Тарировкалық график

Сурет 1.4

Бақылау сұрақтары

1. ГР-1 құралының тағайындалуы?

2. Құралды қолданудың негізгі термобаралық шарты?

3. Шығын өлшегіштің негізгі конструкциялық ерекшеліктері

4. Шығын өлшегіштің істеу принципі

5. Расходограмманы айтып беру.

№2 Зертханалық жұмыс

Игеру ұңғымасында мұнай қабаттың өнімділігін тереңдік шығым-өлшегіш ГД-1 көмегімен анықтау.

1. Жұмыстың мақсаты:

1. Құралдың негізгі элементтерімен танысу

2. Шығым өлшегіш ГД-1 жұмыс принципін түсіну

3. Дебитограмманы шифрін ашып үйрену.

2. Дебитомердің тағайындалуы: гд-1-ң техникалық сипаттамалары.

Тереңдік дебитомерлерін өндіру ұңғымаларын зерттеу процесінде пайдаланады және оның төмендегідей негізгі пайдалану мақсаттары болады:

- Сұйық пен газ ағынының профилдерін оқу.

- Ұңғымаларды қалыптасқан алыну әдісі бойынша зерттеу арқылы ашылған қиманың бөлек интервалдардағы сұйық шығынын анықтау.

- Ұңғыманы тапқаннан кейін оған келетін қосымша сұйық ағын мөлшерін анықтау ( қысымды қалпына келтіру әдісімен зерттеледі).

Дебитомер арқылы жүзеге асырылатын маңызды және қарапайым зерттеулер түрінің бірі ашылған интервал қимасы бойымен сұйық ағынының профилін оқу болып табылады. Мұндай зерттеулер әдетте қалыптасқан жұмыс режимі бар ұңғымаларда жүргізіледі. Дебитомердің өлшеу дәлдігін арттыру мақсатында аспаптың орын ауыстыруы алдын – ала таңдап алынған орын ауыстыру қадамымен сәйкес жүзеге асырылады. Қадам өлшемі әдетте, зерттелетін объектінің геологиялық ерекшеліктеріне байланысты анықталады.

Дебитомер қолданумен ұңғыма зерттеулерін жүргізу, қабат қалыңдығы туралы, бөлек қабаттың жалпы дебиттегі үлесі туралы, ағынды жеделдету мақсатындағы қабатқа әсер етудің нәтижелері туралы маңызды мәліметтер береді.

Техникалық сипаттама:

Өлшемдері (габариты); өлшегіш цилиндрдің және қолшатырлық (зонт) Диаметрі, мм - 50мм

Ұзындығы,мм - 2065мм

Салмағы,кг - 12 кг

Ұңгыдағы жұмыс қысымы, мПа 30 МПа ға дейін

Температура, К 313,5-ке дейін

3. Конструкция сипаттамасы және гд-1 аспабының жұмыс істеу принципі

ГД-1 тереңдік дебитомері, қысымның өзгерісі (переход) болатын, қалқымалы серіппелі түрдегі шығын өлшеуішке жатады. Аспаптың қалқыма жүйесі серіппеге ілінген. Аспап арқылы өтетін аз сұйық ағынына, қалқыма жүйесінің аз салмағы және сәйкес аз қысым өзгерісі қарсы тұрады. Үлкен ағындар кезінде қалқыма жоғары көтеріліп серіппені басады және қалқыма жүйесінің салмағы ағынға басып, сол арқылы максималды өзгеріс жасалады.

ГД-1 аспабының конструкциясы (Сурет 4.1) ГР-1 шығын өлшеуіш конструкциясына ұқсас. Дебитомер де үш байланысқан жұмыс тораптарынан тұрады; сағатты механизм, өлшеу бөлігі, ағыс бағыттаушы құрылғы.

Сағаттық механизм торабына кіретіндер; сағатты механизм 2, планетарлы редуктор 3, барабан 4 және штангінің 6 жоғарғы бөлігінде бекітілген қауырсын 5. Өлшеу бөлігі өлшеуіш цилиндрдің корпусы 10, қалқыма 12, серіппеге 7, бекітілген штанга 6, шектеуіш сақиналар 8 және қалқыманы нөлдік қалыпта ұстап тұратын серіппе 9.

Ағыс бағыттауыш құрылғысы қолшатырлық пакерден 13, ағыс бағыттауыш құбырдан 15, болатын муфтадан 16, және май релесінен тұрады.

Май релесінің конструкциясы мен жұмыс істеу принципі ГР-1-ге ұқсас. ГД-1 дебитомердің ГР-1 шығын өлшеуіштен айырмашылығы, сұйық ағыны үшін кірер және шығар тесіктердің орналасуында. Шығын өлшеішке қарағанда ГД – 1 – ң кірер тесігі 15 қолшатыр астында орналасқан, себебі пайдалану ұңғымасында ағын бағыты төменнен жоғары қарай болады.

Сонымен қатар дебитомердің жұмыс істеу принципі, қысымның қолшатырға дейін және кейін өзгеруіне негізделген және бұл өзгеру сұйық шығынына пропорционал .

Дебитограмманы түсіну үшін ұңғымадағы ағынның орналасуын қарастырайық. ( 2.1. – сурет ).

Өндіру ұңғымасы бір уақытта үш қабатты I , II, III бөлек қабаттың дебиттерімен пайдаланылады, сәйкесшінше - төменгі, - ортаңғы, - жоғарғы. Сұйықтың ең үлкен шығыны III қабаттың өлшеуіш шектері, 10-150 /тәулік, өлшеу қателігі 3% , релені толтыру үшін қажетті май мөлшері 20г , аспаптың ұңғымада болу уақыты 4сағат.

1 – басы ;

2 – сағатты механизм;

3 – планетарлы редуктор;

4–барабан;

5–қауырсын;

6 – штаңгі;

7,9 – серіппе;

8 – жүрісті шектеуші;

10 - өлшегіш цилиндр;

11 – сұйықтың шығар саңлауы;

12 – қалытқы;

13 – зонттық пакердің қанатшалары;

14 – жұмсақ серіппе;

15 – сұйықтың кірер саңлауы;

16 – ұстағыш болатты сақина;

17 – сальникті серіппе

18 – жүгіргіштер;

19 – поршеннің соңы;

20 –бөлгіш поршень;

21 – реленің жоғарғы камерасы;

22 – қылды ниппель;

23 –май жинағыш;

24 – НКТ; (Сорапты компрессорлы құбыр).

Сурет 2.1- Тереңдік дебит өлшегіш

III қабаттың үстінде және мынаған тең: ; II қабаттың үстінде сұйық шығыны мынаған тең . Сұйықтың ең аз шығыны I қабатқа сәйкес келеді және - ге тең.

Дебитограммада (Сурет 2.3) шығынына сәйкес аламыз, және шығын өлшеуіш жұмысына сәйкес, тек дебитомерде қауырсын жоғары қарай көтеріледі, себебі өндіру ұңғымасында сұйық ағыны төменнен жоғары қарай болады. 2.3 – суреттеде осындай дебитограмма көрсетілген.

Сурет 2.2 Сурет 2.3