ТҚН пәні бойынша емтихан сұрақтары:

1) «Тіршілік»,«қауіп»,«қауіпсіздік»,«зілзала»,«апат»,«техногенді қауіп»,«экологиялық қауіп», «әлеуметтік қауіп», «табиғи қауіп» дегенге түсінік беріңіз, оларды сипаттаңыз, мысал келтіріңіз

2)«Төтенше жағдайлар» дегенге түсінік, зардаптары. Қауіптердің негізгі жүйелену принциптері

3)«Тіршілік қауіпсіздігі» пәнінің міндеті қандай? АҚ және ТЖ құрылымы, қызметі

4) Қауіпті аурулар және олардан қорғану (ВИЧ\СПИД, ЖЖБА, туберкулез)

5) Секталар жөнінде түсінік, олардың түрлері. Секталардың адамдарды өзіне тартуы, ұйымдарына мүше қылып алу әдістері және секталардың ықпалынан құтылу жолдары

6) Лаңкестер кепілдікке алған адамдардың өзін өзі ұстауы

7) Табиғи қауіптер. Сел, су тасқыны, сырғыма, опырылма, қар көшкіні сипаты, пайда болу себептері. 8) Атмосфера,гидросфера, литосфера ластаушыларынан қорғану жолдары 9) Өндірістегі, тұрмыстағы өрттер, жарылыстар, олардың шығу себептері, болдырмау шаралары 10) Жер сілкінісі кезінде үйде, ғимараттардағы қауіпсіз жерлерді атаңыз. Қандай жерлер қауіпті? Құлаған, қираған ғимараттардың астында қалған адамның іс әрекеті 11) Зиянды химиялық заттардың жүйеленуі, адам ағзасына қосарлы әсері 12) Жер сілкінісінің сипаттамалары. Магнитудасы және қарқындылығы, өлшемі 13) Ядролық, химиялық, бактериологиялық қарулар туралы түсінік 14) Иондаушы сәулелер, олардың түрлері және сипаттамасы, ағзаға әсері, қорғану жолдары. Йодпен алдын алуды не үшін және қалай қолданады?

15) Радиоактивтілік дегеніміз не? Радиоактивті заттардың шығу көздері? Иондаушы сәулелердің қандай дозасы сәулелі ауру туғызады? 16) Электромагниттік өрістің ағзаға әсер, олардан қорғану. Компьютермен шығатын зиянды факторлар, қорғаныс шаралары. Ұялы телефонның ағзаға әсері және қауіпсіздік шаралары 17) Дезактивтендіру, дегаздау, дизенфекция, дезинсекция, дератизация деген не?ТЖ да санитарлық тазалау қалайша өткізіледі?

18) Төтенше жағдай кезінде халықты және аймақты қорғау ТЖ кезінде халықты көшіру және қоныстандыру 19) Төтенше жағдайларда қандай жекебас және ұжымдық қорғану құралдары қолданылады?

20) Шудың, дірілдің ағзаға әсері, олардан қорғану 21) Халықтың жер сілкінісі кезіндегі іс әрекеті 22) Халықтың су тасқыны кезіндегі іс әрекеті 23) Халықтың сел кезіндегі іс әрекеті 24) Халықтың химиялық қауіпті заттардың сырт ортаға шығуына байланысты хабарлаған кездегі іс әрекеті 25) Химиялық зақымдау ошағындағы адамдардың іс әрекеті 26) АЭС да авария болғанда радиоактивті заттар сыртқы ортаға шыққан кездегі халықтың іс әрекеті 27) Радиациялық зақымдау ошағындағы адамдардың іс әрекеті 28) Аса қауіпті қоздырғыштар қоршаған ортаға таралған кездегі халықтың іс әрекеті 29) Өндірістік өрт кезінде адамдардың іс әрекеті 30) Өндірісте жарылыс болған кездегі адамдардың іс әрекеті_

1)«Тіршілік»,«қауіп»,«қауіпсіздік»,«зілзала»,«апат»,«техногенді қауіп»,«экологиялық қауіп», «әлеуметтік қауіп», «табиғи қауіп» дегенге түсінік беріңіз, оларды сипаттаңыз, мысал келтіріңіз

Қажетті сыртқы және ішкі қатерден қорғанатын тірі организмнің қажетті шарасы.Ал адам қауіпсіздігінің өз ерекшеліктері бар,адамның басқа тірі организмдерден айырмашылығы,ол табиғи ортадан,өз өмір сүру ортасын жасай алады.Сондықтан болуы ықтимал қатерлер табиғи қатерлердің қатарына жатпауы да мүмкін.

