
- •1)«Тіршілік»,«қауіп»,«қауіпсіздік»,«зілзала»,«апат»,«техногенді қауіп»,«экологиялық қауіп», «әлеуметтік қауіп», «табиғи қауіп» дегенге түсінік беріңіз, оларды сипаттаңыз, мысал келтіріңіз
- •2) «Төтенше жағдайлар» дегенге түсінік, зардаптары. Қауіптердің негізгі жүйелену принциптері
- •3) «Тіршілік қауіпсіздігі» пәнінің міндеті қандай? ақ және тж құрылымы, қызметі
- •5) Секталар жөнінде түсінік, олардың түрлері. Секталардың адамдарды өзіне тартуы, ұйымдарына мүше қылып алу әдістері және секталардың ықпалынан құтылу жолдары
- •6) Лаңкестер кепілдікке алған адамдардың өзін өзі ұстауы
- •7) Табиғи қауіптер. Сел, су тасқыны, сырғыма, опырылма, қар көшкіні сипаты, пайда болу себептері.
- •8) Атмосфера,гидросфера, литосфера ластаушыларынан қорғану жолдары
- •9) Өндірістегі, тұрмыстағы өрттер, жарылыстар, олардың шығу себептері, болдырмау шаралары
- •10) Жер сілкінісі кезінде үйде, ғимараттардағы қауіпсіз жерлерді атаңыз. Қандай жерлер қауіпті? Құлаған, қираған ғимараттардың астында қалған адамның іс әрекеті
- •11) Зиянды химиялық заттардың жүйеленуі, адам ағзасына қосарлы әсері
- •12) Жер сілкінісінің сипаттамалары. Магнитудасы және қарқындылығы, өлшемі
- •13) Ядролық, химиялық, бактериологиялық қарулар туралы түсінік
- •14) Иондаушы сәулелер, олардың түрлері және сипаттамасы, ағзаға әсері, қорғану жолдары. Йодпен алдын алуды не үшін және қалай қолданады?
- •15) Радиоактивтілік дегеніміз не? Радиоактивті заттардың шығу көздері? Иондаушы сәулелердің қандай дозасы сәулелі ауру туғызады?
- •16) Электромагниттік өрістің ағзаға әсер, олардан қорғану. Компьютермен шығатын зиянды факторлар, қорғаныс шаралары. Ұялы телефонның ағзаға әсері және қауіпсіздік шаралары
- •17) Дезактивтендіру, дегаздау, дизенфекция, дезинсекция, дератизация деген не?тж да санитарлық тазалау қалайша өткізіледі?
- •18)Төтенше жағдай кезінде халықты және аймақты қорғау тж кезінде халықты көшіру және қоныстандыру
- •19) Төтенше жағдайларда қандай жекебас және ұжымдық қорғану құралдары қолданылады?
- •20) Шудың, дірілдің ағзаға әсері, олардан қорғану
- •21) Халықтың жер сілкінісі кезіндегі іс әрекеті
- •22) Халықтың су тасқыны кезіндегі іс әрекеті
- •23) Халықтың сел кезіндегі іс әрекеті
- •24) Халықтың химиялық қауіпті заттардың сырт ортаға шығуына байланысты хабарлаған кездегі іс әрекеті
- •25) Химиялық зақымдау ошағындағы адамдардың іс әрекеті
- •26) Аэс да авария болғанда радиоактивті заттар сыртқы ортаға шыққан кездегі халықтың іс әрекеті
- •27) Радиациялық зақымдау ошағындағы адамдардың іс әрекеті
- •28) Аса қауіпті қоздырғыштар қоршаған ортаға таралған кездегі халықтың іс әрекеті
- •29) Өндірістік өрт кезінде адамдардың іс әрекеті
- •30) Өндірісте жарылыс болған кездегі адамдардың іс әрекеті_
24) Халықтың химиялық қауіпті заттардың сырт ортаға шығуына байланысты хабарлаған кездегі іс әрекеті
Химиялық қауіпті объектілерді авариялардың қайталама факторы жарылыс тар мен өрттер болу мүмкін. Соғыс уақытында қарсылас жоқ ядролық қаруды қолдану кезде мыналар зақымдағыш факторға жатады:Соққы толқыны- негізгі зақымдағыш ісер факторы, жарылыс кіндігінен барлық жаққа дыбыс жылдамдығымен қозғалатын,қатты сығылған ауаның жиналған жері. Соққы толқын ғимаратты, техниканы,өндірістік қондырғыны, ғимарратты қиратады ж/е адамды зақымдайды.соққы толқынның зақымдағыш әсері шаршы см-ге кг -мен көрсетілетін оның төңірегіндегі артық қысым сипатталады.
