II. Күүндвр тогталһн. Сурһульч болн эк хойрин күр.

III. Келвр тогталһн.

Эн үлгүрлә ирлцҗәх җирһлиннь нег йовдлын тускар келҗ өгтн.

Сурһулин экн – җирһл,

Залхуһун экн – зовлң.

IV. Деформированн зәңгс чиклтн.

1) Цевр, болна, өрүн эрт, аһар.

2) Аав, малыг, хәрүлнә, буурл, олна, сахлта.

3) Идшлҗ, худгин өөр, йовна, мал, олна.

4) Ниргәд, одна, сән өдрлә, талвң, шуугад.

5) Эңкр, дуулнав, дууһан, теегән,эндрк, буульнав.

V. Билгин көдлмш. Тууль чиләҗ бичтн.

Кезәнә эмгн өвгн хойр бәәҗ. Эдн һурвн көвүтә бәәҗ.

январь 2013

9-гч класст хальмг келнә шүүврин даалһврмуд

7 - вариант

I. Текстәр көдллһн.

Хадмнллһн – кезәнк авъяс. Ирсн бер хадмнҗ келх зөвтә билә. Эн хадм эк-эцкин нер келх зөв уга бәәсмн. Тегәд, үлгүрнь, залуһиннь эцкин нерн Церн болхла, эн нер келх зөв уга бәәсмн. Теднә хотнд иим нертә улс дәкәд бәәхлә, тегәд тедниг Ерн гиҗ келх кергтә билә. Булһн гисн нериг Юлһн гиҗ келх зөвтә билә. Цаһан гихләрн Гилән гиҗ келдг бәәсмн. Урднь хальмг шин һарсн күүкдиг эрлг бичә автха гиһәд, һанцхн нерд чигн биш, талдан чигн үгмүдиг хадмнҗ келдг бәәсмн. Үлгүрнь – хөн, хурһн –мәәлмхә, чон-уульмха гиһәд этүдәр келдг бәәсмн.

1.1. Текстиг айслулҗ умштн. Үүдсн седклиннь тускар келҗ өгтн.

1.2. Текстд нер өгтн

1.3. Меддг хальмг авъясин тускар келтн.

1.4. Текстин һол учр-утхинь медүлҗәх үгмүд (ключевые слова) буулһҗ бичтн.

II. Күүндвр тогталһн. Сурһульч болн эцк хойрин күр.

III. Келвр тогталһн.

Эн үлгүрлә ирлцҗәх җирһлиннь нег йовдлын тускар келҗ өгтн.

Эрдмәс үлү эрднь уга.

IV. Деформированн зәңгс чиклтн.

1) Ноһан, деер, гилвкҗәнә, чиг, өрүн.

2) Таасв, нөкдиг, бичкн, хөөчнр.

3) Зуна, нөкд, амрлһндан, би,болдув, аавдан.

4) Хаврин, цагт, зәрм модд, цецгәлнә, цаһан, цецгүдәр.

5) Мана, герт, сойлын, келн-улсин, бүрдәгдв, цутхлң.

V. Билгин көдлмш. Тууль чиләҗ бичтн.

Кезәнә эмгн өвгн хойр бәәҗ. Эдн һурвн көвүтә бәәҗ.

январь 2013

9-гч класст хальмг келнә шүүврин даалһврмуд

8 - вариант

I. Текстәр көдллһн.

“Аавиннь әмдд – кү тань” гиҗ хальмг улс келцхәнә. Мана өвкнр уңг-тохман, долан үйән сәәнәр меддг бәәсмн. Юңгад гихлә үйәс үйд цәәлһҗ келгдҗ йовсмн. Эннь бас учрта. Цаһан яста улс үйән сәәнәр медҗ, цааранднь чигн тохмарн йилһрсн, сән тохмта улсла ханьц йовдг бәәсмн. Хоорндан өөрхн элгн-садн улсла цусан негдүлх зөв угаһинь сәәнәр меддг бәәсмн. Му нертә улсла ханьцдго бәәсмн, хулхач улсиг меддг.

Өдгә цагт чигн уңг-тохман сәәнәр меддг улс бәәцхәнә. Мана өвкнр дунд нертә, тоомсрта, баатр улс бәәнә гиҗ келцхәнә. Баһчуд тохман, долан үйән меддг болхла йир сән.

1.1. Текстиг айслулҗ умштн. Үүдсн седклиннь тускар келҗ өгтн.

1.2. Текстд нер өгтн

1.3. Меддг хальмг авъясин тускар келтн.

1.4. Текстин һол учр-утхинь медүлҗәх үгмүд (ключевые слова) буулһҗ бичтн.

II. Күүндвр тогталһн. Сурһульч болн ээҗ хойрин күр.

III. Келвр тогталһн.

Эн үлгүрлә ирлцҗәх җирһлиннь нег йовдлын тускар келҗ өгтн.

Хоома күн хойр көдлмштә.

IV. Деформированн зәңгс чиклтн.

1) Намрт, аһар, өрүһәр, цевр, болна.

2) Модна, шарлад, хамтхасд, улаһад, һазр, бүркнә.

3) Эрт, йир, би, өрүн, йовхдан, теегәр, дуртав.

4) Зөвтә, күн, һарсн, дурта, болһн, һазртан, болх.

5) Школын, альмна, хашад, суулһв, модд, сурһульчнр.

V. Билгин көдлмш. Тууль чиләҗ бичтн.

Кезәнә эмгн өвгн хойр бәәҗ. Эдн һурвн көвүтә бәәҗ.

январь 2013

9-гч класст хальмг келнә шүүврин даалһврмуд

9 - вариант

I. Текстәр көдллһн.

Хүрм болсн цагт дала хот белдгднә. Олн улс хурх, тегәд эднд хот элвгәр белдх кергтә. Хүрмд хот чилхлә, - му нерн. Хүрмин хотын авъяс бас бәәнә. Күүк авхар йовҗах улс эртәснь авч одх хотан белднә. Әңг болһна хүрмин хотын авъяс невчк нег-негнәсн йилһрнә, һазр болһна улс невчк оңданар хүрмән давулна. Нег хө әмдәр авч одна, дәкәд нег хөөнә мах чанад (ууц чанх зөвтә), боорцган, хагсу цә, шикр-балта, тос, цаһан идә авч одх зөвтә.

Хүрмин хот: әрк, целвг, әмд хөн, чансн хөөнә махн, цә, тосн, шикр-балта, зусн. Берәчүдин хот (белг) онц дорвад одна (хойр-һурвн шил әрк, шикр-балта, целвг). Эн хот түрүн ордмн.

1.1. Текстиг айслулҗ умштн. Үүдсн седклиннь тускар келҗ өгтн.

1.2. Текстд нер өгтн

1.3. Меддг хальмг авъясин тускар келтн.

1.4. Текстин һол учр-утхинь медүлҗәх үгмүд (ключевые слова) буулһҗ бичтн.