92

Список вопросов

1) Першабытнае грамадства, яго асноуныя рысы i перыядызацыя.

2) Насельнiцтва Беларусi у раннiм жалезным веку. Вялiкае перасяленне народау i Беларусь. Балцкiя плямёны

3) Усходнiя славяне; рассяленне на тэрыторыi Беларусi; грамадскi лад; гаспадарчая дзейнасць; рэлiгiйныя уяуленнi.

4)Асноуныя канцэпцыi этнагенэзу беларусау. Паходжанне назвау «Русь», «Белая Русь».

5) Сацыяльна-эканамiчнае i палiтычнае развiццё беларускiх зямель у IX-XII ст.

6) Фармiраванне старажытна-рускай дзяржавы. Першыя дзяржауныя утварэннi на тэррыторыi Беларусi.

7) Паходжанне хрысцiянства. Хрышчэнне Русi. Распаусюджанне хрысцiянства на тэрыторыi Беларусi. Роля хрысцiянства у развiццi культуры.

8) Культура Беларусi у X-XIII ст. Фальклор i пiсьменства, архiтэктура i жывапiс

9) Беларускiя землi у канцы XII – першай палове XIII ст. Перадумовы утварэння ВКЛ.

10) Беларуска-Лiтоуская дзяржава у канцы XIII – першай палове XIV ст. Заснаванне дынастыi Гедымiна.

11) Унутрыпалiтычнае становiшча i знешняя палiтыка ВКЛ удругой палове XIV – пачатку XV ст.

12) Дзяржауны лад, органы улады i сiстэма кiравання ВКЛ.

13) Асноуныя напрамкi развiцця ВКЛ у XV ст.

14) Сацыяльна-эканамiчныя адносiны у Вялiкiм княстве Лiтоускiм, Рускiм, Жамойцкiм у XIV-XVI ст. Фармiраванне буйнога землеуладання i павiннасцi сялян.

15) Беларуска-лiтоуская дзяржава у канцы XV - сярэдзiне XVI ст. Лiвонская вайна i яе вынiкi.

16) Асаблiвасцi цывiлiзацыйнага развiцця краiн заходняй еуропы у XIVB – XVI ст. Рэнесанс у Еуропе i Беларусi.

17) Этнiчныя працэсы на беларускiх землях у XIV – XVI ст. Фармiраванне беларускай народнасцi. Культура Беларусi XIV – XVI ст.

18) Рэфармацыя у Еуропе, перадумовы рэфармацыйнага руху у Беларусi. Рэфармацыя i контррэфармацыя у Беларусi. Берасцейская царкоуная унiя.

19) Перадумовы утварэння Рэчы Паспалiтай. Люблiнскi сойм i яго рашэннi. Рэч Паспалiтая на палiтычай карце Еуропы у канцы XVI – першай палове XVII ст.

20) Гарады i мястэчкi Беларусi XVI-XVII ст. Магдэбургскае права.

21) Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг. Вынiкi антыфеадальнай барацьбы для Беларусi.

22) Беларусь у часы вайны Расii з Рэччу Паспалiтай (1654-1667). Вынiкi вайны для Беларусi.

23) Сацыяльна-эканамiчнае i палiтычнае становiшча Беларусi у другой палове XVII – пачатку XVIII ст.

24) Беларусь у час пауночнай вайны (1770-1821)

25) Эканамiчнае развiццё i сацыяльныя супярэчнасцi у ВКЛ у сярэдзiне i другой палове XVIII ст.

26) Культура Беларусi XVII-XVIII ст.

27) Рэформы у Рэчы Паспалiтай i яе падзелы. Паустанне пад кiраунiцтвам Тадэвуша Касцюшкi.

28) Уключэнне Беларусi у склад Расiйскай iмперыi, асноуныя напрамкi палiтыкi рускага урада на далучаных землях Беларусi у канцы XVIII – пачатку XIX ст.

29) Грамадска-палiтычны рых у Беларусi у канцы XVIII – першай палове XIX ст. Змены у палiтыцы рускага урада у адносiнах да Беларусi.

30) Абвастрэнне мiжнароднага становiшча у Еуропе у пачатку XIX ст. Беларусь у вайне 1812 г.

31) Сацыяльна-эканамiчнае развiццё беларускiх зямель у першай палове XIX ст. Пачатак ппрамысловай рэвалюцыi

32) Абвастрэнне эканамiчных супярэчнасцей у Расii у сярэдзмне XIX ст. Буржуазныя рэформы 60-70 гг. XIX ст. i асаблiвасцi iх правядзення у Беларусi.

33) Паустанне у Польшчы i Беларусi у 1863-1864 гг. Яго вынiкi i значэнне.

34 Навукова-тэхнiчны прагрэс i яго уплыу на сацыяльна-эканамiчнае развiццё Беларусi у другой паловеи XIX ст.

35) Грамадска-палiтычны рух у Беларусi у другой паловеи XIX ст.

