47. Қаржықатынастарын құқықтық қамтамасыз ету.

Қоғамда пайда болатын қаржылық қатынастар құқықтық реттеуді қажет етеді.Бұл ретте қаржылық құқықтың әр түрлі нормалары қолданылады. Қаржылық құқық бұл қоғам дамуының тиісті кезеңіндегі мемлекеттің және басқа экономикалық субъектілердің міндеттерін жүзеге асыру үшін қажетті ақшалай қорларды жасау,өлу және пайдалану үдерісінде пайда болатын қаржылық қатынастарды реттейтін заң нормаларының жиынтығы.Ол біртекті қаржылық қатынастарға жататын жеке бағыттар бойынша:бюджеттік құқыққа, салықтық құқыққа,шаруашылықтық құқыққа межеленіп айырылады;қаржының кең ұғымының тұрғысында жалпы ақшалай қатынастар ретінде баян етілуіне байланысты қаржылық құқыққа сонымен бірге валюта және салықтық заңнамасын,банктік құқықты,мемлекттік кредитті,ақша айналысын құқықтық реттеу сияқты бөлімдер де кіреді.Қаржылық қатынстарды құқықтық қамтамасыз ету-қаржылық қызметті жүзеге асыру кезінде мемлекеттік органдар өзінің өкілеттікті шегінде қаржы ресурстарын жұмылдыру, бөлу, пайдалану оларды жұмсауға бақылау жүргізу, қаржы жоспарларын және мемлекет алдындағы қаржылық міндеттемелерді орындау жөніндегі қаржылық қатынастарды реттейтін, сонымен бірге қатынастардың қатысушыларына басшылық ететін белгілі бір қаржы-құқықтық актілерді қабылдайды.

Қаржы құқықтық актілер дегеніміз қарастырылған нысанда қабылданған және заңдық салдары бар мемлекеттік билік пен басқару органдарының құзырына кіретін қаржылық қызметтің мәселелері жөніндегі шешімдер. Бұл актілер қаржы құқықтық нормаларды белгілейді, өзгертеді немесе бұзады немесе нақтылы құқықтық қатынастардың пайда болуының, тоқтатылуының, өзгеруінің негізін атқарады. Қаржы - құқықтық актілердің жиынтығы қаржы заңнамасын құрайды.Қаржылық құқық жіктелу құрамы -заңдарда, мемлекетпен танылатын өзге де қайнар көздерде көрініс тапқан құқылы-рұқсатты жүріс-тұрыстың жалпыға міндетті нормалар жүйесі.

Құқықтық жіктелу - құқықтың көмегімен қоғамдық қатынастарға, адамдардың жүріс-тұрысына құқықтық құралдардың барлық жүйесімен әсер етуді жүзеге асыру.

Құқықтық реттеу механизмі-бұл құқық субъектілерінің мүдделерін қанағаттандыру жолындағы кедергілерді жою мақсатында кезекті түрде ұйымдастырылған заңды құралдардың жүйесі.

Құқытық реттеудің механизмнің мақсаты-субъектілерінің мүдделерінің құндылықтарға кедергісіз бағыт алуын қамтамасыз ету. Құқықтық реттеу миханизмі-бұл табиғатты және функциялары бойынша әр түрлі заңды құралдардың жүйесі.

48. Мемлекеттің ішкі және сырқы қарыздарының проблемалары.Мемлекеттік қарыз бюджеттің жеткіліксіз болуынан халықаралық қаржы ұйымдары мен шетелдерден несие алуының нәтижесінде орын алады. Мемлекеттік қарыздың өзі екіге бөлінеді. Ішкі және сыртқы. Ішкі дегеніміз – мемлекеттік құнды қағаз иегерлеріне, ал сыртқы – өзге мемлекеттер мен халықаралық қаржы ұйымдарына қарыз болуы. Қазіргі әлемдік экономикалық дағдарыс кезінде әлемнің көптеген елдерінің сыртқы қарызы бар.Еліміздің Қаржы министрлігі Қазақстанның сыртқы қарызы 1,346 триллион (8,925 млрд доллар) теңгені құрағанынан хабардар етті. Бұл 2002 жылмен (601,7 млрд теңге) салыстырғанда екі есе өскенін білдіреді. Ал көршілес Ресейдің сыртқы қарызының мөлшері – 40,6 млрд доллар. Қазақстанның үлкен сыртқы қарыздары дағдарыс себептері болды және Қазақстан экономикасына әлі де қауіп төндіріп тұр, деп есептейді Ресей ғылым Академиясының академигі, атақты экономисті Абел Аганбегян.

«Қазақстанда дағдарыс бәрінен бұрын басталды, және ол ғаламдық дағдарыспен байланысты емес, орасан зор, ІЖӨ-ден 100% асып кеткен сыртқы қарыздарға байланысты болды», – деді А. Аганбегян Астанадағы білікті басқару кадрларын мәселесіне арналған баспасөз мәслихатында.Сыртқы және ішкі қарыздардан келетін проблемалар ең алдымен:ел экономикасын құлдырауға алып келеді және үлкен дағдарысқа ұшыратады.Яғни ондай жағдайлардың болу себебі:қарыздарды қайтару кезіндегі процентпен қосылатын ақшалардан болады.Яғни қарыздарды қайтару барысында мемлекет көп шығынға ұшырайды.