Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
20083-1.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
1.99 Mб
Скачать

I ў немачы забыцца...

«Дзяўчынка... Суцяшэнне... Матылёк...»

Асабліва прыкметная ў кнізе вясковая тэматыка, вобразы старых і ўдоў. Л. Галубовіч, як сын вёскі, працягвае даводзіць, што сялянскі мацярык тоіць невычэрпны змест вечнага, прыгожага, агульналюд- скага, і ўсе мы ў неаплатным даўгу перад вёскай, яе цяжкім лёсам і будучыняй. Увогуле, беларуская літаратура надзвычай шаноўна ста- віцца да вяскоўцаў сталага веку, бо «іх кожная далонь Па працы ўсё свярбіць» (П. Панчанка). Глыбокая любоў, павага да вяскоўцаў, захап- ленне іх мудрасцю і самаахвярным жыццём чуваць у вершах «Люблю старых людзей...», «Жыве Алімпа адзінока...», «Дзед», «Дзеду чысцім калодзеж...». Паэт заклікае помніць пра свае карані ў зямлі, бо забыццё і адрачэнне ад іх прынясе здрабненне нашай чалавечай існасці, страту духоўнай асновы жыцця. Паэт добра ведае і адчувае, што родная зямля — спагадлівая маці, якая заўсёды прытуліць і сагрэе свайго сына:

Пабегаў па зямлі.

Палётаў над зямлёю.

Ніхто не прытуліў

Спагаднай даланёю.

I цягне да камля,

Да глебы, што радзіла.

...I родная зямля

Мяне не асудзіла.

«Я дзіўны чалавек...»

Тэма вясковага жыцця ў літаратуры 70-80-х гг.— адна з самых распаўсюджаных (згадайма творы А. Жука, I. Пташнікава, В. Зуёнка,

Я. Янішчыц...). Л. Галубовіч часам не пазбегнуў стэрэатыпнага выяў- лення гэтай тэмы. Тым не менш у лепшых вершах ён здолеў выказаць сваё, глыбока асабістае бачанне зведанага і перажытага беларускай вёскай і яе людзьмі.

Душа паэта шырока лучыцца са светам. Яна ўстрывожана многімі праблемамі нашага быцця. I гэга зразумела, бо паэт, кажучы словамі Р. Барадуліна, «неспакою слых». Наша нацыянальнае бязмоўе, бездухоўнасць успрымаецца Л. Галубовічам як бяда, прыкрая загана сучаснасці. Ягоны герой у такой крытычнай сітуацыі не губляе веры ў лепшы дзень свайго народа: «О, мова! Усе, як магеланы, К табе мы вернемся наўпрост...» (верш «Мова»). Важкую сэнсавыяўленчую і рыт- міка-інтанацыйную ролю адыгрывае страфа ў вершы пра Чарнобыль, які напісаны верлібрам. Аўтар невыпадкова адмаўляецца ад рыф- моўкі. Параўнанні, паўзы, кантрастнасць слоў — усё падкрэсленаярка высвечвае драматызм падзеі: Чарнобыль злавесна ступае за намі, ён побач,

Як светлая дзяўчыпа, у якой

У клініцы прызналі лейкемію.

А ёй — семнаццаць. У двары — вясна.

I пад акном насвіствае пагодак...

«Свой белы верш пра чорную бяду...»

У «Споведзі бяссоннай душы» пашырыліся межы паэтычнага выказвання. Тут мы сустракаем вершыоды і лірычна-роздумныя элегіі («Вольная ода паэзіі», «Дарожная элегія» і інш.).

Хвалюючай вышыні духоўнага суразмоўніцтва дасягае паэт і ў кнізе «Заложнік цемры» (1994). Спасцігаць сэнс духоўнай існасці, вечнага на зямлі, ісці з даверам, адкрытай душой, што жыве пакутна цяжка і неспакойна ў нашым змрочным, неспагадным свеце,— вось сутнасная характарыстыка сённяшняга паэтычнага выяўлення Л. Га- лубовіча. У ягонай паэзіі стала шмат элегізму, тужлівай роздумнасці. «А зберагчы хачу жывую, Пакуль са мной яна, душу»,— так выказвае паэт сваё запаветнае жаданне ў вершы «Фантасмагорыя». Ягоны ге- рой, апынуўшыся самнасам у начы, змроку, цемры, «у нетры апус- каецца глыбей Прыроды чалавечай з вечным часам» (верш «...Нахо- дзіць ноч, і ўсё жыве ў сабе...»). Ноч для паэта — пара споведзі, сама- пазнання, вычування і ўсведамлення сваёй лучнасці з Богам, светам, жыццём, мастацтвам... (творы «Вечарэе...», «Заложнік цемры», «Я мог бы плакаць вечарамі...»). «...Калі абступае цемра, То бачыш сябе самога...», «Толькі ноччу можна любіць Усё, што днём зненавідзеў»,— тлумачыць паэт сваё знаходжанне «сярод ... ночы». Аднак цемра і палохае, крыжуе душу: «Не спі, душа. А плоці дай спачыць... Такая ноч! Бы свечкі, тухнуць зоркі, Што ў цемры гэтай небяспечна жыць...» («Час»). Лірычны герой Л. Галубовіча імкнецца ўцячы ад шгодзённай мітульгі, дробязнасці жыцця, а часам, як здаецца, хоча свядома ізалявацца ў сваім мікрасвеце. 1 ўсё ж ён не можа патушыць у сабе трывогу за наша агульнае быццё, як, да прыкладу, у «Элегіі зыходу. ХХ век»:

О, Маці Божая, хто пашкадуе нас