14.Token Ring желілік технологиясы. Маркер.
TokenRing желісін алғашында IBM компаниясы 1970 жылы құрған. Қазіргі кезге дейін жергілікті желілерге арналған IBM - нің негізгі технологиясы
болып қалып отыр. Əйгілілігі жағынан тек Ethernet –ке жол береді.TokenRing желісінің негізгі сипаттамалары:
- дəстүрлі топологиясы сақина
- басқа топологиялары жұлдызша-сақина
- беріліс типі таржолақты
- ену əдісі маркерлік беріліс
-беріліс жылдамдығы 4 жəне 6 Мбит/с
- кабельдік жүйесі UTP жəне STP
Token Ring желісінде бірінші компьютер жұмыс істей бастағанда, желі маркер генерациялайды. Маркер бір компьютерден екінші компьютерге олардың біреуі деректерді жіберуге даярлығы жайында хабарлап, маркерді басқаруды өзіне алғанға дейін сақина бойымен жылжиды.
Маркер дегеніміз – компьютерге деректерді кабель бойымен жіберуге мүмкіндік беретін алдын‐ала анықталған биттер тізбегі(деректер ағыны). Маркерді ұстап алған компьютер деректер кадрларын желіге жібереді. Кадр сақина бойымен, кадрдегі қабылдаушының адресіне сəйкес адресі бар түйінді тапқанша жылжиды. Компьютер‐қабылдаушы кадрді қабылдау буферіне көшіреді де, оның өрісіне ақпараттың қабылданғандығы жайлы белгі салады. Кадр сақина бойымен жылжи отырып жіберуші компьютерге жеткенде, ол компьютер берілістің дұрыс өткендігі куәландырады. Бұдан кейін компьютер кадрды сақинадан жояды және оған бос маркерді қайтарады.
Желіде бір уақыт мезетінде бір бағытта тек бір маркер жіберіледі. Маркердің берілісі – детерминистік процесс. Бұл дегеніміз кез-келген соңғы станца беріліске қатысарға дейінгі максималды уақытты есептеуге болатындығын көрсетеді. Token Ring желісінің бұл сипаттамасы кідірісті алдын-ала болжауға мүмкіндік береді және желі жұмысындағы орнықтылықтың маңызын арттыра түседі. Бұл желіні қолданудың жарқын мысалдары зауыттардағы автоматтандырылған станцалар болып табылады. IBM нің IBM‐ніңToken Ring станцалар желісі кабельдердің көмегімен MAU‐ға (MultistationAccessUnit) тікелей қосылып үлкен бір сақиналық желіні құрайды. Кабельдер-ұстатқыштар MAU-ды көршілес MАU-мен қосады. Кабельдер-жапырақшалар MAU-ды станцалармен қосады.МAU құрамында станцаны сақинадан шығаруға қажетті реле бар. Сонымен істен шыққан компьютер Таким образом, неисправный (немесе қосылыс) Token Ring желісінің жұмысына әсер етпейді.Оған сегіз компьютерге дейін қосуға болады. Бірақ Token Ring желісі тек сақинамен шектеліп қоймайды, әрбір сақинада 33 концентраторға дейін болуы мүмкін.
TokenRing желісінің жұлдызша‐сақина топологиясыIBM желілерінде Token‐Ringберіліс ортасы ретінде шиыршықталған жұп (UTP, STP), одан кейін коаксиал жəне оптикалық талшықты кабельдерге негізделген аппаратуралардың түрлері пайдa Token‐Ring версиялары: 100 Мбит/с (HighSpeedToken‐Ring, HSTR) жəне 1000 Мбит/с (GigabitToken‐Ring). Token‐Ringжелісін пайдаланатын компаниялар (IBM, Olicom, Madge), Ethernet желісінің бірден бір бақталасы ретінде қарап одан бас тартуды ойламайды. КлассикалықToken‐Ring желісінің негізгі техникалық сипаттамалары:
IBM 8228 MAU типіндегі концентраторлардың максимальді саны – 12;Макс. Абоненттер саны – 96; Абонентпен концентратор арасындағы максимальді ұзындық– 45 метр;Концентраторлар арасындағы макс. ұзындық – 45 метр; Барлық концентраторларды қосатын кабель ұзындығы – 120метр; Деректерді тасымалдау ұзыныдығы– 4 Мбит/с жəне 16 Мбит/с.++