16 Студент апта сайын ата-анасынан 20долл. Алады.
Студенттің өзінде бар 20 долларға жеткілікті түрде азық-түлік алу мен көңіл көтеру мүмкіндігін бюджет сызығы суреттейді.
Ақшалай кіріс пен нарық бағасы әрдайым тұрақты дейік, ал студент өзінің бар (I) ақшалай кірісін X(H) және Y(F) тауарын Рн және Рf бағамен сатып алуға жұмсайды. Сонда студенттің бюджет сызығы мынадай түрде болады:
I = Рн * Н + Рf * F
Студент бюджетінің берілген формуласы мынаны көрсетеді: көңіл көтеруге қаншалықты көп ақша жұмсаған сайын, соншалықты азық-түліккке аз ақша қалады.
Егер, F = 0 деп алсақ,
Fmax= I / Pf
Егер Н = 0 деп алсақ, онда бұл жағдайда
Н = I / Pн
2 нүктенің координатасы бюджет сызығын сызуға әбден жеткілікті.
Студенттің ақшалай кірісі (I) мен баға (Рf; Рн) тұрақты болғандықтан, бюджет сызығы тік сызық болады.
Суретте берілген сызық АВ деп белгіленіп тұр.
Бюджеттік сызықтан төмен тұрғанның бәрі 20 долларға азық – түлік пен көңіл көтеруді қосқанда қолжетімді.
А нұсқасы. Азық-түлік пен көңіл көтеру бағасы біркелкі болғанда, бюджеттік сызықтың бұрышы мен көлбеу тұстары өзгермейді.
Б нұсқасы. Мына жағдайды қарастырайық: азық-түлік бағасы өзгеріссіз қалды (50 цент), ал көңіл-көтеру бағасы өсті (1 доллар). Бұл жағдайда студент өзіне азық-түлікті аз алады. АВ бюджеттік сызығы А нүктесін сағат тілімен айнала бастайды және АК күйіне ауысады.
В нұсқасы. Мына жағдайды қарастырайық: азық-түлік бағасы қымбаттады (1 доллар), ал көңіл көтеру бағасы өзгеріссіз қалды (50 цент), онда бұл жағдайда студент аз көңіл көтереді. АВ бюджеттік сызығы В нүктесін сағат тілімен айнала бастайды және ВА1 күйіне ауысады.
Г нұсқасы. Нарық бағасының төмендеуі (азық-түлік – 40 цент, көңіл көтеру құны – цент) жағдайында студенттің сатып алу қабілеті жоғарылайды. Мұндай жағдайда тек АВ бюджеттік сызығы (А1В1) бұрыштық көлбеуі өзгермей кішкене жылжиды.
Д нұсқасы. Бюджеттік сызықтан мынаны көруге болады: (I) ақшалай кіріс өскен кезде автоматты түрде F және H де өседі, сонда бюджет сызығының тек координата осімен қиылысқан нүктелері ғана өзгереді, бірақ бұрыштық көлбеу өзгеріссіз қалады.
Е нұсқасы. Нарықтық бағаның төмендеуі және ақшалай кірістің өсуі сатып алу қабілетінің жоғарылауына алып келеді. Мұндай жағдайда бюджет сызығы тек жоғары жылжиды.
17 Кестеде екі туардың –азық-түлік(а)пен ойын-сауықтың (о)жинағы көрсетілген.Әр жинақ әр түрлі пайдалылық дәрежесін білдіреді. 1)график
2)жоғары ІС3, төмен ІС1сызықтары.
3)Б құрылымы ең үлкен пайдалылық дәрежесін көрсетеді, ол ІС3 қисығында орналасқан.А ж/е В құрылымы ІС2 құрылымында орналасқан ж/е ол-ң пайдалылық дәрежелері тең.Ә комбинациясы алдыңғыларға қарағанда кіші пайд.дәрежесін көрсетеді ол ІС1 қисығ.орн-н.Г құрылымы ең кіші пайдал.сипаттайды ол ІС1 қис. орн-н.
18.Бір күннің ішінде тұт-ы кәмпит пен печеньенің белгілі мөлшерін тұтынады. Кестеде осы өнімдердің шектік пайд-ы көрсетілген
1)Тұтынушы 2 кәмпит және 2 печенье жесе TU -?
TU=
TU = 10+8+7+6=31 ютиль
2) 1 Кәмпиттің орнына 2 печенье жесе TU -?
TU =10+7+6+4+2=29 ютиль
Біздің TU өзгеріп тұр 2-шісіне қарағанда 1-шісінің TU көбірек яғни бізге 2 кәмпит пен 2 печенье жеген тиімдірек.