
- •Алесь Лозка Народныя гульні
- •Дзіцячыя гульні
- •Забавы Свісток
- •Скаканне на дошцы
- •Карагоды
- •Крывы танок
- •Гульні і забавы. Як бавіліся пастухі.
- •Жанiцьба Цярэшкi
- •"Звязда" I "Вiфлеем"
- •Золата (Скута, Кругавы I iнш.)
- •Арэхi (Цот цi лiшка?)
- •Каралевiч
- •"У мядзведзя на бару"
- •Гульня "яшчур"
- •"Ваджэнне казы". Падрыхтоўка да каляд
- •Веснавыя гульнi. Святочнае iгрышча "гуканне вясны"
- •Захоп у ступу
- •А мы сеялi, сеялi лянок
- •Перапёлачка
- •Гульнi ў "тура", "баяры", "проса", "ляда"
- •"А мы проса сеялi..."
- •Абрадавае iгрышча "страла"
- •Крывы танец
- •"Тураўскi карагод" -- юраўскае iгрышча. Ляльнiк. Ярылавiца
- •Пастухоўскiя гульнi. Мiкола
- •Гульня пастухоў на Ягор'еў дзень
- •Кашэнне травы, або Салёны агурок
- •Кальцо, або Наброс
- •Воўчы хвост
- •Пастушок I авечкi
- •Карагодныя I танцавальныя гульнi
- •Сёмуха, купалле, пятро. Летнiя гульнi I забавы
- •Завiванне вянкоў
- •Iван Купала
- •Выбары хлопца
- •Прыпутнiк
- •Лiтаратура
Захоп у ступу
Хлопцы, сабраўшыся гуртам, бяруць ступу, у якой звычайна таўкуць куццю, абвязваюць яе нiжнюю частку вяроўкай i цягаюць па вулiцы. Параўняўшыся з домам, дзе ёсць паўналетняя дзяўчына-нявеста, заходзяць туды, ставяць пасярод хаты ступу i там сярод жартаў i смеху намагаюцца захапiць якую-небудзь рэч, што належыць дзяўчыне: хустку, чаравiк i г.д. Зрабiўшы такi захоп ("грабеж"), кладуць яго на ступу i працягваюць свой драпежны набег на iншыя хаты, дзе жывуць нявесты. Ступа служыць дакорам векавусе--нявесце, якая не выйшла замуж леташнiм Мясаедам. Сабраўшы дастаткова розных "дзявоцкiх" рэчаў-"грабяжоў", хлопцы нясуць iх у карчму, а туды прыходзяць дзяўчаты выкупляць свае рэчы. Грошы, якiя хлопцы выручалi за "грабяжы", iдуць на агульны пачастунак.
(Зап. у 1897 г.святар С.М.Дзем'яновiч у в.Гатава Слонiмскага павета.)
А мы сеялi, сеялi лянок
У карагодзе ўдзельнiчае неабмежаваная колькасць дзяўчат. Усе становяцца ў круг тварам супраць ходу гадзiннiкавай стрэлкi. Левымi рукамi трымаюць злучаныя нiжнiя вуглы фартушкоў. Правыя -- у вольным становiшчы. Выканаўцы "простым крокам" (рух 1) рухаюцца ўперад i спяваюць:
А мы сеялi, мы сеялi лянок.
На гэтыя словы дзяўчаты правай рукой "чэрпаюць" у фартушку "зерне". Потым адводзяць яе ўбок i, акцэнтуючы узмахам, выцягваюць уперад, iмiтуючы пасеў зерня.
Працягваючы спяваць:
Мы сеялi, прыгаварвалi,
Мы сеялi, прыгаварвалi,
дзяўчаты "простым крокам" праходзяць у тым жа напрамку i паўтараюць 2 разы рухi, якiя былi выкананы на словы першага радка.
На словы:
Чабатамi прыкалачывалi (1 раз)
дзяўчаты "крокам з коўзкiм ударам пяткай аб падлогу" (рух 2) рухаюцца ўперад у тым жа напрамку.
На словы:
Чабатамi прыкалачывалi (2 раз)
дзяўчаты "трайным крокам з коўзкiм ударам пяткай аб падлогу" (рух 3) рухаюцца кожная па сваiм кружочку, блiжэй да цэнтра. (Мал.14). Пад канец фразы дзяўчаты скрыжоўваюць перад сабой сагнутыя ў локцях рукi. На словы:
З боку на бок паварачывалi
"крокам з коўзкiм ударам пяткай аб падлогу" паварочваюцца ўлева на месцы на 180о.
Працягваючы спяваць:
Ох, удайся, удайся, лянок,
Ты удайся, лянок беленькi,
Ох, удайся, лянок беленькi,
Палюбi мяне, мой мiленькi,
дзяўчаты, злучыўшы ўнiзе памiж сабой рукi, "трайным крокам з коўзкiм ударам пяткай аб падлогу" рухаюцца па крузе супраць ходу гадзiннiкавай стрэлкi, адначасова расшыраючы яго .
Перапёлачка
Удзельнiцы ходзяць па крузе, узяўшыся за рукi. У сярэдзiне -- салiстка, якая iлюструе рухамi, жэстамi i мiмiкай усё тое, пра што пяюць астатнiя выканаўцы:
А ў перапёлкi ручкi баляць.
Ты ж мая, ты ж мая
Перапёлачка,
Ты ж мая, ты ж мая
Невялiчкая*.
А ў перапёлкi ножкi баляць.
А ў перапёлкi ды каленцы баляць.
А ў перапёлкi грудцы баляць.
А што перапёлка рана ўстае.
А ў перапёлкi ды старэнькi муж.
А ў перапёлкi дзеткi малыя.
Дзеткi плачуць, есцейкi просяць.
А ў перапёлкi хлебца няма.
(Чурко Ю. Вянок беларускiх танцаў.)
*Прыпеў паўтараецца пасля кожнага радка.