Мұғалімдер үшін әдістемелік ұсыныстар
Берілген тәжірибеде оқушылар қуаттың уақыттан тәуелдігін анықтауға тиіс. Тәжірибені жеңілдету үшін жұмыс қалыпты деп есептелетін.
Ескертпе
Дәл нәтижелерді алу үшін жіпті орау жылдамдығы қалыпты болу керек.
Есеп-қисаптар және нәтижелер
1. Өрлеу
h =75 см
1 кесте
-
m, г
Fg , Н
А, Дж
50
0,49
0,368
200
1,96
1,47
2. Жылжымайтын блок
h =75 см
2 кесте
m,г |
t, с |
Fg ,Н |
h ,м |
А, Дж |
Ν,В m |
50 |
7 |
0,49 |
36,8 |
0,053 |
0,07 |
200 |
7,2 |
1,96 |
147 |
0,205 |
0,072 |
3. Полиспаст
h =75 см 3 кесте
m,г |
t, с |
Fg ,Н |
h ,м |
А, Дж |
Ν,В m |
50 |
28 |
0,49 |
36,8 |
0,013 |
0,28 |
200 |
28,4 |
1,96 |
147 |
0,0515 |
0,284 |
1. Өлшенген мағыналар көмегімен салмақ (ауырлық күші) Fg және өрлеу жұмысы А = Fg·h есептеңіздер; нәтижелерді 1 кестеге жазыңыздар.
2.,3. Салмақ (ауырлық күші) Fg және өрлеу жұмысы А = Fg·h есептеңіздер; алынған нәтижені уақытқа бөліңіздер: Ν = А /t алынған мағыналарды 2 және 3 кестеге жазыңыздар.
4. Барлық үш жағдайда да өрлеу жұмысының мағынасын салыстырыңыздар.
Біркелкі жүктемеде бұл мағыналар тең бе?
Неге? Берілген дене массасына өрлеу жұмысы біркелкі биіктікке өзгермейді.
5. Тәжірибенің қай бөлімінде жұмыс өте көп болды: 2-де немесе 3-де ме?
Екінші бөлімінде.
6. Кестеде ұсынылған мағыналармен өз мағыналарынды P салыстырыңыздар. Олар сәйкес пе?
Ия, сәйкес келеді.
7. Мөлшерлерді кеңейтіп Ν = А /t формуласын толықтырыңыздар: m, h, g:
8. Қуатқа анықтама беріңіздер.
Уақыт бірлігіндегі жұмысқа санды тең физикалық мөлшер бұл – қуат.
9. Бір жұмыс мөлшерінде уақыт азайтылғанда, қуат азайтыла ма?
Жоқ, керісінше, ол ұлғаяды, 
Қуаттылықты өлшеу |
ФЗ.7-9. 02.18 |
Белгілер үшін
Архимедтік күшті өлшеу |
|
ФЗ.7-9. 02.19 |
Деңгей: негіздік ( 7 сынып)
Оқу үшін тақырып: Механикалық құбылыстар. Архимед күші.
Мақсаты: динамометр көмегімен архимед күшін өлшеудегі дағдыларын қалыптастыру,архимед күшінің дене бөлімінің батырулы көлеміне тәуелдену түрін орнату.
Қолданылған ұғымдар: Архимед күші, салмақ, ауырлық күші,көлем, тығыздық
Жабдықтар:
№ |
Атауы |
коды |
Мөлшері |
1 |
Жан-жақты штатив (негізі) |
02001.01 |
1 |
2 |
Штативтік өзекше, l=600 мм |
02037.00 |
1 |
3 |
Қысқыш-саптама |
02043.00 |
1 |
4 |
Динамометр, 2Н |
03065.03 |
1 |
5 |
Жан-жақты қысқыш |
37715.00 |
1 |
6 |
Алюминді кесек |
03903.00 |
1 |
7 |
Темір кесек |
03913.00 |
1 |
8 |
Өлшеуіш цилиндр, 100 мл |
36011.01 |
1 |
9 |
Ағызатын сауыт, 250 мл, 1д. |
02212.00 |
1 |
10 |
Әртүрлі салмақтар терімі, 1г - 50г |
44017.00 |
1 |
11 |
Саңылаулы гірге арналған ұстағыш |
02204.00 |
1 |
12 |
Саңылаулы гір, 10 г, қара |
02205.01 |
4 |
13 |
Өлшеуіш цилиндр, 50 мл, мөлдір, РР |
36628.01 |
1 |
14 |
Саңылаулы гір, 50 г, қара |
02206.01 |
2 |
15 |
Рычаг |
03960.00 |
1 |
16 |
Рычагқа арналған тіл |
03961.00 |
1 |
17 |
Таразылардың тостақаны, пластмасс |
03951.00 |
2 |
18 |
Шкалалы пластина |
03962.00 |
1 |
19 |
Тіреуші болт |
03949.00 |
1 |
20 |
Резеңке қалпақшалы тамызғыш |
64701.00 |
1 |
Қ
ондырғы
Қондырғының жалпы түрі 1 сур. келтірілген.
1 сур.
2 -10 сур. көрсетілгендей рычагтық таразыларды жинаңыздар.
Архимедтік күшті өлшеу |
ФЗ.7-9. 02.19 |
2 сур. 3 сур. 4 сур.
5 сур. 6 сур. 7 сур.
8 сур. 9сур. 10 сур.
Н
ұсқағыш-тілді
«нөл» белгісінде дәл орнату үшін
штативке шкалалы пластинаны бекітіңіздер
(7 сур.).100 мл мөлшерлі өлшеуіш
цилиндрді қойыңыздар және дәл
ағызатын шегіне дейін ағызатын
сауытты сумен толтырыңыздар
(11 сур. қар.).
Өлшеуіш цилиндрге тұнба су
түгел аққанша күте тұрыңыздар,
өлшеуіш цилиндрді тиянақты
сүртіңіздер.
11 сур. 12 сур.
Жұмыстың орындалуы
1. Рычагты таразылардың көмегімен құрғақ өлшеуіш цилиндрдің массасын m0 анықтаңыздар.
2. динамометрдің көмегімен ауадағы 50, 100 және 150 г гірлер салмағын FgL анықтаңыздар. Нәтижелерді кестеге жазыңызар.
Архимедтік күшті өлшеу |
|
ФЗ.7-9. 02.19 |
Ағызатын сауыттың тұмсығының астына құрғақ өлшеуіш цилиндрді қойыңыздар, ағызатын сауытқа жалпы массасы
гірлермен гірге арналған
ұстағышты толық батырыңыздар (12 сур.
қар.).Судағы гір салымағын FgW анықтаңыздар және оны жазыңыздар.
Өлшеуіш цилиндрге сауыт тұмсығынан аққан суды жинақтаңыздар, оның артығы төгілгенше күтіңіздер; сосын ығыстырған судың m1 және таразылар көмегімен өлшеуіш цилиндрдің массаларын анықтаңыздар.
100 және 150 г гірлердің өлшеулерін қайталаңыздар және FgW, m1 барлық өлшеулерді кестеге жазыңыздар.