Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс

Берілгені: Жиынтық сұраныстың және жиынтық ұсныстың қисықтары берілген

.Жиынтық ұсыныстың қисығы оңға жылжыйды.

а) Ұсыныс қисығының қозғалысы баға деңгейіне қалай әсер етеді?

ә) Ұсыныс қисығының қозғалысы көлеміне қалай әсер етеді?

б) Егер экономикада өндіру 50% қысқарса жиынтық сұраныс қисығы қалай өзгереді?

Жауабы: а) 60тан 40 дейін төмендейді

ә) Нақты ЖҰӨ көлемі 300 млрд.доллардан 400 млрд.долларға дейін көбейеді

б) Ол төмен қарай орын ауыстырады

2. Берілгені

M-200 (ақша массасы) K=k= Жауабы: = ky

P-50 (баға) = y

V-10 ( жылдамдық) = y= = 200

Т/ к: У-?

3. Берілегені: Жиынтық сұраныс қисығы көрсетілген

а) Егер жиынтық сұраныс қисығы вертикальды сызықта нақты ЖҰӨ деңгейі

300 млрд.долларға тең болса онда тепе теңдік көлемінде бағаның деңгейі

нешеге тең болады?

ә) Егер жиынтық сұраныс қисығы горизонталы сызық болса баға деңгейі

100 ға тең болса онда тепе теңдік ЖҰӨ нешеге тең?

б) Егер жиынтық сұраныс функциясы келесі түрде берілсе:

P=-20+Q ( мұндағы баға деңгейі ал Q нақты

ЖҰӨ көлемі) онда

өнімнің нақты көлемі және баға деңгейі неге тең? Жауабы: а) 250-20=230

ә) баға 100 тең болғанда көлемі 50 тең болады

б) P=-20+Q

P=-20+250

P=230

4. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс графигі берілген

1) Ұсыныс қисығының баға деңгейіне әсерін тап

2) Ұсыныс қисығының қозғалу базасының әсері

3)Егер өнім өндіру ға өссе қалай өзгереді?

Жауабы: 1) баға 22 ден 25 дейін өсті

2)ЖҰӨ көлемі 200ден 100ге дейін қысқарды баға өсті

3) онда ол жоғары орналасады

5. Берілгені Жауабы: = ky

Y= 15 K=k=

P-50 (баға) = M= =75

V-10 ( жылдамдық)

Т/k: M-?

IS-LM үлгісіне есептер шығару

Есеп 1.

Мемлекеттік сатып алу 500,салық функциясы Т=0,4Y, трансферт функциясы

F=0,2Y, баға деңгейі: Р=1. Пайыз мөлшерлемесі R=0,1 болғандағы қарыз

D=1000.Нақты өндіріс көлемі 2000,ал әлуетті өндіріс көлемі 2500-ге, тең.

Т/к: а) Мемлекеттік бюджет сальдосы оң мән бе,әлде теріс мән бе?

ә) Мемлекеттік бюджеттің циклдік тапшылығы қанша?

Шешуі: а) Мемлекеттік бюджет сальдосын шығындар мен кірістер сәйкестеу

негізінде табуға болады. Мемлекеттік шығындар = мемлекеттік сатып алу

(G)+трансферттер (F)+ мемлекеттік қарызды өтеуге бағытталған шығындар

(D х R ) = 500+0,2 х 2000 +0,1 х 1000 = 1000.

Мемлекттік кіріс-салық түсімдері

(T) = 0,4 х 2000 =800.

Мемлекеттік бюджет тапшылығы = 1000 - 800 = 200.

ә) Мемлекеттік бюджеттің циклдік тапшылығы =

жалпы тапшылық –құрылымдық тапшылық = 200 – 100 = 100.

Есеп 2.

Экономикада келесідей мәліметтермен берілген.

C = 20 + 0,8 (Y-T+F) (тұтыну).

I = 60 (инвестиция)

T = 40 (салықтар)

F = 10 (трансферттер)

G =30 (мемлекеттік шығын).

Т/к: Тепе-теңдік кіріс деңгейін есептеңдер.

Шешуі: Кірістерді тепе- теңдік деңгейін табу үшін

C, I ,T, F,G, көрсеткіштерін мәнін негізгі

макроэкономикалық теңдікке қойып У=ті табамыз.

Y = 20 + 0,8 (Y-40 +10) +60 +30

Y= 110+0,8y-24

0,2y = 86

Y = 430

Есеп 3. Экономика келесі көрсеткіштермен сипатталады

Y=C+I+G+NX

C=300+0.8Yd

I=200+0.2Y

NX=100-0.04Y

g=200

t=0.2

т/k: а) Табыстың тепе-теңдік деңгейін

ә) Автономды шығындар мультипликаторының көлемін

Шешуі: Y=C+I+G+NX

Y=(300+0,8Yd)+(200+0.2d)+200+(100-0.04Y)=300+0.8Yd+200+

0.2Y+200+100-0.04Y=800+0.96Y

Y=800+0.96Y y-0.96y=800

0.04y=800

y=20000

IS: y=20000 MS=MD Жауабы: Y=20000

Есеп 5: Экономикада төмендегідей көрсеткіштер берілген

Y=5000, C=3200, I=900, G=1000, T=900

т/к: Мемлекет бюджетінің тапшылығын анықта

Шешуі: Y=C+I+G+T+NX

Y-C-I-T-G=NX

5000-3200-900-900=-1000G

-1000=G

G=-1000

Есеп 6: Төмендегідей мөлшерлер берілген

Gd=1000+0.9Yd, G=600, Id=390, I=400, Yd=Y-T,

B=T-C, NX=0

т/к: Cd-? B-? Yd-?

