19. Скланенне уласных назоунікау.

Імёны і прозвішчы мужчынскага роду, што заканчваюцца на зычны, скланяюцца, як агульныя назоунікі другога скланення са значэннем асобы.

Назоунікі мужчынскага і ніякага роду, якія з’являюцца геаграфічнымі назвамі, скланяюцца, як агульныя назоунікі другога скланення з адпаведнай асновай.

Прозвішчы, геаграфічныя і астранамічныя назвы на –оу (-ау), -еу (-ёу), -ын (-ін) скланяюцца, як агульныя назоунікі з цвёрдай асновай. Асаблівасці назіраюцца у творным і месным склонах. У творным склоне прозвішчы маюць канчатак –ым (як прыметнікі), а геаграфічныя і астранамічныя назвы - -ам (як назоунікі другога скланення). У месным склоне прозвішчы маюць канчатак –у, а геаграфічныя і астранамічныя назвы - -е.

Прозвішчы на –а (-я), калі яны належаць асобе мужчынскага полу, скланяюцца часткова па першым скланенні, часткова – па другім. У родным і вінавальным склонах маюць канчаткі першага скланення. У давальным, месным і творным – другога скланення.

20. Прыметнік як частіна мовы. Цяжкасті ва ужыванні прыметнікау.

Прыметнік – самастойная часціна мовы, якая абазначае прымету прадмета і дапасуецца да назоунікау у родзе, ліку і склоне.

Прыметнікі выражаюць значэнне прыметы непасрэдна, лексічным значэннем асновы: белы, сіні, высокі; праз адносіны да іншых прадметау і прымет: драуляны, марскі; або праз прынадлежнасць пэунай асобе ці жывой істоце: братау, буслау.

Катэгорыі роду, ліку, склону прыметніка з’яуляюцца зменнымі, яны паказваюць на сувязь прыметніка з назоунікам: зялёны луг, зялёная трава.

Прыметнікі маюць спецыфічныя канчаткі, формаутваральныя і словаутваральныя суфіксы: малады, маладая; старэйшы, лепшы.

У сказе прыметнік выконвае функцыю азначэння або часткі састаунога іменнага выказніка.

21. Лічэбнік як частіна мовы. Цяжкасці ва ужыванні лічэбнікау.

Лічэбнік – самастойная частіна мовы, якая абазначае абстрактныя лікі, колькасць прадметау або парадак іх пры лічэнні: тры, дваццать пяць – абазначаюць абстрактныя лікі; тры сталы, дваццаць пяць алоукау – колькасць прадметау; трэці стол, дваццаць пяты кіламетр – парадак прадметау пры лічэнні.

Як самастойная частіна мовы лічэбнік характарызуецца пэунымі марфалагічнымі асаблівасцямі.

Сінтаксічнай асаблівасцю лічэбнікау з’яуляецца іх спалучэнне толькі з назоунікамі: два вучні, першы дзень.

У сказе лічэбнікі або спалучэнні лічэбнікау з назоунікамі могуць выконваць ролю дзейніка, азначэння, дапайнення, акалічнасці.

22. Займеннік як частіна мовы. Цяжкасці ва ужаванні займеннікау.

Займеннік – самастойная частіна мовы, якая указвае на прадмет, асобу, прымету, колькасць, але не называе іх.

Займеннікі не маюць свайго канкрэтнага лексічнага значэння, а набываюць у мове значэнне таго слова, якое яны замяняюць. У розных кантэкстах адзін і той жа займеннік можа указаць на разныя прадметы, прыметы, колькасць.

Значэннем, марфалагічнымі прыметамі і сінтаксічнымі функцыямі займеннікі суадносяцца з іншымі частінамі мовы. На аснове гэтага яны падзяляюцца на тры групы: займеннікі – назоунікі (абагульнена - прадметныя): я, ты, вы, ён, яна, яно, яны, сябе, хто, што, ніхто, нішто, нехта, штосці, хто-небудзь, абы-хто, абы-што; займеннікі – прыметнікі (абагульнена-якасныя): мой, твой, свій, наш, які, каторы, ніякі; займеннікі – лічэбнікі ( абагульнена - колькасныя): колькі, столькі, гэтулькі.

У сказе займеннікі выступаюць у ролі дзейніка, азначэння, дапаунення. У ролі выказніка і акалічнасці займеннікі ужываюцца радзей.

Паводле значэння займеннікі падзяляюцца на дзевяць разрадау: асабовыя – я, мы, ты, вы, ён, яна, яно, яны; зваротны – сябе; прыналежныя – мой, наш, твой, ваш, яго, яе, іх, свой; указальныя – гэты, той, такі, гэтакі, столькі; азначальныя – сам, самы, увесь, усякі, кожны, іншы, любы; пытальныя – хто? што? які?; адносныя – хто, што, каторы, чый, колькі; адмоуныя – ніхто, нішто, ніякі; няпэуныя – нехта, нешта.