frame Relay (FR) хаттамасының ерекшеліктері. Маршрутизаторда қолдану ерекшеліктеріне мысал.

42. Х.25. хаттамасының желілеріне шолу.

43.Ақпаратты қорғаудың программалық құраладары. Мысал келтіріңіз, әр құралдың ерекшелігі.

44.OSI моделі. Физикалық деңгейі. Осы деңгейде қолданылатын құрылғылардың және технологиялардың түрлері.

45.ТСР/ІР хаттамалар стегі. Әр деңгейінің атқаратын қызметін атап көрсетіңіз.

46. IP бағыттауыш. Статистикалық бағыттауыштың ерекшелігі. Статикалық маршрутты қалай қалыпқа келтіреміз, мысал.

47. Классыз үлгі. Желі маскасы қалай анықталады.

Жергілікті желілер технологиясының стандарттарын құру. Компьютерлік желі туралы түсінік. Желілердің типтері және ерекшеліктері. Негізгі топологияларды және олардың ерекшеліктерін көрсетіңіз.  Кабель типтері. Шиыршықталған кабель. Кабель типтері. Коаксиал кабель. Кабель типтері. Оптикалық талшықты кабель. Сигналдарды жіберу. Сымсыз желілер. Желілік адаптер тақшалары, атқаратын функциялары. Желі түйіндері, желі сегменті, логикалық желі, пассивті және активті коммункациялық құрылғылар анықтамасы. OSI желілік үлгісінің деңгейлері.  "Ашық жүйе" түсінігі. Деректердің желі және кабель бойынша берілістерінің түрлері. Ethernet. Fast Ethernet. 10/100 Мбит/с желілік шешеімдердің артықшылықтары. Token Ring желілік технологиясы. Маркер. Apple Talk және Arc Net желілік технологиялары. ATM. Сәулеті сақиналық болатын технология. FDDI желісі. 100VG-AnyLAN желісі. Жоғарғы жылдамдықтағы желілер. ATM. Сымсыз желілер. Модемдерді пайдалану. Модемдер технологиясы, олардың типтері. Үлкен желілерді құру. Репиторлар. Көпірлер. Маршрутизаторлар. Шлюздер TCP/IP хаттамаларының стегі. IP хаттамасы. IP адрестерінің неше классы бар? CIDR. Супер желілер құру.Классыз үлгілерді пайдалану мысалы. Маскаларды есептеу қалай іске асырылады. Стандартты маршруттарды таңдау. IP маршрутизация. Статикалық маршрутизацияның ерекшеліктері. Динамикалық маршрутизация. RIP 2 хаттамасы ның ерекшеліктері. Қолдануына мысал. Жеке аймақтар үшін OSPF хаттамасы. OSPF хаттамасымен байланысты негізгі терминдерге тоқталыңыз. Қолдану мысалы. Түйін аттарын анықтау. Адрестерді анықтауда ARP хаттамасын пайдалану мысалы. RFC құжаттары. DNS қызметтері. ТСР хаттамасы және оның негізгі функциялары. Байланыс орнату процедурасы. UDP хаттамасының қолданылу ерекшеліктері. Келесі желілерді N ішкі желіге бөлуге бола ма? Егер ол мүмкін болса, онда ең мүмкін болатын желі саны немесе түйін саны бар нұсқаларды көрсетіңіз. Жауапты негіздеңіз. • 165.45.67.0, маскасы 255.255.255.224, N=3 Келесі желілерді N ішкі желіге бөлуге бола ма? Егер ол мүмкін болса, онда ең мүмкін болатын желі саны немесе түйін саны бар нұсқаларды көрсетіңіз. Жауапты негіздеңіз. 235.162.56.0, маскасы  255.255.255.224, N=6 • 234.49.32.0, маскасы  255.255.255.192, N=3 WAN-желілерінің технологиясы. Үлестрілген желілерде байланыс орнату және жобалау қалай іске асырылады мысал келтіріңіз. Желіні жобалаудың бастапқы деңгейлері және әдістемесін көрсетіңіз. Internet желісінде шабуылдардан қорғану құралдарымен әдістеріне мысал.