36) Культура Беларусi XIX ст. Гiстарычныя умовы фарммравання беларускай нацыi.

37) Беларусь на рубяжы XIX-XX. Грамадска-палiтычны i нацыянальна-вызваленчы рух

38) Уплыу 1905-1907 гг. На лёс i духоунае абуджэнне беларускага народа.

39) Сацыяльна-эканамiчнае i палiтычнае становiшча Беларусi у пачатку XX ст.

40) Абвастрэнне супярэчнасцей памiж краiнамi Еуропы у пачатку XX ст., развязванне першай сусветнай вайны. Ваенныя дзеяннi у Беларусi.

41) Лютауская (1917) рэвалюцыя у Расii i Беларусi. Беларускi нацыянальны рух у 1917 годзе.

42) Кастрычнiцкая (1917) рэвалюцыя у Расii, усталяванне савецкай улады у Беларусi.

43) Беларусь падчас нямецкай акупацыi (люты-снежань 1918) Абвяшчэнне БНР

44) Утварэнне Беларускай ССР i Лiтоуска-Беларускай ССР

45) Беларусь у час савецка-польскай вайны 1919-1920 гг., Рыжскi мiрны дагавор.

46) Грамадска-палiтычнае i эканамiчнае развiццё БССР у 20-х гадах XX ст.

47) Развiццё кцультуры Беларусi у пачатку XX ст. Палiтыка беларусiзацыi20-х гадоу i яе вынiкi.

48) Беларусь у перыяд першых пяцiгодак. I ндустрыялiзацыя i калектывiзацыя у Беларусi.

49) Грамадска-палiтычнае i культурнае жыццё БССР у 1928-1939 гг.

50) Заходняя Беларусь пад уладай Польшчы (1921-1939). Нацыянальна-вызваленчы, сялянскi i рабочы рух.

51) Мiждзяржауныя супярэчнасцi у 30-х гг. XX ст.Пачатак другой сусветнай вайны. Уз’яднанне Беларусi.

52) Напад Германii на СССР, акупацыя Беларусi, акупацыйны рэжым.

53) Народнае супрацiуленне фашызму на тэрыторыiБеларусi у гады Вялiкай Айчыннай вайны

54) Вызваленне Беларусi ад нямецка-фашысцкiх захопнiкау. Заканчэнне Вялiкай Айчыннай i другой сусветнай вайны

55) БССР у пасляваенны перыяд. Аднауленне народнай гаспадаркi. Грамадска-палiтычнае i культурнае жыццё.

56) Сацыяльна-эканамiчнае становiшча i развiццё беларускай культуры у 50-60 гг. XX ст.

57) Беларусь у 70-80 гг. XX ст. Крызiсныя з’явы у сацыяльна-палiтычным i эканамiчным жыццi рэспублiкi.

58) Эканомiка БССР у перыяд пераходу да рыначных адносiн i перабудовы палiтычнай сiстэмы у СССР (80-90 гг. XX ст.)

59) Абвяшчэнне нехалежнасцi РБ. Беларусь у перыяд умацавання дзяржаунасцi. Эканамiчнае i палiтычнае становiшча на сучасным этапе.

60) Нацыянальнае адраджэнне. Развiццё культуры Беларусi у 90-х гг.XX ст. I у пачатку XXI ст.

1.Першабытнае грамадства, яго асноуныя рысы I перыядызацыя.

Чел. выделился из животного мира ок 3 млн лет назад (Африка). На территории соврем-й Белоруссии первые люди – 100-40 тыс лет до н.э. Каменный век(100-40 тыс до н э -3 тыс лет до н э): 1) палеолит (100-40 - 10 тыс лет до н.э.), 2) мезолит (10-5 тыс до н.э.), 3) неолит (4-3 тыс лет до н.э.). Бронзовый век(2 тыс до н э-нач I тыс до н э); Железный век(нач I тыс до н э-сер I тыс.н.э.). Каменный век: палеолит-первое проникновение человека- климат очень холодный, население- неандертальцы(каменное оружие, примитивная речь, огонь, прямохождение). По берегам рек. Поздний палеолит - кроманьонцы (кремниевые орудия труда, жилища из костей и шкур, зачатки искусства, религии). Юрьевичи (останки 20 мамонтов, кремн. орудия, костры) и Бердыш (Чечерский район - орудия труда ок 600). Раннеродовая община. Родовая собственность на охотничьи участки и т.д. Только орудия в лич. собст-ти. Матриархат. Ледник, потепление, повторное заселение. Мезолит- полное заселение, =120 стоянок известно; лук и стрелы, приручение животных, рыбалка, родовая организация (одинак орудия труда, одежда, жилища). Община объединялась в племена.