Химиялық қауіпті авария кезіндегіхимиялық зақымдалу аймағыпайда болады. Ол ҚӘУЗ әрекеті нәтижесінде адамдар тіршілігі үшін қауіптілік деңгеімен сипатталады. КӘУЗ – бұл белгілі бір мөлшерде адамдарға , жануарлар мен өсімдіктер әлеміне зақымдағыштық әсер ете алатын химиялық құрамалар. 6 млн-нан астам химиялық құрамалар белгілі,оның ішінен бірнеше жүздеген КӘУЗ бізді қоршап тұр.
Оларға сырқатты ақуал тудырып тіпті қазаға ұшыратуы мүмкін. Қарсыластың осындай объектіге жасаған ядролық немесе қарапайым соққылары нәтижесінде табиғат апаттары немесе өндірістегі апаттар кезінде күшті әсер ететін улы заттардың төгілуі және онымен жергілікті жердің улануы, зақымдану мүмкін.
Химиялық зақымдау ошағы-ҚӘУЗ-дің зақымдағыш әсері таралатын шектегі алаң. Аварияның ықтимал салдарының көлемі белгілі бір деңгейдегі химиялық қауіпті обектілер үлгісіне ҚӘУЗ түрінде оның ерекшелігіне санына ж/е сақтау жағдайына аварияның ауа-райы жағдайы ж/е т.б сипатына байланысты. химиялық объектілердегі басты зақымдағыш факторы алмағы ондаған шақырымға созылатын аймақтың химиялық зақымдану болып табылады. Химиялық қауіпті объектілерді авариялардың қайталама факторы жарылыс тар мен өрттер болу мүмкін. КӘУЗ қауіптілігі жағынан төмендегіше жіктеледі: 1 класты – өте қауіпті ;
2 класты – жоғары қауіпті;
3 класты – орташа қауіпті;
4 класты – аз қауіпті. КӘУЗ ошақтарын медико – тактикалық жіктеу: Жіктелу негізіне КӘУЗ тұрақтылығы мен зақымдаушы әсерінің басталуы жатады:
1.тез әсер ететін тұрақсыз;
2.жай әсер ететін тұрақсыз;
3.тез әсер ететін тұрақты;
4.жай әсер ететін тұрақты;
5. жартылай тұрақты.
Жұмыс қолданылған УЗ типін ескере отырып ұйымдастырылады және жүргізіледі,бұл кезде төмендегі ережелер басшылыққа алынады: -химиялық зақым ошағында жұмыс тыныс алу органдары мен терінің жамылғыш қабаттарын қорғаудың жеке құралдарымен жүргізілуі тиіс;
-барлық зақымдаушыларды УЗ – дың одан әрі әсер етуінен қорғау керек,нашар киілген газтұмылдырықты жөндеу немесе қосалқыларын кию;
-ең алдымен көмек балаларға, аяғы ауыр әйелдерге ,газтұмылдырығы жоқтарға және аралас зақымданғандарға көрсетіледі;
-УЗ- зақымданғандарда жарақат болған кезде алғашқы мед. Жәрдем,ең алдымен УЗ әсеріне қарсы жүргізілуі тиіс,тек содан кейін жарақат бойынша жәрдем көрсетіледі;
-химиялық зақым ошағындағы СД жұмысы оның командирі жетекшілігімен жүргізіледі;
-химиялық зақым аудандарында қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң сақтау керек.
Химиялық зақым аймағында қорғаныштың негізгі түрлері: Газтұмылдырық киіп, Жұмысты тоқтату Барлық паналарға тығылу
Өндірістік процесті бұзбай Газтұмылдырықты киу
Ядролық қарудың қуаты килотоннамен және мегатоннамен көрсетіледі. Бұл қаруды қарулы күштердің барлығы қолдана алады.
Ядролық қару қуаттылығы бойынша
Сратегиялық
Оперативті – тактикалық
Тактикалық
боып бөлінеді. Ядролық қару жарылған кезде: екпінді толқын, жарықтық сәулелену, өтпелі радиация, радиоактивті зақымдану және электромагниттік импульс сияқты зақымданушы факторлар пайда болады.Жарылыс кезіндегі жарықтық сәулелену әр түрлі материалдарды балқытады, тұтандырады, түрін өзгертіп, көмірлендіреді. Жанды тіндер әр түрлі дәрежедегі күйікттерге ұшырайды. 1,4 км қашықтықта жасырынған адамдар жарықтық сәулеленуге ұшырайды. 3,5 км ауыр дәрежедегі, 3,8 км орташа дәрежедегі , 5 км дейін жеңіл дәрежедегі күйікке ұшырайды. 100 кт тротилдік эквивалентті ядролық жарық жер үстінде жарылған кезде жасырынатын жерден тыс орналасқан адамдар өлімге ұшырайды.