Шешуі: Y=C+I+G+NX

Y=1000+0.9Yd+390+600+0

Y=1990+0.9d

0.1Y=1990

Yd=19900

Yd=Y-T

Yd=19900-400 Cd=1000+0.9 ∙ 19500

Yd=19500 Cd=18550

=T-C=400-18550=-18150

Есеп 7: Экономикада төменгі мәліметтер өрнектелген

Нақты табыс Y=4000 адам, MPC=0.8

Тепе-теңдік табыс y٭=4200 $

т/к: а) Экономика тепе-теңдік жағдайда болуы үшін (y٭=4200 $)

мемлекеттік шығындар қалай өзгеруге тиісті?

ә) Экономика тепе-теңдік жағдайда болуы үшін салық

түсімі қалай өзгеруге тиісті?

Шешуі: ∆Y=∆Gx, ∆Y- табыстың өзгерісі

∆Y=Y٭-Y=4200-4000=200$

M=1/(1-MPC)=1/(1-0.8)=5

200=∆G ∙ 5=>G=40

∆Y=∆T – салық салу мультипликаторы

Салық мультипликаторы = - MPC/MPS= - 0.8/0.2=-4

200=∆T ∙ (-4)

∆T= - 50, демек салық 50$-ға азаюға тиіс.

Есеп 8: Экономикада келесі көрсеткіштер көрсетілген

Y=C+I, C=200+0.6Y, I=30

т/к: S-? C-? Y-?

Шешуі: Y=C+I=200+0.6Y+30

Y=0.6Y+230 C=200+0.6 ∙ 575=545

Y-0.6Y=230

0.4Y=230 S=I

Y=575 S=30

Y=C+I+G - G = -Y+C+I

G = Y-C-I

G = 575-545-30=0

Егер Y=800 болса ше?

800=200+0,6Y+30

570=0.6Y

Y=950

Есеп 9: Экономикада мына көрсеткіштер берілген

Y=C+I+G+NX

C=200+0.6Y, I=300+0.3Y, Xn=200-0.02Y, G=300, t=0,4

Шешуі: Табыстардың тепе-теңдік деңгейі;

Y=200+0,6y+300+0,3y+300+200-0,02y

Y=1000+0,88y

Y-0,88y=1000

0,12y=1000

Y=8333

Есеп 11: Экономиканың келесі

құрылысын қарастыр

C=0,6(Q-T)

I=10-0,2i

g=20, T=30, Ms= 60.Md= (0,8Q-i)P

Т/к: IS-LM-?

Шешуі:

Y=C+I+G+Nх

Y=0,6(Q-30)+10-0,2i+20+25-4i

Y=0,6y-18+10-0,2i+45-4i

0,4y=37-4,2i

Y=9,25-1,05i

IS: Y=9,25-1,05i

MS=MD

0,8Q-i=60

0,8Q=60+I => LM

LM: Q=7,5+1,25i

IS=LM

9,25-1,05i=7,5+1,25i

-1,05i-1,25i=7,5-9,25

-2,3i=-175

I=0,76086=0,76

I=0,76

Есеп 12: Мемлекет бюджеттің тапшылығын қысқарту

және инфляция деңгейін төмендету үшін үкімет салықты

өсіреді. IS-LM үлгісін қолдана отырып, пайыз мөлшерін

өзгертпес үшін Ұлттық Банк қандай шара қолданады?

Шешуі: Салықтың өсуі жиынтық сұраныстың қысқаруына

экономикада белсенділіктің төмендеуіне алып келеді.

ҰБ бұл көріністі IS қисығын төмен солға, ал LM

қисығын жоғары солға өзгерту арқылы сипаттайды.

Есеп 13: Экономикада төмендегідей мәліметтер

берілген

Нақты табыс (Y) = 3800

MPC=0,5

Y*=4600

т/к: Потенциалдыққа қол жеткізу үшін мемлекет

шығынды қаншаға өсіру керек

Шешуі: ∆Y/∆G=1/(1-MPC)=1/(1-0,5)=2

∆Y=4600-3800=800

∆Y=∆G ∙ 1/(1-MPC)

800=∆G ∙ 2

∆G=400

Есеп 14: Экономика төменгі

мәліметтермен сипатталған

Y=C+I+G+Xn

C=100+0,9Yd

I=200-500r

Xn=100-0,12Y-500R

M=(0,8Y-2000R) ∙ P

G=200

T=0,2

Ms=800

P=1

т/к: IS қисығының теңдеуін

Шешуі: Y=1500-2500R

Есеп 15: Экономикада келесідей мәліметтермен берілген.

C = 20 + 0,8 (Y-T+F) (тұтыну).

I = 60 (инвестиция)

T = 40 (салықтар)

F = 10 (трансферттер)

G =30 (мемлекеттік шығын).

т/к: Салық деңгейін 40-тан 50-ге дейін жоғарылатқандағы

салық мультипликаторын есепте

Шешуі: Салықтардың 10-ға өсуінен жоспарланған

шығындар қисығы төмен қарай жылжиды.

∆T ∙ MPC=-10 ∙ 0,8=8

Өнім шығарудың тепе-теңдік деңгейі төмендейді

∆Y=-∆T ∙ b/(1-b)=-10 ∙ 0,8/(1-0,8)=-40

Экономика А нүктесінен В нүктесіне ауысады,

тепе-теңдік өнім өндіру көлемі 390 құрайды.

Салық мультипликаторы 0,8/(1-0,8)=4