Тіршілік- ғылым адамдарды олардың өмір сүретін ортасынан туатын қауіпті және зиянды факторларынан қорғау, денсаулықты сақтау және қауіпсіздік жолдарын теориялық және практикалық жағынан қамтитын білім саласы.

Қауіп- адамдардың іс-әрекеті негізінде табиғаттан келетін, тіршілік ортаның қаупін бұзатын, нәтижесінде адамдардың денсаулығы мен зиян келтіретін процесс, құбылыс, объект, субъект.

Қауіпсіздік - қоршаған ортаның бір қалыпты тұрақты болуы, адамдардың өміріне, денсаулығына зиян келтіретін қауіп-қатердің болмауы не аз болуы адамдардың ауқатты тұрмысының сақталуына қолайлы жағдайдың болуы.

Апат- бұл да адамға қауіп төндіретін құбылыс.Аппттардың жіктелуі:1)трансшекаралық апат; 2)локальды апат(10-нан аспайды); 3) жергілікті апат(10-50 адам зардап шегеді); 4)аумақтық апат(50-500адам з.ш); 5)аймақтық апат(50-500 адам, үлкен материалдық шығын. Көмек шаралары: әскери күштер жұмылдырылады, ТЖ-дан арнайы жасақтардан жұмылдырылады, еркін отрядтар жұмылдырылады. Қорғау шаралары: эвакуация-қауіпсіз аймаққа көшіру, з.ш. жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етеді(газқағар,көзілдірік,қолғап,аяқ киім)

Зілзала-кенеттен пайда болатын,халықтың қалыпты тірлігін күрт бұзатын,материалдық құндылықтарды үлкен шығынға ұшырататын,сондай-ақ адамдар мен хайуанаттардың өлім-жітімі болатын табиғи құбылыс.

Техногенді-механизмдермен,машиналармен, құрылысымен және техникалық қондырғылармен байланысты қауіптер.Өндірістік орта- табиғи климаттық факторлардан және адамның кәсібіне байланысты қауіпті және зиянды факторларды қамтитын қоршаған ортаның бір бөлігі. Қауіпті факторлар дегеніміз адам денсаулығын күрт бұзып, өлімге әкелетін факторлар.Зиянды факторлар-адамның жұмыс істеу қабілетіне теріс әсер ететін факторлар.Қауіпті және зиянджы факторлардың түрлері:хим-қ, физ-қ, био-қ, психофизиологиялық.Радиация- ең қауіпті техникалық қауіп. Радиоактивті- ионданушы сәулелер шығаруымен өтетін кейбір элементтер атомдары ядроларының басқа элементте өз еркімен айналуы. Радиоактивтің екі түрі бар:жасанды, табиғи.

Әлеуметтік қауіптер- әлеуметтік қоғамда болатын әлеуметтік, экон-қ процестер нәт-де туындайтын қауіптер бұл қауіптердің негізінде адам жатады.

Ә.қ. түрлері-

1)бопсалау(шантаж)-өз пайдасы үшін басқаларды бопсалау қылмысы

2)алаяқтық-алдау немесе скенімге кіру арқылы мемлекеттің қоғамның немесе жеке адамның мнүлкін пайдалану;

3)бандитизм-қаруланған қарақшылар тобыры н/е ұйымы. Олар мемлекеттік қоғамдық мекемелерде немесе жеке адамдарға күш көрсетеді.

4)кепілдікке алу-адамдарға белгілі бір талаптарды орындату үшін адамлдарды кепілдікке алу.

5)терроризм-физикалық түрде жойып жіберуге дейін баратын үрдіс.

6)нашақорлық-наркотикалық заттың көмегімен организмнің ұстап тұруына бейімделуі.

7)маскүнемдік-спиртті ішімдіктерді жүйелі түрде пайдаланудан туындайтын созылмалы ауру.

8)шылым шегу-кейбір шоқтанатын өсімдік өнімдерінің түтініне демалу.

. Литосфераның құнарлылығын бұзушылар: хим- заттар(пестициттер,гербицидтер,тыңайтқыштыр), мұнай төгілуі, топырақ және су эрозиясы, топырақ шөлейттенуі.