13.4 Тақырып: Жоғарғы психикалық қызметтер. Оны зерттеу әдістері.

Мақсаты: Адамның жоғарғы психо-физиологиялық функциялары жайлы білімді

қалыптастыру.

Оқыту міндеттері: Жоғары психикалық функцияларды зерттейтін әдістермен танысу.

Өткізу үлгісі: тақырып бойынша кеңес беру

Тақырып бойынша тапсырмалар:

Ситуациялық есептер

1.Ньютон және Архимед өздерінің әйгілі заңдылықтарын ашқанда (біріншісінде-басына алма құлағанда,екіншісінде-ваннаға отырғанда ығысқан су төгілгенде)жүйке жүйесінің қандай принципі себеп болды?

2.Оң колы,оң аяғымен жақсы жұмыс істейтін оңқай адамның үлкен ми сыңарының бір жағында жарақат болды.Соның нәтиженсінде сөйлеу қабілеті мен сөз түсіну қабілетінен айырылды.Үлкен ми сыңарының қай жағы мен зонасында жарақат болды?

3.Ми қыртысын тітіркендірсе, ит алдыңғы аяқтарын қимылдатады. Бұл мидың қай жерінің тітіркенгенін көрсетеді?

Әдебиеттер:

Негізгі:

Сәтбаева Х.Қ., Нілдібаева Ж.Б., “Адам физиологиясы”, Алматы, 2005ж., 536-556 б.

Қосымша:

1. Косицкий Г.И. «Физиология человека», Москва, 1985г

2.Покровский В.М. «Физиология человека», Москва, 2003г.

3.Ткаченко Б.И. «Основы физиологии человека», 2005г.

4.Полянцев В.А. «Адам физиологиясы», М.Медицина, 1989ж.

5.Данилова Н.Н., Крылова А.Л. «Физиология высшей нервной деятельности», Москва, 1989г.

6.Блум Ф., Лайзерсон А, Хофстедтер Л. «Мозг, разум, поведения» Москва, 1988г.

Бақылау сұрақтары: (тестер)

Iжәне II сигналдық жүйелер

1. Эмоция. Эмоция түрлері.

2. Ойлау қабілеті . Ойлану түрлері

3. Эмоциялық ойлану

4. Деректі, дерексіз ойлану түрлері

5.Адамның психикалық күйлері

6. Ойлау түрлер.

7.Сана.

8. Сөйлеу

9.Мидың әрекеттік ассиметриясы

Тақырып № 14 Талдағыштар, ЖЖІӘ физиологиясынан аралық бақылау

Мақсаты: Тақырып материалдары бойынша студенттердің білімін қорытындылау.

Оқыту міндеттері:

• Студенттердің тәжірибелік жұмыстарды меңгергендігін тексеру

• Студенттердің теориялық сұрақтарды меңгергендігің тексеру.

.

Өткізу формасы: Ауызша сұрау жәнетестілер, бақылау жұмысын орындау.

Тақырып бойынша тапсырма: Физиологияның келесі бөлімдерінің сұрақтарына дайындалу:

1. Талдағыштар физиологиясы

2. ЖЖІӘфизиологиясы

Бақылау сұрақтары:

- Көру талдағышының сипаттамасы, оның бөлімдері

• Торлы қабықтың құрылымы және функционалдық маңызы (соқыр және сары дақ)

• Көру аймағы, оны анықтау тәсілі

• Көз рефракциясы, оның аномалиялары

• Көрудің бейімделу механизмі

• Көру өткірлігі, оны анықтау

• Түрлі-түсті көрудің үш компоненттік теориясы

• Вестибулярлық талдағыш, оның бөлімдерінің сипаттамасы

• Температуралық рецепция

• Бейімделу құбылысы және тері рецепторларының температуралық контрасты

• Шартсыз нықталу мен шартты белгі орталығының әсерлесуі және ми қыртысының қозғыштық үрдісінің сипаттамасы

• Шартты рефлексті қалыптастыру факторының мотивациялық жағдай үшін қажеттілігі

• Шартты рефлекстің шартсыз рефлекс орталығына, сонымен бірге қыртыс және қыртыс асты құрылымға қозу үрдісінің бағытталған қозғалысы (иррадиация)

• Рефлексті нықтау үшін қажет фактор шартты және шартсыз қыртыстық орталықтарының көпреттік әсерлесуі (із салу)

• Оң және теріс белгілерді ажыратуда қозу мен тежелу үрдістерінің әсерлесуі

• Қатаң тәртәпте нықталуға қолданылатын стандартты шартты белгілерді пайдаланып, ми қыртысы қызметін зерттеу

• Қыртыстың үлкен жарты шары жұмысындағы тежелу үрдісінің маңызы

• Қыртыстық тежелу түрлері, олардың маңызы (сыртқы, ішкі)

• Сыртқы тежелу түрлері, олардың ролі және пайда болу механизмі. Кешіктірілген тежелудің пайда болу себептері және маңызы

• Ішкі қыртыстық тежелудің пайда болуы және олардың түрлері. Пайда болу механизмі

• Есте сақтау, түрлері, ақпаратты бекіту мезанизмдері

• Ассоциация деген не?

• Есте сақтау мен мидың ойлау қызметіндегі ассоциацияның ролі қандай?

• Ассоциацияның түрлері.

Әдебиеттер:

• Негізгі:

• Сәтбаева Х.Қ., Нілдібаева Ж.Б., “Адам физиологиясы”, Алматы, 2005ж., 536-556 б.

• Қосымша:

• 1. Косицкий Г.И. «Физиология человека», Москва, 1985г

• 2.Покровский В.М. «Физиология человека», Москва, 2003г.

• 3.Ткаченко Б.И. «Основы физиологии человека», 2005г.

• 4.Полянцев В.А. «Адам физиологиясы», М.Медицина, 1989ж.

• 5.Данилова Н.Н., Крылова А.Л. «Физиология высшей нервной деятельности», Москва, 1989г.

• 6.Блум Ф., Лайзерсон А, Хофстедтер Л. «Мозг, разум, поведения» Москва, 1988г.

БСЗБ және МБРҒН орталығының берген талаптарына сай «ҚазҰМУ студенттерінің құзіреттілік деңгейлерін бағалау ережелеріне сәйкес», практикалық сабақ бағаланады:

1. Құзіреттілік «Білімі» - ауызша және жазбаша сұрау, тест (сұрақтар мен тест тізімі төменде көрсетілген)

62 беттің 61 беті