Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
каржы шпор.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
122.73 Кб
Скачать

57. Әлеуметтік бағдарламаны жүзеге асырудағы қаржының рөлі.

Бүгінгі таңда әлеуметтік бағдарламалар толық дерлік қолға алынуда, ал оны жүзеге асыыруда қаржының рөлі өте ерекше екені белгілі. Жалпы мемлекет шығыстарының маңызды бағыты әлеуметтік бағдарламаға – оқу ағарту, ақпараттық қызметтерге, мәдениетке, шығармашылыққа, денсаулық сақтауға, спортқа, мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру мен әлеуметтік қамтамасыздандыруға жұмсалатын шығындарды қаржыландыру болып табылады. Бұл шығындар ірілендірілген түрде мынадай түрлерге бөлінеді:

  • Білім беру және кадрларды кәсіби дайындау;

  • Мәдениет, спорт, өнер және бұқаралық ақпарат құралдары;

  • Денсаулық сақтау;

  • Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру және әлеуметтік көмек.

Аталған шығындар қоғамдық тауарларға, игіліктерге, қызметтерге жұмсалатын шығыстардың бір бөлігі болып табылады. Яғни, оларды мемлекет ақшалай трансферт түрінде сондай ақ ақысыз материалдық игіліктер мен қызыметтер көрсету түрінде қоғам мүшелерінің ұжымдық және дара тұтынуына бағыттайды. Әлеуметтік бағдарламалардың қарапайым халыққа тигізер пайдасы өте көп. Осы жерде бір мысал келтіре кететін болсақ, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» атты биылғы Жолдауында халықтың әлеуметтік жағдайын жақсарту мәселесі басты назарға алынғаны белгілі. Маңызды құжатта айқындалған міндеттерді жүзеге асыру мақсатында үстіміздегі жылдың ақпан айында Елбасы тапсырмасына сәйкес, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі «Еңбекпен қамту-2020» стратегиялық бағдарламасын бекіткен болатын. Таяуда өткен Үкімет отырысында ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Гүлшара Әбдіхалықова: «Бағдарламаның мақсаты өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды, жұмыссыздарды және әлеуметтік жағынан аз қамтылған халықты табысты экономикалық еңбекке тарту, индустрияландыру бағдарламасын іске асыру жолында кадрлық әлеуетті арттыруға негізделген»,- деді.

Бағдарлама бірінші кезекте тұрғылықты жері бойынша кәсіби дайындықтан өткізуге, еңбекпен қамтуға, сондай-ақ азаматтың жеке ісін ұйымдастыруға қолдау көрсетуге арналған. Үш кезеңмен жүзеге асырылатын бағдарламада жұмыссыздық арасында кәсіби дайындықтан өту курстары, қайта даярлаудан өту, біліктілікті арттыру шараларын жүргізу қарастырылған.

Жеке ісін ұйымдастыру арқылы азаматтардың экономикалық белсенділігін арттыруға және ауылдық жерлерде кәсіпкерлікті дамытуға негізделген екінші бағыт бойынша шағын несиелеу жүзеге асырылады. Оған 370 миллион теңге бөлінген. Ал шағын несиеге қол жеткізу үшін, кәсіпкерлер оның басты шарты – кәсіпкерлік негіздері бойынша курстарды тәмамдау қажет. Атап өтерлігі, шағын несиелер қайтарымды негізде 5 жылға дейінгі мерзімге беріледі. Бүгінгі таңда аймақта шағын несие алуға ниет білдіргендердің өтініштері жауапты құзырлы органдардың қарауында. Аталмыш бағыт аясында инфрақұрылымды дамыту ісі де басты назарға алынуда.

«Еңбекпен қамту - 2020» бағдарламасының үшінші бағыты экономикалық белсенді орталықта еңбек ресурстарын жоғарылатуды қолдауға негізделеді. Яғни, азаматтарға экономикалық әлеуеті төмен өңірден экономикалық белсенді орталыққа көшуге қолдау көрсетуді қарастырады. Бұл тұрғыда экономикалық белсенді орталыққа көшу ережелеріне байланысты азамат өзін-өзі жұмыспен қамтыған, жұмыссыз немесе әлеуметтік аз қамтылған халықтың арасынан болуы тиіс.