Неолит - климат теплее,глиняная посуда, появляется ткачество. Земледелие и животноводство, независимость от природы, переход от присвоения к произв-ву. Кремниевые шахты. Бронзовый век:

первые изделия из меди(6500 до нэ- не на терр Б).Через 3000 лет- бронза. В 1800-1500-металлургич центры в Закавказье и Скандинавии. У нас = каменные орудия, плоскодонная посуда, ткачество, металлургия, воинские захваты- зарождение имущественного нер-ва, патриархат. Сущ товарообмен. 2-3 тыс лет до н.э. демограф взрыв в Европе. Балты пришли на нашу территорию из среднего поднепровья и во 2-ом тыс до н.э. смешались с местным населением. Железный век: 7-6 в до н.э. в Б. начинают добывать железо (выплавляют в печах-домницах); подсечная система земледелия (просо, бобы, пшеница). В 4-5 в н.э. пришли славяне со своей протородины (реки Эльба, Висла, Неман).Часть славян шла на юг , другая на восток (дошла до Днепра и в 6-7 в тут сформировалась новая ветвь славян- белорусы, русские, украинцы)- восточные славяне. 3 этапа заселения: 1) Великое переселение, 2) Славянизация балтов , 3) Славяне- основное население нашего края. Ассимиляция славянами путем войны.

2.Насельнiцтва Беларусi у раннiм жалезным веку. Вялiкае перасяленне народау I Беларусь. Балцкiя плямёны

Этнас (ад грэч. ethnos – племя, народ) – устойлівая супольнасць людзей, якая склалася гістарычна на пэўнай тэрыторыі, мае агульную мову, культуру, побыт, псіхалагічныя рысы і самасвядомасць. Бронзавы век - з часу рассялення на тэрыторыі індаеўрапейскіх плямён (3–2 тыс. гг. да н.э. – да нашага часу). 3 – 2 тыс. гг. да н.э. - дэмаграфічны выбух, пачалося “вялікае перасяленне народаў”. Існуе некалькі канцэпцый прарадзімы індаеўрапейцаў. Адна з іх – канцэпцыя еўрапейскай лакалізацыі – Паўночнай Германіі і Паўднёвай Скандынавіі. У канцы ХІХ – пачатку ХХ ст. узнікла так званая балканская канцэпцыя прарадзімы індаеўрапейцаў.Найбольш навукова абгрунтаванай з’яўляецца канцэпцыя пярэднеазіяцкай прарадзімы індаеўрапейцаў. У адпаведнасці з ёй праіндаеўрапейцы да міграцыі жылі ў Пярэдняй Азіі, там, дзе цяпер знаходзяцца Іран, Ірак, АфганістанУ 4–3 тысячагоддзі да н.э. пачалася міграцыя праіндаеўрапейцаў са сваёй прарадзімы. Гэты магутны міграцыйны паток стаў крыніцай рассялення праіндаеўрапейцаў у Еўропе, у тым ліку і ў Беларусі.Пры сустрэчы з мясцовым насельніцтвам індаеўрапейцы, якія знаходзіліся на больш высокай ступені сацыяльна-эканамічнага развіцця перамагалі яго і асімілявалі. У выніку асіміляцыі мясцовага неалітычнага насельніцтва індаеўрапейцамі сфарміраваўся новы этнас – балты. Балты жылі на тэрыторыі сучаснай Беларусі да прыходу сюды славян.Каменны век уступіў месца бронзаваму веку (3–2 тыс. гг. да н.э. – 1 тыс. гг. да н.э.). Агульная колькасць насельніцтва ў бронзавым веку магла быць ад 50 да 75 тыс. чалавек.Бронзавы век уступіў месца жалезнаму веку (1 тыс. гг. да н.э. – IV–V стст. н.э.). Мясцовыя плямёны асвоілі жалезаапрацоўку.Ёсць некалькі канцэпцый прарадзімы славян. Но найбольш навукова абгрунтаванай і распаўсюджанай з’яўляецца канцэпцыя цэнтральнаеўрапейскай лакалізацыі славян, паводле якой прарадзімай славян трэба лічыць тэрыторыю дзе сёння знаходзяцца Германія, Чэхія, Славакія, Польшча, самыя заходнія раёны Беларусі. У IV–VII стст. адбылося другое “вялікае перасяленне народаў”. Аднак яго храналагічныя Са сваёй прарадзімы частка славян пачала масавы рух на поўдзень. Сёння гэта – балгары, сербы, харваты, славенцы, македонцы і інш.Другая частка славян са сваёй прарадзімы рухалася на ўсход. Яны асімілявалі мясцовае балцкае, фіна-угорскае і цюркскае насельніцтва. Усходнія славяне сёння – гэта беларусы, рускія і ўкраінцы.У VI–VII стст. славяне пачынаюць пранікаць у балцкі арэал. У VIII–IX стст. пачынаецца масавае рассяленне славян на тэрыторыі сучаснай Беларусі. У выніку славяна-балцкага ўзаемадзеяння ўзніклі крывічы, дрыгавічы, радзімічы – не непасрэдныя продкі беларусаў, а этнічныя супольнасці на тэрыторыі сучаснай Беларусі ў IX – першай палове XII ст.