§159. Согласованное причастие в обстоятельственном значении (participium conjunctum)

Причастие, согласованное с подлежащим или дополнением и не имеющее предшествующего артикля (participium conjunctum), выражает различные обстоятельства:

а) времени: οἱ Πέρσαι διαβάντες τὸν ποταμὸν ἐπορεύοντο τρεῖς σταθμούς персы, переправившись через реку (= когда переправились), сделали три перехода;

б) причины: οἱ στρατηγοὶ εἰς λόγους ἦλθον πιστεύσαντες ταῖς σπονδαῖς полководцы вступили в переговоры, поверив (= так как поверили) перемирию;

в) уступления: οὗτος οἴεταί τι εἰδέναι οὐκ εἰδώς ничего не зная ( хотя не знает), он воображает, что нечто знает;

г) образа (средства) действия: εἰσί τινες τῶν Χαλδαίων, οἳ λῃζόμενοι ζῶσιν среди халдеев есть некоторые, которые живут грабежом;

д) условия: οὐκ ἂν δύναιο μὴ καμὼν εὐδαιμονεῖν не трудясь (= если не трудишься), ты не мог бы быть счастливым;

е) цели (ср. §118): οἱ Ἀθηναῖοι θεοπρόπους ἔπεμψαν εἰς Δελφοὺς μαντευσομένους афиняне отправили в Дельфы послов, которым предстояло вопросить оракула (= чтобы вопросить).

Видом согласованного причастия является оборот genetivus absolutus (§46).

Παύλου πρὸς Κορινθίους περὶ τῆς ἀγάπης

Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. Καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστέρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, κἂν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. Κὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου, ἵνα καυθήσομαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι. Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται· ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ. Πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι παύσονται, εἴτε γνῶσις καταργηθήσεται.

Ἀλώπηξ καὶ βότρυς

Ἀλώπηξ λιμώττουσα, ὡς ἐθεάσατο ἐπ' ἀναδενδράδος τινὸς βότρυς κρεμαμένους, ἐβουλήθη περιγενέσθαι αὐτοῦ καὶ οὐκ ἐδύνατο· ἀπαλλατομένη δὲ πρὸς ἑαυτὴν εἶπεν· «Ὄμφακές εἰσιν».

Οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι, τῶν πραγμάτων ἀφικέσθαι μὴ δυνάμενοι δι' ἀσθένειαν, τοὺς καιροὺς αἰτιῶνται (Aesop.).

Ἀπόλλων καὶ Μαρσύας

Ἀπέκτεινεν Ἀπόλλων καὶ τὸν Ὀλύμπου παῖδα Μαρσύαν. Οὗτος γὰρ ἦλθεν εἰς ἔριν περὶ τὴς μουσικῆς τέχνης τῷ Ἀπόλλωνι. Εὑρεθεὶς δὲ κρείσσων ὁ Ἀπόλλων, κρεμάσας τὸν Μαρσύαν ἔκ τινος ὑπερτενοῦς πίτυος, ἐκτεμὼν τὸ δέρμα οὕτως αὐτὸν διέφθειρεν.  

1. Ἐν Ἀθήναις οἱ ἔφηβοι ὤμνυσαν μήτε τὰ ἱερὰ ὅπλα καταισχυνεῖν μήτε τὴν τάξιν λείψειν, ἀμυνεῖν δὲ τῇ πατρίδι καὶ ἀμείνω παραδώσειν τοῖς παισίν. 2. Εἰ μὴ φυλάσσεις μικρ' ἀπολεῖς τὰ μείζονα. 3. Οἱ Ἕλληνες τὸν οἶνον ἐκεράννυσαν· ἄκρατος μὲν γὰρ ὀξὺς ἐφαίνετο εἶναι, κραθεὶς δὲ ἡδύς. 4. Ὄρος ὄρει οὐ μείγνυται, ἄνθρωπος δ' ἀνθρώπῳ. 5. Ἐν Χαιρωνείᾳ ἐδείκνυτο παλαιὰ δρῦς Ἀλεξάνδρου καλουμένη. 6. Ὑπὸ Ἰάσονος οἱ χαλκόποδες ταῦροι ἐζύγησαν. 7. Ἐν Ἰλίῳ θύοντι τῷ Ἀλεξάνδρῳ ἔφη ὁ ἱερεὺς δείξειν τὴν Πάριδος λύραν, ὁ δὲ· «Τὴν Ἀχιλλέως, — ἔφη, — εἰ ἔχεις, δεῖξον». 8. Οὐ ῥᾴδιόν ἐστι τῶν ἀθυμούντων φόβον κατασβέσαι λόγοις. 9. Οἱ ἀμφὶ Λεωνίδαν Ἕλληνες δοράτων κατεαγότων τοῖς ξίφεσι κατέκοπτον τοὺς Πέρσας. 10. Ἀνδρὸς δικαίου καρπὸς οὐκ ἀπόλλυται. 11. Πλάτων γράφει· «Ἡ μάθησις οὐκ ἄλλο τι ἢ ἀνάμνησις τυγχάνει οὖσα». 12. Λάθε βιώσας. 13. Ὁ δοῦλος ἔλαθε τὸν δεσπότην ἀποδράς. 14. Ἀθηναῖοι ἔφθησαν ἀφικόμενοι πρὶν ἢ τοὺς βαρβάρους ἥκειν. 15. Σωκράτης λέγει· «Ἡ ψυχὴ ἀθάνατος φαίνεται οὖσα». 16. Οἱ Ἕλληνες ἑπτὰ ἡμέρας μαχόμενοι διετέλουν. 17. Νόμος τις ἦν τῶν Ἀθηναίων· ὅστις ἂν ἐλαίαν ἐξορύξας φανθῇ, διακοσίαις δραχμαῖς ζημιωθήσεται. 18. Οὐ πρότερον οἱ Ἀθηναῖοι ἐπαύσαντο ἐν ὀργῇ ἔχοντες Περικλέα, πρὶν ἐζημίωσαν χρήμασιν. 19. Ὡς μέγα τὸ μικρὸν ἐν καιρῷ δοθέν. 20. Μέμνησο νέος ὤν, ὡς γέρων ἔσῃ ποτέ. 21. Οἱ στρατιῶται τὴν πόλιν καθελόντες εἰς τὸ στρατόπεδον ἀνεχώρησαν. 22. Ἀρταξέρξης συλλαμβάνει Κῦρον, ὡς ἀποκτενῶν. 23. Ταύτην τὴν χώραν ἐπέτρεψε Κῦρος διαρπάσαι τοῖς Ἕλλησιν, ὡς πολεμίαν οὖσαν. 24. Συμβουλεύω σοι, καίπερ νεώτερος ὤν.

Упражнения. Проспрягать в презенсной системе глагол ὄμνυμι. Просклонять причастие δεικνύς, -σα, -ύν. Определить глаголы и их формы: ἀπόλλυμεν, ἀπώλλυμεν, κατάξαν, ἠμφίεσας, μιχθῆναι.