10) Жер сілкінісі кезінде үйде, ғимараттардағы қауіпсіз жерлерді атаңыз. Қандай жерлер қауіпті? Құлаған, қираған ғимараттардың астында қалған адамның іс әрекеті

Жер сілкінісі кезінде ғимарат ішіндегі кез келген адам тірі қалу мүмкіндігін арттыру, жарақаттан сақтану үшін дүмпуді алдын ала күте тұруға болатынг салыстырмалы қауіпсіз орынды білуге тиіс, ал дүмпу аяқталғаннан кейін ғимараттан тез шығып кету керек. Бүкіл құрылымдық бөлімдерге негізгі шыға беріс жолын, қозғалыс бағытын, ғимарат пен аумақтағы қауіпсіз алаңдарды бекітіп берген жөн.

Жер сілкінісі қаупі жағдайында электр дабылдар, өндірістік гудоктар мен басқа да хабарлау құралдары қосылады, бұл баршаның назарына ескерту дабылын білдіреді. Осы дабыл б/ша радио мен теледидарды қосып, төтенше жағдай туралы хабарды мұқиат тыңдап, ж/е жергілікті биліктің, төтенше жағдай жөніндегі басқару органының нұсқауын нақты орындау қажет. Егер сіз үйде болсаңыз: өрт сөндіргішті тексеріңіз, жуынатын бөлмеден су мен шелекті алыңыз; өзіңді қорғауға қабілетті киім мен аяқ киімді киіңіз, пәтерде газды, су мен электрді ажыратып, пешті өшіріңіз; ӨЗІҢІЗБЕН БІРГЕ АЛДЫН АЛА даярлаған заттар, құжаттар салынған жол қапшығыни алып, көршілерге хабарлаңыз, жалғыз бастыларға, ауру адамдарға көмектесіңіз, ғимараттан шығып, арнайы жиналған орынға барыңыз, алдағы нұсқауларды күтіңіз; қалыпты тіршілік жағдайына жергілікті биліктің н/е төтенше жағ.жөніндегі басқару органының нұсқауы б/ша оралған жөн.

. .Су бетінде үлкен толқындар пайда болады. . Ғимараттың жаппай қирап-бүлінуі.көптеген панельді, темір бетонды және ағаштан салынған ғимараттардың жеке бөліктері қирап құлайды.Көпір, бөгеттер едәуір зақымдалады.Темір жол рельстері мен жер астындағы трубалар майысып, ажырап кетеді.Жер бетінде 1 м-ге дейін жарық пайда болады.Өзен жағалауларында үлкен шөнінділер пайда болады.Көлдер мен каналдардағы су шайқалып төгіледі.Жаңадан көлдер пайда болуы мүмкін

жер сілкінісі кезінде қандай жерлер қауіпті?.

Жер сілкінісі – бұл жер қыртысында н/е мантияның үстінгі бөлігінде кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс н/де пайда болған ж/е елеулі ауытқу түрінде үлкен қашықтыққа таралатын жер асты дүмпуі мен жер астының қозғалысы. Жер қыртысының тектоникалық қозғалысын тудыратын жер сілкінісі өте жойқын болып келеді. Су асты ж/е су жағалауындағы жер сілкінісі кезінде теңіз түбінің қозғалыс н/де теңіздің гравитациялық толқындары – цунами п.б., құрлықта үлкен бүлінушілік жасайды. Жер сілкінісі қауіпті аймақтарда ірі қалалар мен елді мекендер, гидротехникалық ғимараттар мен зиянды өндірісті өнеркәсіп кәсіп орындары, жасанды ж/е су қоймалары, жарылыс қаупі бар ж/е улы материалдар қоймасы орналасқан. Тұрғын үй алқабының бұзылуы мен қатар тізбеленген объектілердің кейбіреуінің бұзылуы оңалмайтын экологиялық өзгеріске алып келуі мүмкін. Инженерлік желілер мен коммуникациялардың сейсмикалық бұзылуы аса қауіпті. Жер сілкіәнісі салдарының аса ауыр түрлері ғимараттар мен үйлерді сейсмикалық күшейту б/ша жұмыстар жер сілкінісі қаупі ескерусіз жүргізілетін құрылыс пен ғимараттарды п.б. бұған мысал ретінде соңғы жылдары Қазақстанда болған жер сілкіністері салдарын келтіруге болады.

Құлаған,қираған ғимараттардың астында қалған адамның іс-әрекеті. Зілзала кезінде ғимараттарға ешбір кедергісіз жылдам шығу үшін дәліздерді, өтетін жерлерді, баспалдақ торларын, ішкі және сыртқы есік ойықтарын аса қажетсіз дүние мүлікпен ыбырсытпау керек. Сіздің әрекетіңіз:1.Егер жер сілкінісі басталса, онда жылдам үйден шығу керек және далада тұрғанда ғимараттардан алыс тұру керек..